دانلود مقاله گونه‌هاى ازدواج در عصر جاهلى با word دارای 34 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله گونه‌هاى ازدواج در عصر جاهلى با word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه دانلود مقاله گونه‌هاى ازدواج در عصر جاهلى با word

چکیده    
الف) گونه اصلى ازدواج (زناشویى)    
عناصر ازدواج    
ب) گونه هاى دیگر    
1ـ نکاح ضیزن (نکاح مقت، نکاح وراثتى)    
2 ـ جمع بین الاختین    
3 ـ نکاح متعه    
4 ـ نکاح شغار    
5 ـ نکاح بدل    
6 ـ استبضاع    
7 ـ مضامده    
8 ـ مخادنه    
9ـ نکاح رهط    
10ـ زنان صاحب رایه    
11 ـ ازدواج با امه (کنیز)    
ج) مختصرى درباره «زنا» و مرز آن با نکاح    
نتیجه    
کتابنامه    

بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود مقاله گونه‌هاى ازدواج در عصر جاهلى با word

1 ابن سعد، الطبقات الکبرى، بیروت، دارالکتب العلمیه، ]بى تا[

2 ابن منظور، لسان العرب، تعلیق على شیرى، بیروت، داراحیاء التراث العربى، 1408 ق / 1988 م

3 ابوالفداء، اسماعیل بن کثیر، المختصر فى اخبار البشر، قاهره، مکتبه المتنبى، ]بى تا[

4 آلوسى، محمود شکرى، بلوغ الارب فى معرفه احوال العرب، تحقیق محمد بهجه أثرى، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1314 ق

5 بخارى، محمدبن اسماعیل، صحیح البخارى، بیروت، دارالفکر، 1401 ق

6 بغدادى (خطیب)، احمدبن على، تاریخ بغداد، بیروت، دارالکتب العلمیه، ]بى تا[

7 بغدادى، محمدبن حبیب، المحبّر، تصحیح ایلزه لیختن شتیتر، بیروت، منشورات درالآفاق الجدیده، ]بى تا[

8 ترمانینى، الزواج عند العرب فى الجاهلیه والاسلام، دمشق، طلاس، ]بى تا[

9 جوادعلى، المفصل فى تاریخ العرب قبل الاسلام، بى جا، بى نا، 1413 ق / 1993 م

10 شافعى، کتاب الأم، بیروت، دارالفکر، 1403 ق / 1983 م

11 شهرستانى، ابوالفتح محمدبن عبدالکریم، الملل و النحل، تحقیق محمّد سیدگیلانى، بیروت، دارالمعرفه، 1381 ق / 1961 م

12 طبرى، ابوجعفر محمدبن جریر، جامع البیان، تحقیق صدقى جمیل عطّار، بیروت، دارالفکر، 1419 ق / 1999 م

13 فرّوخ، عمر، تاریخ الجاهلیه،بیروت، دارالعلم للملایین، 1984 م

14 فوزى، ابراهیم، أحکام الأسره فى الجاهلیه و الإسلام، بیروت، دارالکلمه للنشر، 1983 م

15 کرکى (محقق)، جامع المقاصد، قم، مؤسسه آل البیت(علیهم السلام)، 1411 ق

16 کلبى، هشام بن محمد، مثالب العرب، تحقیق نجاح طائى، بیروت، دارالهدى، 1419 ق

17 گوستاولوبون، تمدن اسلام و عرب، ترجمه سید هاشم حسینى، تهران، کتابفروشى اسلامیه، ]بى تا[

18 مسلم بن حجّاج نیشابورى، صحیح مسلم، بیروت، دارالفکر، ]بى تا[

19 هاشمى، على، المرأه فى الشعر الجاهلى، بغداد، مطبعه المعارف، 1960 م

چکیده

«ازدواج» یا به عبارتى پیوند میان زن و شوى، «خانواده» را مى آفریند و سپس از تجمع سازمان یافته خانواده هاست که یک «جامعه» شکل مى یابد. از این رو، براى آشنایى با کفایت ها و کاستى هاى هر جامعه، در کنار همه پژوهش هاى لازم، ضرورت دارد که چند و چون ازدواج در آن جامعه نیز بررسى شود

در این نوشتار با توصیف و تحلیلِ گونه هاى ازدواج در عصر جاهلى، جنبه اى مهم از اوضاع زن، خانواده و جامعه عصر جاهلى تبیین مى شود. گفتنى است که مقطع تاریخى یاد شده، مدخل و زمینه اى براى تاریخ اسلام به شمار مى آید که مطالعه ابعاد مختلف آن، موجب شناخت عمیق آیین اسلام و دستاوردهاى آن مى شود. هم چنین در این نوشتار، گونه هایى از ازدواج هاى رایج در عصر جاهلى که به تأیید و امضاى شریعت اسلام رسیده نیز معرفى شده است

واژگان کلیدى: عصر جاهلى، پیوند زناشویى، عقد ازدواج، ازدواج موقت، ازدواج هاى جاهلى و زنا.

الف) گونه اصلى ازدواج (زناشویى)

آوازه «تاریخ قبل از اسلام» به عصر جاهلیت، چه بسا این تصور را به وجود آورد که ازدواج در آن دوره، به دور از هر آیین و مرامى بوده است و در آن روزگار اساساً هرچه بوده، تنها راهى براى اطفاى نایره شهوت بوده است و نه ازدواج به مفهوم پیوند «زناشویى» و آغازى بر تشکیل خانواده

در سده هاى نخستین از تاریخ اسلام، پس از برپایى جنبش «شعوبیه» که از تفاخر و هم چشمى کردن عرب و عجم حکایت داشت، هاله هایى از تصور مزبور، بروز یافت. برخى از «مثالب» نویسان که درباره رسوم نارواى قوم رقیب (طرف مفاخره) کتاب مى نوشتند، در زشت نمایى از عرب، با بیان «نکاح الجاهلیه»، ازدواج هاى ناپسند را برجسته و عیان کرده و از موارد پسندیده با شتاب گذشته اند

تردیدى نیست که عرب به گونه هاى جاهلانه اى از نکاح ارتکاب مى جست و حتى از نکاح هاى زشت و ننگ بار با برخى از خویشان خود پرهیز نمى کرد، چنان که به ازدواج با زن پدر ـ به شرط آن که مادر خودش نباشد ـ یا ازدواج هم زمان با دو خواهر (جمع بین الاختین) دست مى یازید

اما باید دانست که مردم عرب در دوران پیش از اسلام، در کنار تمام «جاهلیت»ها، به آیین و عرفى نیز پاى بند بودند، چنان که ایشان در همان دوران، ازدواج با شمارى از زنان را حرام مى دانستند که اسلام نیز حرمت آن را امضا و تقریر نمود.5 مرد عرب با دختر، مادر، خواهر، خاله یا عمه خویش ازدواج نمى کرد.6 و اساساً نزد عرب، اصل بر این بود که نکاح با محارم، حرام باشد.7 از این رو باید اذعان داشت که استنباط گوستاولوبون، مستشرق فرانسوى (1841ـ1931م) مبنى بر این که آیه حُرِّمَتْ عَلَیْکُمْ أُمَّهاتُکُمْ و...; بر شما حرام شده است ]ازدواج با [مادرانتان و دخترانتان و...»8 به تجویز نکاح با محارم در عصر جاهلى (و میان ملت هاى سامى)9اشاره دارد، پذیرفته نیست

این نکته بسیار مهم و قابل تأمل است که شکل اصلى و رایج نکاح در میان اقوام عرب (قبیله قریش و بیشتر قبایل عرب)10 همانند این روزگار، ازدواجى به نام «بعوله» (پیوند زناشویى) بوده است. بر مبناى این ازدواج، مرد (بعل) و زن (بعله)، هر دو زن و شوى و همسران یکدیگر مى شدند و هرگاه با این ازدواج، فرزندى زاده مى شد آن فرزند در نَسب تابع پدر بود، البته مرد مى توانست تعداد بسیارى از این زنان را داشته باشد (چند همسرى)11 یا آن که به یک همسر بسنده نماید (تک همسرى).12 این ازدواج (بعوله) به دو شکل انجام مى شد: به صورت عادى و با رضایت طرفین یا پس از وقوع جنگ در میان قبایل و با اسارت زنان

گفتنى است که در شکل عادى، ازدواج بر سه عنصر «خواستگارى»، «مهریه» و «عقد»13 تکیه داشت که در ادامه، به طور اختصار مورد بحث قرار مى گیرد. اما درمورد ازدواج با اسیر جنگى، رسم بر این بود که هر یک از مردان قبیله فاتح مى توانستند از میان زنان اسیر شده، بر اساس قرعه کشى یکى را برگزینند، آن گاه اگر زن براى آن مرد، فرزندى مى آورد، خودبه خود، همسر و زوج او مى گردید و مرد نیز شوهر او محسوب مى شد. به هررو، پس از ازدواج (بعوله)، زن زیر حمایت و سرپرستى مرد قرار مى گرفت

بدیهى است که رواج این گونه زناشویى بیان گر آن است که در آن دوران نه تنها در امر ازدواج، هرج و مرج نبوده، بلکه رسم ومرامى استوار در میان بوده است.15 اما باید دانست که تعلّق یک سویه زن به مرد، آن چنان شدید و بغرنج بود که زن پس از ازدواج به ملکیّت مرد در مى آمد، به طورى که پس از وفات مرد، زن همچون یکى از اموال به جاى مانده (ترکه) به وارثان مى رسید

عناصر ازدواج

در حالت عادى مرد از ولىّ دختر ـ و نه خود او ـ خواستگارى مى کرد و بدون آن که رضایت دختر مطرح باشد، همین ولىّ (پدر، برادر یا عمو) ردّ و قبول آن خواسته را برعهده داشت و او بود که از خواستگار، «مهریه» را مى ستانید; مهریه اى که حتماً باید پرداخت مى شد، زیرا این خود، «ثمن» و بهایى براى زن به شمار مى آمد.17 بى گمان، سعى ولىّ بر آن بود که مبلغ مهریه، گزاف باشد تا نشان از شرافت زن باشد.18 این مهریه را «نافجه» نیز مى نامیدند; به معناى آن چه بر مال ولىّ «زیاد» (افزوده) مى شد

در میان بادیه نشینان رسم بر این بود که خواستگار براى پرداخت مهریه، تعدادى شتر را تا خیمه زن مى آورد، در حالى که عرب شهر نشین وجه نقد (درهم و دینار) را ترجیح مى داد

تصریح شده است که گاهى دختر جوان اصلا چیزى از مهریه را اخذ نمى کرده است.20 جواد على، پژوهشگر تاریخ عصر جاهلى، در این باره به بیان عبارت هاى مردّد پرداخته است، به طورى که در جایى مى گوید

نزد عرب جاهلى، اصل آن بود که مهریه به زن پرداخت شود، اما ولىّ امرِ زن کسى بود که آن را مى ستانید تا از آن در خریدن آن چه زوجه با خود به خانه شوهر مى برد (جهیزیه) مصرف نماید. و گاهى نیز ولىّ، مهریه را براى خود اخذ مى کرد و چیزى

از آن به زن نمى پرداخت چون باور داشت که این حقّ خود اوست، از این رو در اسلام این عمل ممنوع گردید.21و

 دانلود پایان نامه تعیین ضریب شکل پذیری سازه های فولادی خمشی در خاک های سخت (A,B) و رسوبی (C,D) با word دارای 185 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود پایان نامه تعیین ضریب شکل پذیری سازه های فولادی خمشی در خاک های سخت (A,B) و رسوبی (C,D) با word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه دانلود پایان نامه تعیین ضریب شکل پذیری سازه های فولادی خمشی در خاک های سخت (A,B) و رسوبی (C,D) با word

فصل اول:  
مقدمه  
1- 1 – لزوم مطالعه آسیب پذیری ساختمان ها در مقابل زلزله:  
1-2- مختصری از تاریخچه تعیین آسیب پذیری و ارزیابی سازه ها:  
1-3- مبانی نظری ضریب رفتار:  
فصل دوم:  
روشهای محاسبه ضریب رفتار و اجزای آن  
مقدمه  
2-1-روش های آمریکایی جهت محاسبه ضریب رفتار:  
2-1-1- روش طیف ظرفیت فریمن:  
2-1-2- روش ضریب شکل پذیری یوانگ:  
2-2- روش های اروپایی جهت محاسبه ضریب رفتار:  
2-2-1- روش تئوری شکل پذیری:  
2-2-2- روش انرژی:  
2-4-1-شکل پذیری(Ductility):  
2-4-2- مقاومت افزون:  
2-4-3- درجه نامعینی:  
فصل سوم:  
سازه های فولادی و مطالعات انجام شده بر روی شکل پذیری آنها  
مقدمه  
3-1- قاب خمشی:  
3-2- قابهای خمشی بدون بادبند:  
3-3- اتصالات فولادی:  
3-4- ظرفیت شکل پذیری سازه های فولادی:  
3-5- شکل پذیری فولاد:  
3-6- رفتار ساختمان های فولادی بعد از زلزله:  
3-7- نبود پایه ی منطقی برای تعیین ضریب رفتار:  
فصل چهارم:  
معرفی رکوردهای زلزله و مدلهای تحلیلی و نرم افزار SAP2000  
مقدمه  
4-1- خصوصیات زلزله:  
4-1-1- تأثیر بزرگای زلزله:  
4-1-2- برش پایه:  
4-2- طبقه بندی نوع زمین ساختگاه:  
4-3-روش های تحلیل سازه ها :  
4-3-1-روش های تحلیل غیر خطی بهبود یافته :  
4-3-2-تحلیل دینامیکی تاریخچه زمانی غیر خطی :  
4-3-3- سیستم یک درجه آزادی معادل :  
4-4- تعریف مفاصل پلاستیک :  
4-4-1- تعریف مفاصل غیرخطی برای اعضای فولادی :  
4-4-2- تاثیر تعداد مفاصل پلاستیک تعریف شده در یک مقطع بر نتایج تحلیل دینامیکی غیرخطی :  
4-4-3- چرخه هیسترزیس :  
4-5- رکورهای انتخابی برای انجام تحلیل های غیر خطی :  
4-6- مقیاس سازی به روش آیین نامه 2800 :  
4-7- مشخصات ساختمان های مورد مطالعه :  
4-8- معرفی نرم افزار SAP2000 :  
4-9 تحلیل دینامیکی تاریخچه زمانی در SAP 2000 :  
4-9-1- معرفی رکوردها به برنامه SAP2000 :  
4-9-2- معرفی بارهای تاریخچه زمانی غیرخطی در برنامه SAP2000 :  
4-9-3- نحوه معرفی ماتریس میرایی در SAP2000 :  
4-9-4- تعریف مفاصل پلاستیک در SAP2000 :  
4-9-5- نحوه تبدیل سازه چند درجه آزادی به یک درجه آزادی در SAP2000 :   Error! Bookmark not defined
4-9-6- ایجاد مفاصل پلاستیک در سازه تحت رکوردهای موجود در SAP2000 :  
فصل پنجم :  
آنالیز مدلها و برآورد نتایج  
مقدمه  
5-1- بررسی تغییر مکان وبرش پایه سازه ها :  
5-2- ترسیم منحنی های هیسترزیس و به دست آوردن ضرایب شکل پذیری :  
نتیجه گیری

پیشنهادات

منابع

بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود پایان نامه تعیین ضریب شکل پذیری سازه های فولادی خمشی در خاک های سخت (A,B) و رسوبی (C,D) با word

1-    قدرتی امیری، غلامرضا علی سید کاظمی و سید علی رضویان امرئی؛ ارزیابی لرزه ای ساختمان های فولادی قالب خمشی معمولی، نشریه علمی و پژوهش سازه فولاد /5، (1388)

2-    اصغری نیاری، اصغر؛ ارزیابی عملکرد لرز ه ای قاب های خمشی فولادی با استفاده از روش های مختلف تحلیل لرزه ای سازه ها، پنجمین کنگره های مهندسی عمران، دانشگاه فردوی مشهد (1389)

3-    کسائی،عادل؛ تاثیر تعداد رشته های  تعریف شده در مفاصل پلاستیک بر رفتار دینامیکی غیر خطی ساختمان های فولادی، پنجمین کنگره های مهندس عمران، دانشگاه فردوسی مشهد،(1389)

4-    فهندژ سعدی، جواد؛ ارزیابی لرزه ای سازه های فلزی، سمینار کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران (1384)

5-    عباسقلی زاده، ابوالفضل به ارزیابی ضریب شکل پذیری در قاب های فولادی خمشی، پایانامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد شبستر،(1390)

6-    تقی نژا، رامین؛ طراحی و بهسازی لرزه ای سازه ها بر اسا سطح عمکرد با استفاده از تحلیل پوش آور ETABS- SAP2000، نشر کتاب دانشگاهی، (1389)

7-    تسنیمی،عباسعلی و علی معصومی؛ محاسبه ضریب رفتار قاب های خمشی بتن مسلح،گزارش تحقیقاتی شماره نشریه: گ – 436، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن،(1385)

8-    چوپرا،آیفل وشاپور طاحونی، دینامیک سازه ها و تعیین نیرو های زلزله (جلد دوم )، انتشارات علم و ادب ،(1389)

چکیده

امروزه تعیین ضریب شکل پذیری قاب ها یکی از مباحث مهم در دنیا جهت پیش بینی و تعییین رفتار قاب ها هنگام وقوع زلزله های متوسط و شدید می باشد. به همین دلیل یه منظور ساده سازی مسایل و روابط استفاده از قابلیت شکل پذیری قاب ها در حالت یک درجه آزادی و ارتباط آن با شکل پذیری قاب ها در حالت چند درجه آزادی امری اجتناب ناپذیر می باشد. یکی از روشهای مناسب جهت تعیین این روابط استفاده از تحلیل های غیرخطی تاریخچه زمانی است. از آنجایی که تاکنون مطالعات کم و ضعیفی در این زمینه صورت گرفته است لذا در این پایان نامه چهار قاب فولادی خمشی 4 طبقه، 8 طبقه، 11 طبقه و 15 طبقه انتخاب و مورد تجزیه و تحلیل لرزه ای قرار گرفته اند

مدل های مختلف سازه ای توسط نرم افزار  SAP 2000  براساس مقررات ملی مبحث دهم و استاندارد 2800 ایران طراحی شده اند. در ادامه جهت دستیابی به ضرایب شکل پذیری با استفاده از روش های تحلیل تاریخچه زمانی غیر خطی در نرم افزار SAP 2000  اقدام شده است. همینطور با ترسیم منحنی های هیسترزیس قاب های چند درجه آزادی معادل، شکل پذیری سازه ها در خاک های نوع A و B و  DوC مورد ارزیابی قرار گرفته است

1- 1 – لزوم مطالعه آسیب پذیری ساختمان ها در مقابل زلزله

در طی سالهای اخیر اهمیت پدیده زلزله و اثری که بر جوامع بشری دارد بصورت تصاعدی بالا رفته است.چرا که آسیب پذیری جهان در مقابل عوامل مخرب زمین شناسی (زلزله و آتشفشان) در حال افزایش است

این افزایش می تواند چند دلیل داشته باشد

1) همه گیر بودن خطر زلزله در سطح جهانی

2) افزایش جمعیت جهان و تأسیس شهرهای بزرگ

3) بالا رفتن درجه اهمیت ساختمانها و تأسیسات شهری

4) جابجایی اقتصادی بعلت خسارات مالی زلزله و اثر آن بر اقتصاد جهانی

تلاش دانش مهندسی برای مقابله با اثرات مخرب زلزله چشمگیر و نتایج آن بسیار امیدوار کننده است

تجربیات زلزله های گذشته نشان می دهد که در شهرهایی که مقررات طرح و محاسبه ساختمان در مقابل زلزله وجود نداشته و یا نحوه اجرای ساختمان ها بر اساس مقررات و محاسبات پیش بینی شده انجام نپذیرفته است حتی در زلزله های متوسط، تلفات و صدمات بزرگی بوجود آورده اند

با تأمل بر این مسئله که ایران از نقاط لرزه خیز جهان می باشد و سالی چند بار گوشه و کنار آن دستخوش لرزش شدید زمین قرار می گیرد، اهمیت در نظر گرفتن پژوهش های لرزه شناسی برای تعیین پارامترهای طراحی مقاوم در برابر زمین لرزه نمود بیشتری پیدا می کند

این پژوهش ها باید به صورت تفصیلی انجام شود تا بتواند ایده واقع بینانه ای از نیروهای زمین ساخت بدست آورد، دو نوع سازه متداول مقاوم در برابر زلزله، سازه های فلزی و بتن آرمه هستند

تجربه زلزله های گذشته و آزمون های آزمایشگاهی نشان داده است که سازه های فلزی اگر با توجه به شرایط شکل پذیری طرح، محاسبه شوند و در تهیه نقشه های اجرایی دقت ویژه ای مراعات شود، در برابر زلزله مقاوم خواهند بود. از طرفی تحقیقات و تجربه ها نشان می دهد مهندسی سازه با وجود پیروی قدم به قدم از آیین نامه ها نمی تواند سازه ای بوجود آورد که در وقوع زلزله بطور مطلق نتایج رضایت بخشی از خود نشان دهد که این حاکی از وجود ابعاد مختلف در مورد علل وقوع زلزله و رفتار لرزه ای ساختمانها می باشد

افزایش صنعت ساخت و ساز در کشور ایران و استفاده از ساختمان های فلزی در ایران لزوم بررسی آسیب پذیری ساختمان های فلزی را آشکارتر می کند. واقع بودن اکثر شهرهای ایران در پهنه بندی لرزه ای زیاد و خیلی زیاد و گرایش به ساختمان سازی با طبقات بالا و توجه به اینکه یکی از بهترین راه حل ها برای احداث ساختمان های مقاوم در برابر زلزله در مناطق مذکور استفاده از سیستم های قاب های خمشی با مهاربند        می باشد، بکار بردن مهاربند در قابهای خمشی اهمیت قابل توجهی می یابد، از طرفی ناشناخته بودن آسیب های احتمالی وارد بر سازه و تأثیر مشخصه های زلزله بر روی آن لزوم بررسی شکل پذیری را در سازه های فوق ضروری می نماید

ارزیابی مقدار شکل پذیری در سازه در تصمیم گیری آینده در طراحی اینگونه سازه ها کمک فراوانی خواهد نمود

1-2- مختصری از تاریخچه تعیین آسیب پذیری و ارزیابی سازه ها

کشور ایران بر روی کمربند زلزله آلپ – هیمالیا قرار دارد و در طی سالیان گذشته همواره در معرض زلزله های ویران کننده قرار داشته است

سهم ایران از زلزله های دنیا 176درصد می باشد، که به علت عدم رعایت ساخت و ساز ایمن و با کیفیت، تلفات و خسارات جانی و مالی فراوانی داشته ایم که می توان به زلزله های اخیر در استان کرمان از جمله منطقه بم در دی ماه 82 و منطقه زرند در اسفند ماه 83 و منطقه اهر و ورزقان در مرداد ماه سال 91 اشاره کرد

گشودگی دریای سرخ و در نتیجه حرکت پهنه عربستان بسوی ایران و جابجایی بستر اقیانوس هند در نواحی عمان و حرکت به سمت شمال – شمال خاوری و حرکت دیگر صفحات لیتوسفری پیرامون ایران موجب آزاد شدن انرژی ناشی از تمرکز تنشها در راستای گسلهای فعال شده و شاهد زمین لرزه های ویرانگر در سرزمین عزیزمان می باشیم

با توجه به وقوع زلزله های گذشته در می یابیم که هیچ نقطه ای از ایران مصون از امواج زمین لرزه نبوده است، علاوه بر آثار تخریبی زلزله خطرات القایی متعدد دیگری مانند روانگرایی، رانش و زمین لغزه سرزمین ما را تهدید می کند

شرایط طبیعی ایران و نحوه احداث بناهای کشور ایجاب می کند مسئله مصون سازی جامعه از هر لحاظ در مقابل آثار زلزله به طور جدی در دستور کار قرار گیرد. نابودی سرمایه های ملی و انسانی بر اثر زلزله های مخرب لزوم توجه به مقاوم سازی (یا به عبارتی صحیح تر بهسازی) سازه های موجود در برابر زلزله را اجتناب ناپذیر می کند

بسیاری از ساختمانهای اسکلت فلزی در ایران به علت بدی مصالح، کیفیت بد جوشهای کارگاهی، نداشتن سیستم باربر جانبی مناسب و بدی کیفیت اجرا، مقاومت کافی در برابر تکانهای شدید زلزله را ندارند ، به همین خاطر خطر بروز خسارت مالی و جانی بسیار زیاد است

با برنامه ریزی دقیق و کار مهندسی خوب می توان عملکرد ساختمانهای معمولی ایران در مقابل زلزله به مقدار قابل توجهی بهبود بخشید و این کار با بهسازی ساختمانها امکانپذیر است، حتی اقدام ساده ای همچون اصلاح جوش و افزایش ابعاد آن در اتصالات ممکن است باعث تقویت قابل ملاحظه ساختمان شود

قدیمی ترین فعالیتها در زمینه آسیب پذیری به سالهای اول دهه هفتاد بر می گردد زمانی که تازه مدل خطی رایج گردیده بود

احتمالاً اولین محققی که اقدام به تعیین آسیب پذیری ساختمانهای یک منطقه نموده است ((ویتمن))   می باشد که قریب به سی سال قبل با ارائه روشی مبادرت به تعیین اندیس خسارت لرزه ای نمود. در این روش شدت حرکت زمین با مقیاس مرکالی اصلاح شده و خسارت زمین لرزه با نسبت هزینه تعمیرات به هزینه ساخت مجدد ساختمان بیان می گردید

از این زمان به بعد تحقیقات گسترده ای در این زمینه آغاز گردید که منجر به دو روش متفاوت تعیین میزان آسیب پذیری گردید که عبارت بودند از: روشهای ارزیابی آسیب پذیری کیفی و کمی. امروزه باتوجه به اهمیت و هدف از برآورد آسیب پذیری لرزه ای ساختمانها، یکی از این روشها انتخاب و میزان آسیب پذیری آنها تعیین می گردد

بعد از کارهای انجام شده توسط ویتمن در سال 1972 می توان به کارهای ((کالور)) و همکارانش در سال 1975 اشاره نمود. روش به کار گرفته شده توسط این محققین که برای همه نوع ساختمان قابل کاربرد است به عواملی مانند: نوع عناصر مقاوم در برابر زلزله، تقارن این عناصر در سازه، تعداد عناصرمقاوم، وضعیت فعلی عناصر مقاوم، صلبیت سازه، اتصال و مهارهای بین عناصر سازه ای و وجود یا عدم وجود کلاف یا    بست های سازه ای بستگی دارد. روشی مشابه این روش بوسیله ((ویگین)) در سال 1974 پیشنهاد گردیده بود که بعدها مورد توجه قرار گرفت

پژوهشگری به نام ((بلومه)) و همکارانش در سال 1975 روش ماتریس طیفی را برای برآورد پتانسیل خسارت ساختمان یا گروهی از ساختمانها ارائه دادند. در این روش خصوصیات حرکت زمین با طیف پاسخ سرعت بیان شده است. ظرفیت سازه با برش پایه در نقطه تسلیم تشریح شده و سرعت طیفی در برابر برش پایه محاسبه می گردد. در این روش خسارت کلی با نسبت هزینه تعمیرات به هزینه کل ساختمان و جایگزینی ساختمان بدست می آید

در مطالعه دیگری توسط کالور و همکارانش در سال 1980 ، از یک برنامه کامپیوتری رد جهت در نظر گرفتن پاسخ دقیق سازه تحت حرکات زمین بهره گرفته شد. ولی به هر حال در ارزیابی ایمنی ساختمانها، معیار خسارت بر اساس قضاوت مهندسی تعیین گردید

برترر و برسلر در سال 1977 با تعریف خسارت پذیری موضعی، خسارت پذیری کلی و خسارت پذیری تجمعی در تعیین میزان خسارت کوشیدند.خسارت پذیری موضعی، میزان خسارت در اعضا به عنوان نسبتی از پاسخ حداکثر به ظرفیت تغییر شکل نهایی بیان می گردد .خسارت پذیری کلی یا سراسری، میزان خسارت ساختمان است که به صورت مجموع خسارات محلی با در نظر گرفتن ضریب اهمیت اعضا تعریف می شود

خسارت پذیری تجمعی، میزانی از خسارت کلی ساختمان است که از خسارت متحمل شده گذشته نتیجه می شود

بر اساس این تعاریف بیجاوس و برسلر در سال 1979 با استفاده از روش تحلیل استاتیکی معادل     سازه ها، یک روش ارزیابی خسارت پیشنهاد نمودند. در به کارگیری از این روش برای ساختمانهای واقعی، دو معیار کمی یعنی ظرفیت تغییر شکل نهایی اعضا و ضرایب تأثیر اهمیت در نظر گرفته می شود. همچنین استفاده از اطلاعات تجربی برای خسارت پذیری ساختمانهای پیشین و قضاوت مهندسی برای خسارت پذیری ساختمانها در آینده پیشنهاد گردید. در روشهای پیشنهاد شده در مطالعات فوق الذکر، خسارت سازه ای با نسبت ((تقاضا demand )) یا پاسخ تحت زمین لرزه ها به ((ظرفیت  capacity)) نهایی سازه تعریف شده است. جهت در نظر گرفتن تقاضا با استفاده از تحلیل پاسخ دینامیکی، مطالعات بسیاری صورت گرفته است. از طرف دیگر محاسبه ظرفیت با وجود اهمیت بحرانی آن همچنان محدود باقی مانده است

در سال 1976، ((مارک)) برای نخستین بار مدلهای میکروسکپی را که شامل مدل های فیبری، لایه ای و یا رشته ای بودند در تحلیل دینامیکی غیر ارتجاعی سازه های بتن مسلح استفاده کرد

((گوسین)) و همکارانش در سال 1977 برای میزان ظرفیت انرژی جذب شده در اعضای بتن مسلح تحت بارهای نوسانی، شاخص کار را پیشنهاد کردند. در این مطالعه خسارات افزایشی در هر سیکل به صورت تابعی از نسبت شکل پذیری، بار محوری و نسبت دهانه برشی تشریح می شود

((بانون)) و همکارانش در سال 1980 یک مدل خسارت پیشرفته ای را پیشنهاد کردند که در آن خسارت بر اساس  یک سطح گسیختگی دو بعدی از مجموع انرژی جذب شده و نسبت خسارت تعریف شده توسط ((لیباس)) و ((سوزن)) (1977) بیان گردیده است. از آنجایی که این مدلها، رفتار غیر خطی اعضای بتن مسلح را تحت بارهای رفت و برگشتی به درستی و به صورت کامل در نظر نمی گیرند و اثراتی چون برش و لغزش آرماتور نادیده گرفته می شود، ارتباط ضعیفی بین ظرفیت محاسباتی سازه و گسیختگی های نمونه های آزمایش شده بیان می نمود

در سال 1984، ((پارک)) و همکارانش با ارائه یک شاخص خسارت، کمبودهای تحقیقات گذشته را پوشش داده و ارزیابی آسیب پذیری را دستخوش تحولی بزرگ کردند. آنان با در نظر گرفتن مدلهای جامع تری از رفتار غیر خطی اعضای بتن مسلح تحت بارهای نوسانی، شکل پذیری و انرژی تلف شده توسط اعضای سازه ای را در خسارات متحمل شده توسط اعضا دخالت داده و عملاً جایگاه آسیب پذیری کمی را تحکم بخشیدند

مدلهای المان محدود در سال 1987 توسط ((رستونز)) و همکارانش با استفاده از المان تنش مسلح برای برش رفت و برگشتی پیشنهاد شد

در سال 1992، ((کارانتونی)) و ((فردیس)) برای برآورد آسیب پذیری سه ساختمان بنایی سنگی که در زلرله سال 1986 ((کالاماتا)) آسیب دیده بودند از سه مدل مکانیکی متفاوت استفاده کرد

-                        مدل المان محدود با استفاده از المانهای ترکیبی: در این مدل به طور متوسط 1700 المان (تقریباً 11000 درجه آزادی) برای هر ساختمان دو طبقه لازم بود

-                        مدل قاب معادل: که خواص هندسی (ارتجاعی) ستونها در محورهای مرکزیشان منظور می شد

-                        مدل تجربی که در آن برش لرزه ای بین ستونهای سازه به نسبت سختی آنها توزیع می شد. نتیجه ای که از آنها گرفتند این بود که تنشهای کششی اصلی در مدل المان محدود با آسیب مشاهده شده به خوبی سازگار است. قاب معادل تنشهای کشش حداکثر را بسیار بیشتر از مقدار واقعی محاسبه می کند و مدل تجربی آنها را کمتر از مقدار واقعی بدست می آورد

((کاپوس)) در سال 1992 روشهای مختلف دسته بندی اندیسهای آسیب گوناگون که ارائه شده بود، مورد بررسی قرار داد. نتیجه حاصل این بود که از لحاظ ارزیابی آسیب پذیری باید قسمتی از سازه که به آن آسیب وارد شده، مشخص شده و مورد بررسی قرار گیرد و با توجه به آن اندیس آسیب برآورد گردد. از این رو با توجه به اینکه آسیب وارده، به یک عضو منفرد، یک جز از سازه ( از قبیل یک طبقه یا به طور کلی یک زیر سازه) و یا به کل سازه اعمال می شود، به ترتیب اندیسهای موضعی، میانی و کلی به کار می روند. بدون توجه به سطحی که اندیسهای آسیب در آن سطح تعریف می شوند. اندیس های آسیب می توانند بر پایه پارامترهای حداکثر پاسخ (ضرایب شکل پذیری و ;..) یا پارامترهای جمعی پاسخ (ضرایب شکل پذیری رفت و برگشتی، استهلاک انرژی و مقادیر خستگی) و یا ترکیبی از آنها تعریف شوند

از مطالعاتی که مربوط به آسیب پذیری با استفاده از مدلهای مکانیکی انجام گرفته است مطالعه و تحقیق ((شاه)) و ((گانتوری)) در سال 1992 می باشد. این مطالعه به یک ساختمان بتن مسلح هفت طبقه در کالیفرنیا مربوط می گردد. ورودی در این تحلیل مربوط به رکورد زلزله سال 1971 ((سن فرناندو)) در ناحیه مورد بررسی بود که آسیب های غیر سازه ای مهمی به سازه وارد کرد. مشخصات مکانیکی قاب و دال تخت بتن مسلح به صورت مدلهای گسسته بصورت المان به المان مدلسازی شدند

((پتروفسکی)) و همکارانش در سال 1990 تا 1992 آسیب پذیری دو نوع ساختمان بتن مسلح تغییر شکل پذیر (چهار طبقه و هشت طبقه) را مطالعه کردند. آنها از المانهای مسطح با پسماند دو خطی استفاده کردند و اعضای بتن مسلح و پانلهای پرکننده در تراز هر طبقه را به صورت جداگانه مدلسازی نمودند. پاسخ غیر ارتجاعی این مدلها از تعدادی از شتابنگاشتهای ثبت شده در یوگسلاوی و آمریکا محاسبه شده اند. این پاسخ به منظور ارزیابی امکان شکست در اثر خمش، برش، نیروی محوری و یا اندر کنش با دیوارهای قوی استفاده شده است

((کارامورا)) و همکارانش در سال1992 با ارائه روشی، از یک شبکه به منظور طراحی لرزه ای که شامل برآورد آسیب می باشد استفاده کردند این شبکه در مورد ساختمانهای بتن مسلح بکار می رود. در این روش از رفتار احتمالی ورودی لرزه ای که به شکل طیف پاسخ شتاب بیان می شود استفاده می گردد

در ایران پس از وقوع زلزله رودبار و منجیل در سال 1369 تحقیقات اندکی در زمینه آسیب پذیری ساختمانها و بررسی روشهای مقاوم سازی صورت گرفته است که می توان به تهیه شناسنامه فنی ساختمانهای شهر تهران توسط ((تسنیمی)) و ((مالک)) اشاره نمود. این محققین در این تحقیق اقدام به برداشتهای میدانی از مناطق مختلف شهر تهران در قالب گونه های بتنی، فولادی، بنایی و مختلط نمودند و با استناد به ارزیابی های کیفی و کمی اقدام به ارائه راهکارهای عملی در جهت ارتقای کیفیت ساخت ساختمانهای متداول شهر نمودند

در سالهای اخیر در مراکز تحقیقاتی و دانشگاههای کشور تحقیقاتی صورت گرفته است که می توان به تحقیق انجام شده توسط آریا اشاره کرد. در این تحقیق بعد از برداشتهای میدانی از تخریبهای انجام شده در منطقه رودبار و منجیل با توجه به وضعیت ساخت و ساز کشور اقدام به ارائه یک روش میزان آسیب پذیری کیفی گردیده است

همچنین در کتابی پژوهشی تحت عنوان ارزیابی لرزه ای ساختمانها به روش ATC (مطابق با استاندارد 2800 زلزله ایران ویرایش اول) توسط دکتر ناطقی الهی در سال 1377 تألیف گردیده است. در این کتاب کلیه مراحل ارزیابی انواع ساختمانهای موجود براساس استانداردهای رایج در کشور تشریح و گردآوری شده است. استخوانبندی روش ارزیابی پیشنهادات در این کتاب بر اساس روش ارزیابی  ATC-22  قرار دارد

سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور طی قراردادی در سال 1379 پروژه تدوین دستورالعمل ملی جهت بهسازی ساختمانهای موجود را به پژوهشکده بین المللی زلزله شناسی واگذار کرد

در این راستا گروهی از همکاران در پژوهشگاه، پیش نویس اولیه دستورالعمل را به عهده گرفتند

در تهیه دستورالعمل اصول فلسفه طراحی بر اساس عملکرد به عنوان چهارچوب کلی کار برگزیده شده است

چهارچوب پیش نویس اولیه دستورالعمل، بر اساس گزارشات FEMA بخصوص  FEMA273و FEMA274  و FEMA356 وFEMA357  قرار داشت. گروهای تخصصی، از منابع دیگر بخصوص آئین نامه 2800 آبا،مقررات ملی ساختمان ایران ، گزارشهای ATC ، گزارشهای  NEHRP و;  استفاده نمودند. در مورد اجزای سازه ای و غیر سازه ای خاص در ایران معیارهای پذیرش و بهسازی مناسب عرضه شده است و روشهای جمع آوری اطلاعات سازگاریهای لازم را با شرایط کشور یافته است

دستورالعمل، ابزارهای لازم را برای ارزیابی ساختمانهای موجود برای هر سطح عملکرد انتخابی فراهم نموده است. با توجه به نتایج ارزیابی که بر مبنای تعیین مشخصات واقعی ساختمان، تعیین نقاط ضعف و ; قرار داده شده است، بهسازی توسط دستورالعمل این امکان را برای استفاده از ظرفیت اجزای سازه در طرح بهسازی فراهم آورده است

تحلیل های غیر خطی برای شناخت خصوصیات مورد انهدام در ارزیابی لرزه ای ساختمانها بخصوص در محدوده تغییر شکلهای غیر خطی لازم می باشد. در این راستا برای عملی شدن انجام تحلیل های غیر خطی از برنامه های کامپیوتری استفاده می شود. برنامه های کامپیوتری ((SAP )) در سال 1995 در دانشگاه برکلی ((Berkly)) در ایالت کالیفرنیای آمریکا زیر نظر ((پروسور ادوارد. ویلسون)) نوشته شده که یک برنامه عمومی برای تحلیل به روش المان محدود می باشد. این برنامه و برنامه های مشابه همچون ((ETABS)) در ویرایش های جدید خود قابلیت تحلیلهای غیر خطی (استاتیکی و دینامیکی) را دارا می باشند و قادر هستند محل تشکیل مفصلهای پلاستیک و مورد انهدام و همچنین نقطه عملکرد سازه را محاسبه کرده و نشان دهند

 1-3- مبانی نظری ضریب رفتار

هدف اصلی در طراحی لرزه ای ساختمان ها بر این مبناست که رفتار ساختمان در مقابل نیروهای ناشی از زلزله های کوچک بدون خسارت و در محدوده خطی مانده و در مقابل نیروهای ناشی از زلزله های شدید، ضمن حفظ پایداری کلی خود خسارت های سازه ای و غیر سازه ای را تحمل کند. به همین دلیل مقاومت لرزه ای که مورد نظر آیین نامه های طراحی در برابر زلزله است، عموماً کمتر و در برخی موارد خیلی کمتر از مقاومت جانبی مورد نیاز برای حفظ پایداری سازه در محدوده ارتجاعی در یک زلزله شدید است. بنابراین رفتار سازه ها به هنگام رخداد زلزله های متوسط و بزرگ وارد محدوده غیر ارتجاعی می گردند و برای طراحی آنها نیاز به یک تحلیل غیر ارتجاعی است، ولی به دلیل پرهزینه بودن این روش و عدم گستردگی برنامه های تحلیل غیر ارتجاعی و سهولت روش ارتجاعی، روش های تحلیل و طراحی متداول بر اساس تحلیل ارتجاعی سازه و با نیروی کاهش یافته زلزله صورت می گیرد. کاهش مقاومت سازه از مقاومت ارتجاعی مورد نیاز عموماً با استفاده از ضرایب کاهش مقاومت صورت می گیرد. بدین منظور آیین نامه های طراحی لرزه ای کنونی با شیوه ذکر شده، نیروهای لرزه ای برای طراحی ارتجاعی سازه را از یک طیف خطی که وابسته به زمان تناوب طبیعی ساختمان و شرایط خاک محل احداث ساختمان است بدست می آورند و برای ملحوظ کردن اثر رفتار غیر ارتجاعی و اتلاف انرژی بر اثر رفتار هیسترزیس، میرایی و اثر مقاومت افزون سازه این نیروی غیرارتجاعی را به وسیله ضریب کاهش مقاومت (ضریب رفتار) به نیروی طراحی تبدیل می کنند. با این وجود مقادیر این ضرایب در آیین نامه های زلزله اصولاً بر اساس مشاهدات عملکرد سیستم های سازه ای مختلف در زلزله های قوی گذشته بر مبنای قضاوت مهندسی است. بر این اساس، پژوهشگران زیادی نگرانی خود را از بابت فقدان وجود ضرایب رفتار معقول و مبتنی بر مطالعات تحقیقاتی و پشتوانه محاسباتی در آیین نامه های زلزله بیان داشته و بر اصلاح این ضرایب بر اساس مطالعات علمی، تأکید ورزیده اند

در تفسیر مقررات  NEHRPمربوط به سال های 1997 و 2000 (369FEMA و303 FEMA)، بر تجربی بودن ضرایب کاهش نیرو تأکید شده است. در اغلب آیین نامه های طراحی لرزه ای، در تحلیل این ضرایب و مقادیر ارائه شده در آنها نیز بر مبنای قضاوت مهندسی تجربه و مشاهده عملکرد ساختمانها در زلزله های گذشته و چشم پوشی از تراز مقاومت افزون آنها استوار است. از این رو با توجه به مطالب فوق ارزیابی ضرایب رفتار و بررسی ارتباط میان پارامترهای مؤثر در آن برای سازه هایی که مطابق آیین نامه ها طراحی می شوند اهمیت ویژه ای دارد. ضرایب رفتار موجود در آیین نامه طرای ساختمان ها در برابر زلزله (استاندارد 2800 ایران) بر مبنای قضاوت مهندسی ارائه شده است و دارای کاستی هایی است که برخی از آنها به شرح زیر است

الف- برای سیستم های سازه ای، از یک نوع با ارتفاع ها و زمان های تناوب ارتعاش متفاوت، از ضرایب رفتار یکسانی استفاده می شود

ب- تأثیر لرزه خیزی منطقه در مقدار ضریب تعدیل پاسخ لحاظ نشده است

پ- اثر شرایط خاک در ضریب تعدیل پاسخ ملحوظ نشده است

گرایش آیین نامه ها در سال های اخیر، بر شفاف سازی میزان تأثیر عوامل در ضریب رفتار بوده است تا طراحی سازه ها از میزان دقت و قابل قبولی برخوردار باشند. از این رو در این پایان نامه ابتدا در فصل دوم روشهای محاسبه ضریب رفتار و فرمول های ارائه شده و نیز اجزای تشکیل دهنده ضریب رفتار ارائه شده است. سپس در فصل سوم مروری بر مطالعات انجام شده در خصوص ضرایب شکل پذیری سازه ها پرداخته شده است. در فصل چهارم به معرفی رکوردها و قابهای استفاده شده و نیز معرفی نرم افزار  SAP2000 پرداخته شده است. در ادامه نتایج مدلهای تحلیلی که از طریق منحنی های هیسترزیس بدست آمده اند. مورد مطالعه قرار گرفته اند و در فصل ششم نیز با استفاده از نتایج حاصل از آنالیز به ارائه روابط پیشنهادی پرداخته شده است که برای این منظور مدلهای مختلف سازه ای بصورت 4 طبقه ، 8 طبقه، 11 طبقه و 15 طبقه ، جهت انجام تحلیل تاریخچه زمانی غیر خطی در نظر گرفته شده اند

مقدمه

تاکنون پژوهشگران با ملیت های مختلف برای محاسبه ضرایب رفتار، روش های متفاوتی را مورد استفاده قرار داده اند. با مقایسه این روش ها می توان آنها را در دو گروه کلی تقسیم بندی نمود. یکی       روش های پژوهشگران آمریکایی و دیگری روش های پژوهشگران اروپایی. عموماً روش های آمریکایی مبانی تئوری ساده تری دارند، ولی با این وجود کاربردی تر هستند، در حالی که روش های اروپایی دارای مبانی تئوری و تحلیلی پیچیده تری بوده و استفاده از آنها در عمل دشوار است

2-1-روش های آمریکایی جهت محاسبه ضریب رفتار

 دانلود مقاله بررسی فقهی جرم سیاسی بغی و نقش توبه در تخفیف مجازات آن با word دارای 29 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله بررسی فقهی جرم سیاسی بغی و نقش توبه در تخفیف مجازات آن با word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه دانلود مقاله بررسی فقهی جرم سیاسی بغی و نقش توبه در تخفیف مجازات آن با word

چکیده  
مقدمه  
بغی درلغت  
تعریف اصطلاحی بغی  
مستندات جرم بغی  
قرآن کریم  
قائلان به عدم حکم این آیه بر بغات  
ادله رد قول مخالفان  
ادله قائلان به وجود حکم این آیه بر بغات  
سنت  
شرایط جنگ با بغات  
نقد شرط فوق  
تعریف جرم سیاسی در حقوق، و تطبیق آن با بغی  
احکام مترتب بر پذیرش توبه، و ضمانت بغات در مراحل مختلف درگیری  
پیش از قیام علنی و شروع درگیری  
در اثنای درگیری و جنگ  
فراریان  
پس از خاتمه شورش و درگیری  
توبه اسرا بعد از اتمام جنگ  
نتیجه‌گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود مقاله بررسی فقهی جرم سیاسی بغی و نقش توبه در تخفیف مجازات آن با word

ابن‌عربی، محمدبن عبدالله‌بن ابوبکر (بی‌تا)، احکام القرآن( ابن العربى)، بی‌جا، بی‌نا

اصغری، سیدمحمد (1378)، بررسی تطبیقی جرم سیاسی، تهران، اطلاعات

پوربافرانی، حسن (1388)، جرائم علیه اشخاص، تهران، جنگل- جاودانه

تبریزى، جوادبن على‌ (1426ق)، منهاج الصالحین‌، قم، مجمع الإمام المهدی

جصاص، احمدبن على (1405ق) ، احکام القرآن، بیروت، داراحیاء التراث العربى

جوهرى، اسماعیل‌بن حماد‌ (‌1410ق)، الصحاح- تاج اللغه و صحاح العربیه، بیروت، دارالعلم للملایین‌

حر عاملى، محمدبن حسن (1409ق) ، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل‌البیت(ع)

حسینى جرجانى، سیدامیرابوالفتوح (1404ق) ، آیات الأحکام ، تهران ، نوید

حسینى روحانى، سیدصادق (1412ق)، فقه الصادق (ع)، قم، دارالکتاب

حسینى شاه عبدالعظیمى، حسین‌بن احمد (1363)، تفسیر اثنا عشرى ، تهران، میقات

حلّى، حسن‌بن یوسف (1414ق)، تذکره الفقها، قم، مؤسسه آل‌البیت(ع)

حلّى، محمد‌بن منصور‌بن احمد (1410ق)، السرائر الحاوی لتحریر، چ دوم‌، قم، انتشارات اسلامى

حلّى، مقدادبن عبداللّه سیورى‌ (1425ق)، کنز العرفان فی فقه القرآن‌، قم، مرتضوى‌

درویش، محی‌الدین (1415ق)، اعراب القرآن وبیانه، چ چهارم، سوریه، دارالارشاد

سمرقندی، محمدبن احمد (1414ق)، تحفه الفقهاء، چ دوم، بیروت، دارالکتب العلمیه

صدر، سیدمحمد‌باقر  (1420ق)، ماوراء الفقه‌، بیروت، دارالأضواء‌.‌

طباطبائی، سیدمحمدحسین (بی‌تا) ، المیزان فى تفسیرالقرآن، ترجمه سیدمحمدباقر موسوى همدانى، چ پنجم، قم، انتشارات اسلامى

طباطبایى‌ حائرى، سیدعلى‌بن محمد (1418ق)، ریاض المسائل فی تحقیق الأحکام بالدلائل، قم، مؤسسه آل‌البیت(ع)

طبرسى، فضل‌بن حسن (1372) ، مجمع البیان فى تفسیرالقرآن، چ سوم، تهران، ناصرخسرو

طبرى، ابوالحسن على‌بن محمد (1405ق)، احکام القرآن، چ دوم، بیروت، دارالکتب العلمیه

طرابلسی، قاضى عبدالعزیز‌ (1406ق‌)، المهذب، قم، انتشارات اسلامى‌

طوسى، محمدبن حسن‌ (1407ق)، الخلاف‌، قم، انتشارات اسلامى‌

ـــــ (‌1387)، المبسوط فی فقه امامیه، چ سوم، تهران، المکتبه المرتضویه لإحیاء الآثار الجعفریه‌

طیب، سیدعبدالحسین (1378)، طیب البیان فی تفسیرالقرآن، چ دوم ، تهران، اسلام

عاملی، زین‌الدین (1365)، مسالک الأفهام الى آیات الأحکام، چ دوم، تهران، کتابفروشى مرتضوى

عاملى(شهید اول)، محمدبن مکى‌ (1410ق)، اللمعه الدمشقیه فی فقه الإمامیه، بیروت، الدار الإسلامیه

ـــــ (1417ق)، الدروس الشرعیه فی فقه امامیه، چ دوم، قم، انتشارات اسلامى

عمید‌زنجانی، عباسعلى (1421ق‌)، فقه سیاسی، چ چهارم‌، تهران، امیرکبیر‌

قرشى، سیدعلى‌اکبر (1412ق)، قاموس قرآن‌، چ ششم، تهران، دارالکتب الإسلامیه‌

قمى، على‌بن ابراهیم (1367) ، تفسیر قمی، چ چهارم ، قم ، دارالکتاب

کلینى، محمدبن یعقوب (1407ق)، الکافی، چ چهارم ، تهران ، دارالکتب الإسلامیه

مرعشی، سیدمحمدحسن (1373)، دیدگاهای نو در حقوق کیفر اسلام، تهران، میزان

مغربى، نعمان‌بن محمد (1385)، دعائم الإسلام، چ دوم ، قم ، مؤسسه آل‌البیت(ع)

مغنیه، محمدجواد (1424ق)، تفسیر الکاشف، تهران، دارالکتب الإسلامیه

مکارم شیرازى، ناصر و دیگران (1374)، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیه

منتظرى، حسینعلى (1409ق)، مبانی فقهی حکومت اسلامی، ترجمه محمود صلواتى و ابوالفضل شکورى، قم، کیهان‌

نجفى، جعفربن خضر مالکى‌ (1422ق)، کشف الغطاء عن مبهمات الشریعه الغراء، قم، دفتر تبلیغات اسلامى‌

نجفى، محمدحسن‌ (1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، چ هفتم، بیروت، دارإحیاء التراث العربی‌

نوری طبرسی، میرزاحسین (1408ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، مؤسسه آل‌البیت(ع)

بحرانی، محمد (بی‌تا)، اسس النظام السیاسی عند الامیه، بی‌جا، بی‌تا

کاظمی، (بی‌تا)، مسالک الافهام، بی‌جا، بی‌نا

کاظمی جوادبن سعید (1365)، مسالک الافهام الی آیات الاحکام، چ دوم، تهران، کتابفروشی مرتضوی

چکیده

یکی از مصادیق بارز جرم سیاسی، شورش دربرابر حاکم و حکومت اسلامی، و خروج گروهی از مسلمانان بر امام عادل است، که در فقه، تحت عنوان بغی از آن یاد می‌شود. تعریف و احکامی را که فقها در کتاب‌های فقهی برای این جرم ارائه داده‌اند، محدودتر از آن چیزی است که از آیات و روایات فهمیده می‌شود و بسیاری هم در کتاب‌ها و مقاله‌های خود به ذکر همان احکام و شرایط بسنده می‌کنند؛ درحالی‌که این جرم، دایره‌ای گسترده‌تر دارد. ازسوی دیگر، به دلیل اینکه نهاد مقدس توبه، در منابع کیفری اسلام در جرایم خاصی پذیرفته شده و یکی از عوامل رفع مسئولیت کیفری در نظر گرفته شده است، مناسبت دارد که با بررسی دیدگاه‌ها و ادله آنها به تبیین دقیق بغی، شرایط و احکام آن پرداخته و نقش توبه باغی در تخفیف مجازات یا عفو از مجازات نیز بررسی شود

کلیدواژه‌ها: جرم سیاسی، بغی، بغات ، توبه، مجازات، فقه

مقدمه

بغی، یکی از مسائل فقه حکومتی است که فقها در باب جهاد به بررسی آن پرداخته‌اند؛ به نظر می‌رسد، دلیل ذکر آن در باب جهاد، ارتباط مستقیم جنگ با جرم سیاسی باشد. البته حقوق‌دانان و فقها به‌صراحت قائل به این نیستند که بغی همان جرم سیاسی است و در آن اختلاف‌نظر دارند؛ ولی با توجه به تعاریفی که فقها از بغی، و حقوق‌دانان از جرم سیاسی ارائه داده‌اند، اگر نتوان گفت که بغی همان جرم سیاسی است و همه مصادیق و شرایط آن را داراست، دست‌کم می‌توان گفت که بین آن دو رابطه عموم و خصوص مطلق برقرار است‌؛ به بیان دیگر، بغی مصداق بارز جرم سیاسی، و دربرگیرنده بیشتر احکام جرم سیاسی خواهد بود. بنابراین، می‌طلبد که احکام و شرایط این جرم دوباره بررسی شود؛ به‌ویژه اینکه جرم بغی، از جرایم مطرح‌شده در حقوق اسلام است و با نظم و امنیت در جامعه اسلامی ارتباط مستقیم دارد. اگرچه بغی در قانون جدید مجازات اسلامی تحت عنوان حدود واقع شده، اما همچنان به شرایط این جرم به‌طورمشخص اشاره‌ای نشده است؛ توبه در خصوص این جرم نیز در نهاد مؤثر و ارزشمند توبه که بیشتر در حدود و حقوق الله پذیرفته شده است، چه در فقه اسلامی و چه در قانون مجازات اسلامی مورد توجه قرار نگرفته است. ازاین‌رو، در این پژوهش، ضمن بررسی زوایای مختلف این جرم به پرسش‌های ذیل پاسخ داده می‌شود: آیا جرم بغی فقط شامل شورش در برابر امام عادل می‌شود یا فراتر از تعریفی است که فقها از آن ارائه داده‌اند؟ و آیا در جرم بغی، توبه پذیرفته می‌شود؟ در این صورت، با چه شرایطی، و گستره آن تا به کجاست؟

بغی درلغت

بغی در لغت، دارای معانی ذیل است

الف) «تعدى؛ یعنی هر چیزی که از حد خود تجاوز کند؛ یعنی افراط کردن بر مقداری که حد آن حد شیء است.» (جوهرى، 1410ق، ج6، ص2281)

ب) «طلب توأم با تجاوز از حد. این معنا با مطلق تجاوز قابل جمع است؛ زیرا تجاوز، از طلب جدا نیست. هر جا که تجاوز هست، طلب نیز هست.»(قرشى، 1412ق، ص207)

تعریف اصطلاحی بغی

فقها تعاریف متفاوتی دارند که مهم‌ترین نظرات آنها در یک دسته‌بندی، به این شرح است

الف) عده‌ای از فقیهان در تعریفی که از بغی ارائه داده‌اند،آن را شامل خروج امام معصوم(ع) می‌دانند و می‌گویند: «هرکس برعلیه امام معصوم(ع) خروج کند، باغی است و جنگ با او واجب است. باید با او جنگید تا به اطاعت امام معصوم برگردد یا همانند کفار کشته شود.» (عاملی(شهید اول)، 1410ق، ص83؛ طباطبایی‌ حائرى، 1418ق، ص480)

ب) دسته‌ای دیگر از فقها، بغی را خروج بر امام عادل می‌دانند و می‌گویند: «باغی کسی است که بر امام عادل خروج کند;.» (نجفی، 1404ق، ج21، ص322؛ طوسى، 1407ق، ج5، ص335)

البته باید یادآور شد، کسانی هم که باغی را به‌معنای خروج بر امام عادل می‌دانند، منظور از امام عادل را نزد شیعیان، همان امام معصوم می‌دانند. بنابراین، می‌توان گفت که بین گروه اول و دوم در تعریف، تفاوتی نیست: «مراد از امام عادل، نزد شیعه امام معصوم، و نزد اهل سنت، مطلق خلیفه و فرمانرواست.» (طوسى، 1387، ص347)

در برابر این دو گروه، دسته سومی هستند که خروج بر امام را مطلقاً باغی می‌دانند؛ بدون ذکر صفت عادل. این گروه را بیشتر، فقهای اهل سنت تشکیل می‌دهند: «دسته‌اى که با توجیه و تأویل بر امام بشورند و با جماعت مخالفت کنند.» با توجه به تعریف‌های ارائه‌‌شده، آنچه به ذهن می‌رسد این است که بیشتر فقهای شیعه این جرم را مخصوص به زمان امام معصوم(ع) می‌دانند: با این عقیده؛ اشکالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که آیا می‌توان گفت جرم بغی در زمان غیبت وجود ندارد؟ همچنین آیا می‌توان گفت عادل و معصوم بودن امام، مانع بروز جرم بغی می‌شود؟

به این پرسش، می‌توان به دو صورت پاسخ داد؛ نخست اینکه بگوییم عادلیت و معصومیت امام، مانع بروز چنین جرمی می‌شود. این پاسخ به نظر درست نمی‌آید؛ زیرا در زمان ائمه(ع) هم این جرم بوده است. دوم اینکه بگوییم فقط ائمه معصوم(ع) می‌توانند با این گروه مقابله کنند. این پاسخ هم با مطلق بودن آیات و روایات سازگاری ندارد؛ و بر فرض سازگاری هم، از آنجاکه فلسفه جهاد با بغات، دفاع از کیان اسلام و امنیت در جامعه است، می‌توان گفت که این ضرورت ایجاب می‌کند که در زمان غیبت هم با بغات جنگید؛ که در این مقاله به نقد و بررسی شرایط و احکام این جرم از دیدگاه فقها و مفسران پرداخته می‌شود و تبیین مصادیق آن، به بحثی دیگر موکول می‌شود

مستندات جرم بغی

قرآن کریم

خداوند متعال در سوره حجرات می‌فرماید: «هرگاه دو گروه از مؤمنان با هم به نزاع و جنگ پرداختند، در میان آنها صلح برقرار سازید؛ و اگر یکى از آنها بر دیگرى تجاوز کند، با طایفه ظالم پیکار کنید تا به فرمان خدا بازگردد. هرگاه در میان آن دو بر طبق عدالت صلح برقرار سازید، و عدالت پیشه کنید که خداوند عدالت‌پیشگان را دوست‌ دارد.» (حجرات: 9)

حکم این آیه، عام است، وحکم قتال، به صفت بغی تعلق گرفته است؛ بدون اینکه فرد خاصی را مقید کرده باشد. در تفسیر این آیه آمده است: آیه درصدد بیان احکام مترتب بر باغیان است؛ فرقی نمی‌کند که از جانب دولتی بر دولت دیگر، یا از جانب گروهی برگروه دیگر باشد

پس به طور کلى، در آیه شریفه که اساس حکم «بغى» است، اسمى از امام نیست؛ ولی هر جنگ و نزاعى در خارج بر وجود امام یا فرمانده‌اى متوقف است که جنگجویان را رهبرى کند و کار و سخن آنان را سر و سامان دهد. قهراً وجود امام، شرط «وجود» است، نه وجوب؛ به این معنا که بدون امام، امکان دفع طغیان وجود ندارد؛ پس انتخاب و تحصیل امام، واجب است؛ نه اینکه وجود امام شرط وجوب باشد؛ به‌گونه‌ای که تا او نباشد، حکم وجوب دفع طغیان هم نباشد. (منتظرى، 1409ق، ج6، ص480)

اما بر دلالت این آیه برای مشروعیت جرم بغی، بین مفسران اختلاف است. گروهی از مفسران، این آیه را دال بر بغات نمی‌دانند

قائلان به عدم حکم این آیه بر بغات

دسته‌ای از مفسران دراین‌باره می‌گویند: «و اما آنکه بعضى فقها استدلال کرده اند به این آیه بر وجوب قتال با اهل بغى، به‌معنای جماعتى که خروج کنند بر امام عادل، ضعیف است؛ زیرا که افراد مذکور در آیه، مسلمان هستند، اما باغیان، افراد کافری هستند.» (حسینی جرجانى، 1404ق، ج2، ص80؛ حلّى، 1425ق، ص386)

ادله رد قول مخالفان

در پاسخ به استدلال این گروه می‌توان گفت، وقتی خداوند متعال برای افراد باغی مسلمان چنین حکمی را در نظر می‌گیرد، به‌طریق‌اولی برای کافران باغی در برابر امام معصوم یا مسلمانان، حکمی شدیدتر اعمال می‌کند. آیاتی که درباره جهاد با کفار آمده است، احکامی شدیدتر از این احکام دارد. افزون بر این آیه، آیات دیگری هم هست که مفسران برای مشروعیت جرم بغی، به آن استناد می‌کنند: «توبه:73؛ بقره:173؛ نساء: 59» البته تنها آیه‌ا‌ی که به‌طور کامل احکام بغات را بیان کرده، همین آیه است و بسیاری از فقها، احکام مترتب بر بغات را از همین آیه استنباط کرده‌اند. پس دلیلی ندارد که گفته شود باغیان، از حکم این آیه مستثنایند؛ آنچنان‌که این گروه استدلال می‌کنند

همچنین، استدلال این گروه، با پاسخ حضرت علی(ع) در ارتباط به پرسشی درباره کافر بودن باغیان، منافات دارد‌؛ زیرا حضرت، کافر بودن بغات را رد می‌کند: از امیرالمومنین(ع) پرسیده شد: «آیا کشته‌شدگان در جنگ جمل مشرک‌اند؟ فرمود: نه؛ بلکه از شرک، فرار کردند. عرض کردند: پس منافق بودند؟ فرمود: نه؛ منافقان، خدا را یاد نمى‌کنند، مگر اندکى. گفته شد: پس آنان چه کسانى هستند؟ فرمود: برادران ما بودند که بر ما شوریدند و ما با سرکوبى شورش آنان، بر ایشان پیروز شدیم. (نوری طبرسی، 1408ق، ج6، ص68)

صاحب جواهر می‌گوید: «با توجه به نصوص، فهمیده می‌شود که احکام مسلمانان بر بغات اجرا می‌شود؛ از قبیل نکاح با زنان آنان، خرید ذبیحه آنان;.» (نجفی‌، 1404ق، ج21، ص337) در پایان باید یادآور شد که مسلمان بودن، با باغی بودن منافاتی ندارد و خارج‌ کردن هر کسی که تجاوز کند از دایره اسلام، مخالف نص صریح است؛ زیرا خداوند در این آیه، حکم را به مسلمانان نسبت داده است

ادله قائلان به وجود حکم این آیه بر بغات

 دانلود مقاله گفتمان عدالت در دولت نهم با word دارای 34 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله گفتمان عدالت در دولت نهم با word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه دانلود مقاله گفتمان عدالت در دولت نهم با word

چکیده  
مقدمه  
نگرشی به مفهوم عدالت و گفتمان  
الف. مفهوم عدالت در اندیشه غربی و اسلامی  
ب. مفهوم گفتمان  
ب. عدالت در گفتمان های«سازندگی» و «اصلاح طلبی»  
ج. عدالت در نظام معنایی گفتمان اصول‌گرایی عدالت خواه  
1 در برنامه‌های دولت، احکام و پیام‌ها  
2 دربیانات احمدی نژاد و هیات دولت  
3 در حوزه عملکردها  
د. نقد و ارزیابی گفتمان اصول‌گرایی عدالت‌خواه  
الف. دیدگاه مقام رهبری  
1 حمایت از گفتمان اصول‌گرایی عدالت‌خواه  
2 دال«عدالت گستری» در اندیشه رهبری  
3 توصیه‌ها و تذکرات مقام رهبری به دولت نهم  
ب. سایر دیدگاه‌ها  
ه‍ . پاسخ‌های دولت نهم به انتقادها  
نتیجه‌گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود مقاله گفتمان عدالت در دولت نهم با word

ـ نهج‏البلاغه، ترجمه و شرح سیدعلینقی فیض الاسلام، تهران: بی‏نا، 1351 ش

ـ آل‌اسحاق، یحیی، «حوزه اقتصاد جای حرفهای خاکستری نیست»، روزنامه جام جم، مورخ 1 شهریور 1386، شماره 2080، ص 7

ـ آل‌اسحاق، یحیی، «دلایل تورم در گزارش اتاق بازرگانی تهران»، روزنامه جام جم، 19 فروردین 1387، شماره 2251 ص 4

ـ ابن خلدون، عبدالرحمان، مقدمه، ج اول، ترجمه محمد پروین گنابادی، چ پنجم، تهران:انتشارات علمی‏ و فرهنگی، 1366

ـ ابن سینا، الإشارات و التنبیهات، ج چهارم، تهران:دفتر نشر کتاب، 1362

ـ ابن سینا، الشفأ و الاًّلهیات، به کوشش الاب قنواتی و سعید زاید، قاهره، 1964م

ـ احمدی نژاد، محمود، «گفتمان اصول‌گرایی و نقد و بررسی آن از منظر مقام معظم رهبری »، ماهنامه معرفت، ش 138، خرداد 1388، ص 13-

ـ احمدی نژاد، محمود، افروغ، عماد، چالش‌های کنونی ایران، تهران، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، 1380

ـ احمدی نژاد، محمود، العاملی، یاسین عیسی، الاصطلاحات الفقهیه فی الرسائل العملیه، بیروت، دارالبلاغه، 1413 ق.11

ـ احمدی نژاد، محمود، حقیقت، گوهر گمشده، جهان و سیاست، مرکز پژوهش و اسناد ریاست جمهوری،

ـ احمدی نژاد، محمود، دیپلماسی نامه، مرکز پژوهش و اسناد ریاست جمهوری، 1387

ـ احمدی نژاد، محمود، عدل و صلح، مرکز پژوهش و اسناد ریاست جمهوری،

ـ احمدی نژاد، محمود، نقد و ارزیابی گفتمان‌های سیاسی و اجتماعی مطرح در ایران( از 2خرداد 1374تا 22 خرداد 1388)، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ( زیر چاپ)

ـ اخوان کاظمی، بهرام، عدالت در اندیشه‌های سیاسی اسلام، قم، بوستان کتاب، چ دوم، 1386

ـ الهام، غلامحسین، «سخنرانی در جمع دانشجویان دانشگاه امام صادق(ع)»، روزنامه خبر، شماره 7988، مورخ 4/10/1387، ص 38

ـ باری، برایان، «عدالت و خیر عمومی» ر.ک: آنتونی کوئینتن (ویراسته) فلسفه سیاسی، مرتضی اسعدی، تهران، 1374

ـ برنامه دولت نهم، تهران: دبیرخانه شورای اطلاع رسانی دولت، مرداد، 1384

ـ بشیریه، حسین، انتخابات سال 79 از چشم انداز مبارزات طبقاتی در ایران، تهران، علوم نوین، 1378

ـ بشیریه، حسین، دولت عقل، تهران، علوم نوین، 1374

ـ توکلی، احمد، «کشتی اقتصاد دولت قطب نما ندارد»، روزنامه جام جم، 7 آبان 1386، شماره 2132، ص

ـ چکیده عملکرد 3 ساله دولت مردمی، شهریور 1384، تهران، دبیرخانه شورای اطلاع رسانی دولت، انتشارات اسوه (وابسته به سازمان اوقاف و امور خیریه)، شهریور 1387

ـ حیدری کرد زنگنه، غلامرضا، «فراخوان 15 میلیون مشمول جدید برای دریافت سهام عدالت »، روزنامه خبر، 10 اسفند 1387، شماره 8038، ص2

ـ خلیلیا ن، صادق، «نکاتی پیرامون نامه 60 اقتصادان و چند پرسش؟»، کیهان، مورخ 29 آبان 1387، شماره 19235، ص 6

ـ دری نجف آبادی، قربانعلی، «اعطای سهام عدالت مشکل را حل نمی کند»، روزنامه خبر، مورخ 29 دی ماه 1387، شماره 8007 ص 2

ـ رضایی، عبدالعلی/ عبدی، عباس، انتخاب نو، تحلیل‌های جامعه شناسانه از واقعه دوم خرداد، تهران، طرح نو، چاپ سوم، 1387

ـ زارعی، مجتبی، حکمت و دیالیکتیک، (گفتارهای در اندیشه و روش دکتر محمود احمدی نژاد، محمود، رئیس جمهوری اسلامی ایران)؛ قم، نشر مجنون، 1387

ـ صدر، محمدباقر، اقتصادنا، بیروت: دارالتعارف، 1979م، 1399ه‏ ق

ـ صفایی دلویی، محمد، جبهه مشارکت ایران، تهران، نسل کوثر،

ـ طوسی، خواجه نصیرالدین، اخلاق ناصری، تصحیح مجتبی مینوی و علیرضا حیدری، تهران: خوارزمی، چ پنجم، 1373

ـ طوسی، خواجه نظام الملک، سیاستنامه، تصحیح عباس اقبال، تهران، اساطیر، چ دوم، 1369

ـ فارابی، ابونصر محمد، فصول المدنی، تحقیق م.دنلوپ، انگلستنان :کمبریج، 1961م

ـ فارابی، ابونصرمحمد، اندیشه‏های اهل مدینه فاضله، ترجمه و تحشیه سیدجعفر سجادی، تهران، طهوری، چاپ دوم‏، 1361

ـ مک دانل، دایان، مقدمه ای بر نظریه‌های گفتمان، ترجمه حسین علی نوذری، تهران، فرهنگ گفتمان، 1380

ـ نظری، علی اشرف/ سازمند، بهاره، گفتمان هویت و انقلاب اسلامی ایران، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، بهار 1387

ـ هوارث، دیوید، «نظریه گفتمان»؛ ترجمه سیدعلی اصغر سلطانی، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 2، پاییز 1377، ص156-183

ـ وزارت اوقاف و الشئون الاسلامیه، الموسوعه الفقهیه، الجزء الثلاثون، الکویت: دارالصفوه، 1414 ق

- chaimPrelman.justice et Raison, edition de universitie de puxelles, 2ed,

چکیده

بررسی جایگاه عدالت در گفتمان‌های سیاسی، اجتماعی جمهوری اسلامی نشان می‌دهد که این گفتمان‌ها، عملکردهای افراطی و تفریطی داشته‌اند: در گفتمان سازندگی، عدالت تاحدودی مغفول ماند و در گفتمان اصلاح طلبی نیز مسائل اقتصادی، عدالت و ارزش‌ها دچار نگرش تفریطی شد. و در اثر این افراط و تفریط، کشور دچار بی‌ثباتی‌های فراوان گردید. در گفتمان اصول گرایی عدالت خواه دولت نهم، با احیای ارزش ها و آرمان‌های انقلاب، بر محور دال مرکزی «ولایت»، دال‌های چهارگانه «عدالت گستری»، «مهرورزی»، «پیشرفت و تعالی مادی و معنوی»، و «خدمت رسانی» مفصل‌بندی و تلاش شد تا توجه ویژه‌ای به عدالت و عدالت گستری شود. اما در این گفتمان نیز به عدالت، رنگ و لعاب اقتصادی گرفته، اجرای عدالت اقتصادی، دچار مشکلات و شتابزدگی‌ گردید

به نظر می‌رسد، هیچ یک ازگفتمان‌های انقلاب اسلامی، نمونه کامل و آرمانی اجرای آرمان‌های انقلاب اسلامی نبوده‌اند. ولی همه آنها در تعاقب یکدیگر بوده، گفتمان‌های بعدی مزیت های بیشتری نسبت به گفتمان قبلی داشته‌اند. از این‌رو، می‌توان گفتمان اصول‌گرایی عدالت خواه را، از دو گفتمان قبلی سازندگی و اصلاح‌طلبی، کم‌عیب‌تر دانست

کلید واژه‌ها: عدالت، گفتمان سازندگی، گفتمان اصلاح طلبی، گفتمان اصول‌گرایی، تحول اقتصادی، تورم

مقدمه

بر اساس آموزه‌های قرآنی، یکی از از اهداف بنیادین رسالت پیامبران الهی تحقق عدالت بوده است. به همین دلیل، انقلاب اسلامی ایران هم، به ویژه در خلال سی و یک سال گذشته، همواره تحقق این آرمان سترگ الهی و بشری را وجهه همت خود قرار داده همه گفتمان‌های این انقلاب دینی ـ کم و بیش‌ـ به این آرمان بلند توجه داشته‌اند و در حد توان خویش در تحقق آن تلاش کرده‌اند. البته، بدیهی است که میزان پرداخت هر یک از این گفتمان‌‌ها به مقوله با اهمیت عدالت از یک نواختی و کمیت و کیفیت یکسانی برخوردار نبوده است. از جمله با روی کار آمدن دولت نهم در سوم تیر 1384، موضوع عدالت به عنوان موضوعی محوری در گفتمان اصول‌گرایان این دولت اهمیت ویژه‌ایی یافت. به همین دلیل، گفتمان دولت نهم را می‌توان به «اصول‌گرایی عدالت خواه» موسوم نمود. نوشتار حاضر تلاش می‌کند با طرح این پرسش از نگاه دولت نهم، در حد مقدور جایگاه نظری و عملی موضوع عدالت را در این گفتمان تبیین نماید

مدعای این نوشتار این است که، به نظر می‌رسد، کلیه گفتمان‌های مهم دوران سی و یک ساله انقلاب اسلامی ـ 1357تا 1388ـ از جمله گفتمان‌های سازندگی، اصلاح‌طلبی، و اصول‌گرایی، در جهت تحقق آرمان‌های انقلاب اسلامی، تلاش نظریه پردازانه و اقدامات عملی خود را با طرح دال‌ها وشعارهای لازم ساماندهی کرده‌اند. ولی به‌طور طبیعی و با وجود موانع و مشکلات تاریخی، ساختاری، عملکردی و;، با ناکارآمدی‌ها و ضعف‌هایی مواجه بوده‌اند. یکی از این ضعف‌ها، عدم پرداخت کافی به حوزه نظریه پردازی و نهادینه سازی اجرای عدالت می‌باشد. در حقیقت، می‌توان اذعان نمود که گفتمان اصول‌گرایی عدالت خواه دولت نهم، گام‌های اولیه را در این مسیر با وجود دشواری‌های زیاد برداشته است. در این گفتمان، موضوع عدالت به شکل مبنایی و در قالب یکی از دال‌های چهارگانه و بنیادین در نظام معنایی و زیر بنای اقدامات اساسی دولت نهم گنجانده شده است. از این‌رو، می‌توان گفتمان اصول‌گرایی عدالت خواه را، دست کم در حوزه مفصل بندی و ارائه دال‌های خود، از دو گفتمان قبلی کم عیب‌تر دانست. توجه این گفتمان به موضوع عدالت و عدالت گستری، بسیار افزون‌تر از گفتمان‌‌های قبلی است. در واقع، عدالت‌خواهی از ویژگی اصلی و مبنایی این گفتمان ونظام معنایی آن، در عرصه داخلی و خارجی به شمار می‌آورد. هر چند این گفتمان نیز در زمینه اجرا و تحقق دال‌های سیاسی و اجتماعی خود ـ همانند عدالت ـ با ناکارآمدی‌های مهمی مواجه بوده است. تذاکرات و توصیه‌های مکرر رهبری اشعار بر اهمیت رفع این معایب دارد

نگرشی به مفهوم عدالت و گفتمان

الف. مفهوم عدالت در اندیشه غربی و اسلامی

از دیر باز تاکنون، یکی از اشتغالات عمده اندیشمندان، جستجوی مبانی عدالت و قانون عادلانه در جامعه‏ بوده است. در فلسفه سیاسی غرب، یکی از مشکلات اساسی درباره‏ مفهوم عدالت، گستردگی تعاریف و برداشت‌ها درباره آن است. یکی از اندیشمندان غربی به نام پرلمان (Prelman) معتقد است، چند معنایی بودن مفهوم عدالت موجب استعمال آن به صُور متنوع و مختلط شده است. از این‌رو، احصای تمام معانی عدالت، وَهمی بیش نیست. وی چند معنای‏ آشتی‏ناپذیر این مفهوم را به شرح زیر عنوان می‏کند

1 به هر کس چیزی یکسان تعلق گیرد

2 به هر کس متناسب با شایستگی‏اش چیزی اختصاص یابد

3 به هر کس متناسب با کارکرد و تولیداتش چیزی اختصاص یابد

4 به هر کس متناسب با نیازهایش چیزی تعلق گیرد

5 به هر کس متناسب با رده و طبقه‏اش چیزی داده شود

6 به هر کس متناسب با آنچه قانون برای وی در نظر گرفته چیزی اختصاص یابد

پرلمان همه معانی مزبور را نقد نموده و اشکالات بسیاری را بر آنها وارد می‏سازد. از نظر وی، مفهوم مشترک در معانی فوق از عدالت، در معنای صوری آن، یعنی «عمل به طریقه برابر» نهفته است. وی عقیده دارد که «هم مفهوم انتزاعی عدالت و هم مفهوم انضمامی آن، از حیث‏ معنا متعدد و متکثّر هستند; زیرا اختلافات ارزشی در گذشته و حال و در کل جوامع و همچنین تغییر ارزش‌های اجتماعی در گردونه زمان، باعث تغییر در رویه اِعمال عدالت و مفاهیم انضمامی آن است.»

برخی در یک منظرِ عمومی، مشاجره فلاسفه سیاسی غرب، اعم از کلاسیک و مدرن، درباره عدالت را ناشی از تعبیر این مفهوم در سه معنای متفاوت می‏دانند. «به عبارت دیگر، در تعابیر مختلف، عدالت بر یکی از سه اصل زیر استوار است: 1) برابری، 2) شایستگی، 3) نیاز.» اندیشمند معاصر بریان باری بر این باور است که، «مفهوم عدالت امروز به نحوی تحلیلی به استحقاق و نیاز وابسته شده است، به‏ طوری که با اِتقان می‏توان گفت: بخشی از آنچه هیوم قواعد عدالت می‏نامید، غیرعادلانه بوده است.»

نظر کلی آنتونی کوئینتن نیز درباره مفهوم عدالت، شایان توجه است. وی دو نظریه بنیانی و عمومی در این باره دارد که یکی نظریه سلبی و دیگری نظریه ایجابی است

نظریه سلبی در مورد عدالت این است که، دولت نباید با شهروندان با تبعیض و تفاوت رفتار کند، مگر در صورتی که در زمینه‏های مورد نظر میان خود ایشان‏ تفاوت‏هایی وجود داشته باشد. در حالی که، بنا بر نظریه ایجابی عدالت، دولت‏ باید در پی آن باشد که نابرابری‏های طبیعی و امتیازات شهروندان را از میان‏ بردارد و یا آن را جبران کند. می‏توان استدلال کرد که، دو نظریه اخیر هیچ گونه‏ تفاوت واقعی با یکدیگر ندارند; زیرا همان را که یک طرف نابرابری طبیعی‏ قلمداد می‏کند که دولت باید آن را برطرف کند، طرف دیگر می‏تواند تفاوتی بداند که تبعیض در رفتار دولت راتوجیه می‏کند;

باید گفت: همواره دو مقوله مهم‏ «قدرت» و «ثروت» مورد توجه عدالت‏جویان بوده است. از این‏رو، اجمالاً تاریخ عدالت‏خواهی در مغرب زمین را می‏توان‏ در دو نهضت عمده مشاهده کرد

«نهضتِ نخست، حساسیت عمده‏اش را معطوف توزیع‏ عادلانه قدرت در جامعه نمود. این نهضت از اندیشه‏های‏ سیاسی، معرفت شناختی و انسان شناختی خاصی آغاز گشت‏ و نهایتاً به مشروط کردن قدرت مطلقه انجامید و نظام‏های‏حکومتی مشروطه و دموکراتیک را معرفی نمود. بدین‏ترتیب، کانون توجه دموکراسی، قدرت بود و شاخصه‏ مهم‏عدالت، توزیع عادلانه قدرت به شمار می‏آمد. نهضت‏ دوم، سوسیالیزم بود که در قرن نوزدهم آغاز گشت و در اوایل‏ قرن‏بیستم به بار نشست. عدالت‏جویی سوسیالیزم بیشتر معطوف به ثروت و قدرت ناشی از ثروت و اشرافیت و مالکیت‏ وتبعیض طبقاتی بود و شاخصه مهم عدالت نزد او، توزیع ثروت‏ محسوب می‏شد

البته، امروزه در بیشتر نظریات عدالت در اندیشه‏های‏ سیاسی‏غرب، نسبیّت و تابع هر نوع ذوق و سلیقه شدن مشاهده می‏شود، به گونه‏ای که‏ بعضی‏از تعابیر و استنباط‌های جدید از این واژه، فاقد تناسب با معنای لغوی و عمومی‏ آن است. گرچه چنین امری، دامنه نظریه‏پردازی دراین حوزه را گسترش زیادی داده است

همچنین درباره مفهوم عدالت تعریف‏ها و دیدگاه‏های متنوع و متعدّدی‏ به وسیله اندیشمندان رشته‏های گوناگون علوم اسلامی، در گذشته و حال، عرضه شده است. بیشتر این دانشورانِ اسلامی، به وجود تعریف مفهوم مزبور در متون‏ اسلامی اذعان دارند. به عنوان نمونه، شهید محمدباقر صدر بر این باور است که، تفسیر عدالت‏ در اسلام، به جای آن که انتزاعی و باز باشد، انضمامی و متعیّن و واقعیتی زنده و عجین با اسلام است و با بینش تفصیلی آن پیوند کامل دارد

برخی از تعاریف کلی مفهوم عدالت که، در نحله‏ها و گرایش‌های مختلف این اندیشه، مانند فلسفه سیاسی، فقه سیاسی، اندرزنامه نویسی، ادبیات‏ سیاسی و تاریخ و فلسفه اجتماعی آمده، بدین شرح است

1 عدالت، خصیصه ماهوی نظم بر کائنات

2 عدالت به معنای «وضع کل شئ فی موضعه» یعنی قرار دادن هر چیز در جای خویش

3 عدالت به معنای «اعطأ کلّ ذی‏حق حقّه» یعنی حق را به حق‏دار رساندن و ایفای اهلیّت‏ و رعایت استحقاق‏ها و نفی تبعیض و عدم ترادف با برابری مطلق

4 .عدالت به معنای اعتدال‏گرایی، میانه‏روی و رعایت ملکات متوسطه

5 عدالت به معنای تعادل سه قوه در نفس و مدینه و سپردن راهبری نفس و مدینه به خرد و خردمندان

6 عدالت به معنای راستی و راستکرداری و راست کردن

7 عدالت به معنای تناسب و تساوی جرم با مجازات در حوزه قضا

8 عدالت به معنای تأمین مصلحت عمومی، به بهترین وجه ممکن و اصلی‏ترین مبنای‏ تأمین عمران و امنیّت

9 عدالت در مدینه، به معنای تقسیم مساوی خیرات مشترک عمومی

10 عدالت به معنای «حُسن در مجموع» و کمال فضایل و جور به معنای «مجموعه و تمام‏ رذایل.»

11 عدالت به معنای تقوای فردی و اجتماعی و همسازی با نظم الهی حاکم بر طبیعت

12 عدالت به معنای انصاف

13 عدالت به معنای عقد و قرارداد اجتماعی افراد، با هدف تقسیم کار در حیات مدنی‏ مبتنی بر شریعت

14 عدالت به معنای مفهومی همسان با عقل و خرد عملی

15 عدالت از دید فقها، به معنای ملکه راسخه‏ای که موجب ملازمت تقوا در ترک‏ محرمات‏و انجام واجبات می‏گردد

16 عدالت به معنای استقامت در طریق شریعت

لازم به یادآوری است، برخی از این تعریف‏ها رواج افزون‌تری دارد. از جمله اکثر اندیشمندان اسلامی، اعم از قدیم و جدید، اذعان‏داشته‏اند که «عدالت به معنای قرار دادن هر چیز در جای‏ خویش و حق را به حق‏دار رساندن و ایفای اهلیت و رعایت‏ استحقاق‏ها است» به هر حال، این تعریف از اجماعی‌‌ترین تعاریف درباره عدالت در آراء اندیشمندان متقدم و متاخر اسلامی است

ب. مفهوم گفتمان

 دانلود تحقیق بررسى هوش و شخصیت طلاب موفق و ناموفق با word دارای 18 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود تحقیق بررسى هوش و شخصیت طلاب موفق و ناموفق با word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه دانلود تحقیق بررسى هوش و شخصیت طلاب موفق و ناموفق با word

چکیده  
مقدمه  
بیان مسئله  
هدف‌هاى پژوهش  
فرضیه‌هاى پژوهش  
جامعه آمارى و گروه نمونه  
روش نمونه گیرى و حجم نمونه  
ابزار پژوهش  
روش تجزیه و تحلیل داده‌ها  
نتیجه گیرى  
تحلیل نهایى  
منابع فارسى  
منابع لاتین  
پى‌نوشت‌ها  

بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود تحقیق بررسى هوش و شخصیت طلاب موفق و ناموفق با word

1 احمدى، على‌اصغر، روان‌شناسى‌شخصیت از دیدگاه اسلام، تهران، چاپ سوم، انتشارات امیرکبیر، 1374 ه . ش

2 پورافکارى، نصرت‌الله، فرهنگ جامع روان‌شناسى و روان‌پزشکى، تهران، چاپ اول، فرهنگ معاصر، 1373 ه . ش

3 پیاژه، ژان، روان‌شناسى هوش، ترجمه: میرباقر، تهران، چاپ دوم، انتشارات ابجد، 1372 ه . ش

4 دادستان، پریرخ، روان‌شناسى هوش، (جزوه درسى چاپ نشده گروه روان‌شناسى دانشگاه تهران)، 1372 ه . ش

5 دلاور، على، روش‌هاى تحقیق در روان‌شناسى و علوم تربیتى، تهران، دانشگاه پیام نور، 1376 ه . ش

6 سیاسى، على‌اکبر، نظریه‌هاى شخصیت یا مکاتب روان‌شناسى، تهران، دانشگاه تهران، 1374 ه . ش

7 گلشن فومنى، محمدرسول، جامعه‌شناسى آموزش و پرورش، تهران، چاپ دوم، انتشارات شیفته، 1375ه .ش

8 لطف‌آبادى، حسین، سنجش و اندازه‌گیرى در علوم تربیتى و روان‌شناسى، مشهد، انتشارات فردوسى، 1374 ه . ش

9 منصور، محمود و دادستان، پریرخ و راد، م، لغت‌نامه روان‌شناسى، تهران، انتشارات ژرف، 1365 ه . ش

10 منصور، محمود و دادستان، پریرخ، روان‌شناسى ژنتیک(2)، تهران، چاپ اول، انتشارات ژرف، 1369 ه .ش

11 نورى، مهدى، رشد و تکامل شخصیت، تهران، چاپ اول، انتشارات حکمت، 1368 ه . ش

12 هومن، حیدرعلى، شناخت روش علمى در علوم رفتارى، تهران، نشر پارسا، 1374 ه . ش

13 هومن، حیدرعلى، استنباط آمارى در پژوهش رفتارى، تهران، مؤسسه انتشارات پیک فرهنگ، 1374 ه . ش

بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود تحقیق بررسى هوش و شخصیت طلاب موفق و ناموفق با word

1 testing Psychological, A, Anastasi Macmillan, New York, (1968)

2. Cole / Brooks, Pacific Grove, CA. Personality The Psycholoyy of B.J ,Carducci, (1998)

3. Brace and Wond, Personality and motivation structure and measurement R.B. Cattell, Harcourt, New York, (1957)

4. Institute for Personality and Ability Testing, Culturefree test, R,B, Cattell, World Book Company, New York, (1956)

5. Harper and Co, London. Description and measurement of Personality R.B, Cattell, (1946)

چکیده

مطالعه بنیادى درباره مؤلفه‌هاى شخصیت و تأثیر آن در حوزه‌هاى شناختى، عاطفى و رفتارى افراد مورد توجه فزاینده محققان بوده است

پژوهش حاضر نیز با هدف بررسى مؤلفه‌هاى شخصیتى، به‌ویژه هوش طلاب موفق و ناموفق حوزه علمیه قم انجام شده است. بدین منظور 120 نفر آزمودنى از پایه‌هاى دوم و چهارمِ پنج مدرسه به‌طور تصادفى انتخاب و در دو سطح موفق و ناموفق طبقه‌بندى شدند

پس از اجراى دو آزمون (پرسش‌نامه 16 عاملى شخصیت کتل، فرم A و تست هوش کتل، فرمB ) داده‌هاى به‌دست آمده با استفاده از روش‌هاى آمارى شامل محاسبه ضریب هم‌بستگى، میانگین، انحراف استاندارد و تحلیل واریانس دو طرفه، تجزیه و تحلیل شد و نتایج زیر به‌دست آمد

1 بین طلاب موفق و غیر موفق حوزه علمیه در عامل O (بى‌اعتمادى اضطراب‌آمیز؛ اعتماد توأم با آرامش) از عوامل 16گانه شخصیت کتل، تفاوت معنادار وجود دارد؛ یعنى اینکه طلاب موفق از سطح اضطراب و نگرانى کمترى نسبت به طلاب غیر موفق برخوردارند

2 سطح هوش طلاب موفق بالاتر از سطح هوش طلاب غیر موفق است

کلید واژه‌ها: شخصیت، هوش، موفق، ناموفق

مقدمه

روان‌شناسان تعاریف گوناگونى از شخصیت ارائه داده‌اند و «این تکثر و تفاوتى که در تعاریف شخصیت وجود دارد، نامش از اصل موضوع شخصیت نیست. بلکه متوجه مفهومى است که از آن ساخته‌اند و در نتیجه بازتاب ناهم‌گرایى دیدگاه‌هاى نظرى مؤلفان است» (منصور، 1368). ما در پژوهش حاضر قصد بررسى دیدگاه‌هاى نظرى (که هر کدام تعریفى از شخصیت ارائه کرده‌اند) را نداریم، بلکه هدف در اینجا بیشتر ناظر به تأثیر شخصیت بر عملکرد افراد در حوزه شناختى و پیشرفت یا عدم پیشرفت تحصیلى است و از این‌رو هدف اصلى پیشرفت یا عدم پیشرفت تحصیلى این افراد است. بنابراین، در اینجا تنها به یک بیان قرآنى اشاره مى‌کنیم که بر تأثیرگذارى شخصیت بر اعمال و رفتار انسان در حوزه‌هاى گوناگون تأکید دارد. قرآن شخصیت انسان را حاصل کلیه عوامل تأثیرگذار اعم از عوامل ژنتیکى (ارثی) و محیطى مى‌داند و مى‌فرماید

کُـلٌّ یَـعْمَلُ عَلى شاکـِلَتِهِ

هر کس آن‌گونه عمل مى‌کند که شکل گرفته است. (اسراء: 84)

به عبارت دیگر، این آیه شخصیت را متمایز کننده رفتار یک انسان از سایر افراد، در جنبه‌هاى مختلف (اعمال، عواطف، هیجانات و شناخت) و در موقعیت‌هاى گوناگون مى‌داند

طبق این آیه قرآن، حوزه‌هاى تأثیرپذیر از شخصیت به گستردگى تمامى اعمال و رفتارهاى انسان است. یکى از این حوزه‌ها، مسئله تحصیل علم و کسب دانش است. این حوزه، در حقیقت یکى از مهم‌ترین و سرنوشت‌سازترین حوزه‌هاى زندگى بشر به شمار مى‌آید. در کمتر دینى به اندازه اسلام بر مسئله علم و دانش تأکید شده است. در نخستین آیات سوره علق (علق: 1 ـ 5) که اولین سوره‌اى است که بر پیامبر اکرم صلى‌الله‌علیه‌و‌آله نازل شده و آغاز رسالت آن حضرت را به همراه داشته است، قبل از هر چیز سخن از خواندن و نوشتن و تعلیم انسان به وسیله خداوند متعال است

نکته قابل توجه در این سوره این است که آغاز اولین آیه آن با لفظ «اِقرَء یعنى بخوان» بوده است، آن هم خطاب به کسى که هیچ سابقه خواندن و نوشتن ندارد، و این خود شاهد دیگرى است بر اهمیت و ارزش علم و دانش‌اندوزى از نظر اسلام

پیشوایان دینى ما بعد از پیامبر اکرم صلى‌الله‌علیه‌و‌آله اهتمام ویژه‌اى به علم و دانش داشته و شاگردان زیادى نیز در رشته‌هاى مختلف داشته‌اند

حوزه‌هاى علمیه وظیفه‌اى بس مهم در جهت حفظ و حراست از آثار گران‌بهاى گذشته و رشد و توسعه و تفسیر و تبیین آن با در نظر گرفتن شرایط امروز جهان به عهده دارند. انجام این وظیفه خطیر و مهم تنها از عهده کسانى ساخته است که توانایى‌هاى علمى لازم را با موفقیت کسب کرده باشند

اگرچه شناسایى و تبیین عوامل مؤثر بر موفقیت و پیشرفت تحصیلى کارى دشوار و پیچیده است. اینکار از یک‌سو نیاز به تحقیقات علمى بیشتر و دقیق‌تر دارد و از سوى دیگر، حوزه‌هاى اثرگذار به حدى متکثر و در هم تنیده‌اند که تمییز آنها و تعیین درجه تأثیرگذارى آنها کار آسانى نیست؛ از جمله عوامل مهم و تأثیرگذار، مؤلفه‌هاى شخصیتى و هوش است که موضوع پژوهش حاضر را به خود اختصاص داده است

بیان مسئله

در شرایطى که با توجه به افزایش سریع جمعیت بخصوص در کشورهاى جهان سوم، باید بخش عمده‌اى از درآمدهاى ملى این کشورها به گسترش آموزش و پرورش اختصاص یابد، در بیشتر این کشورها هنوز همه کودکان به مدارس راه نیافته‌اند و همچنان تعداد زیادى از بزرگ‌سالان و جمعیت فعال آنها بى‌سوادند؛ مشکل افت تحصیلى در مدارس نیز به این مشکلات افزوده شده است. (گلشن فومنى، 1375)

بنابر آمار یونسکو در سال‌هاى 1980 که ناظر به 121 کشور است، نرخ مردود شدن یا تکرار پایه تحصیلى دانش‌آموزان به ترتیب زیر بوده است

براى 42 کشور افریقایى 17%، براى کشورهاى امریکاى لاتین و حوزه کارائیب 13%، براى 32 کشور آسیایى و اقیانوسیه 6% و براى کشورهاى اروپایى و اتحاد شوروى 2%. در کشورهاى افریقایى نرخ مردود شدن دانش‌آموزان از صفر تا 47%، در کشورهاى امریکاى لاتین از 4 تا 26% و در کشورهاى آسیا و اقیانوسیه از صفر تا 18% در نوسان بوده است. (همان منبع)

در کشور ما هم به رغم تلاش‌هاى فراوان در جهت ارتقاى سطح علمى دانش‌آموزان و کمک به موفقیت تحصیلى آنها، مسئله افت تحصیلى یکى از مهم‌ترین دغدغه‌ها و مشکلات کنونى نظام آموزش و پرورش است که هر سال ده‌ها میلیارد ریال بودجه کشور را به هدر مى‌دهد و نیروهاى بالقوه انسانى جامعه را یا از چرخه آموزشى کشور خارج مى‌کند و یا آنها را دچار مشکلات عدیده‌اى مانند تکرار پایه تحصیلى، بى‌انگیزشى و بى‌علاقه شدن به ادامه تحصیل، تغییر بعضى حالت‌ها و رفتارهاى مثبت و; مى‌کند

آمارهاى به‌دست آمده از پژوهش‌هاى در مدارس کشور نشان دهنده آن است که نرخ افت تحصیلى به صورت مردودى و یا ترک تحصیل زودرس، بسیار بالاست و به طور چشم‌گیر، تعداد زیادى از منابع مالى و استعدادهاى انسانى جامعه را تلف کرده و آثار جبران‌ناپذیرى بر جاى گذاشته است. از کل 6128231 دانش‌آموز پنج پایه تحصیل دوره ابتدایى در سال تحصیلى 64ـ1363، تعداد 782 هزار نفر، یعنى 74/12درصد آنها مردود شده‌اند و براى مردودى‌ها در سال تحصیلى بعد، 26077 کلاسِ 30نفرى تشکیل شده است. از کل دانش‌آموزان دوره راهنمایى در سه پایه تحصیلى، 525833 نفر، یعنى 84/26درصد مردود شده‌اند و در سال بعد 17527 کلاس مجدداً به وسیله این عده اشغال شده است و نیز از مجموع دانش آموزان متوسطه در پایه‌ها و رشته‌هاى مختلف، 132626 نفر، یعنى 13/15درصد مردود شده‌اند که در سال بعد، 4420 کلاسِ 30نفرى را به خود اختصاص داده‌اند. (گلشن فومنى، 1375)