دانلود تحقیق بررسی نقش هوش هیجانی و مؤلفه‌های آن در رضایت‌مندی زناشویی و مقایشه آن با متغیرهای جمعیت شناختی با word دارای 26 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود تحقیق بررسی نقش هوش هیجانی و مؤلفه‌های آن در رضایت‌مندی زناشویی و مقایشه آن با متغیرهای جمعیت شناختی با word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه دانلود تحقیق بررسی نقش هوش هیجانی و مؤلفه‌های آن در رضایت‌مندی زناشویی و مقایشه آن با متغیرهای جمعیت شناختی با word

چکیده  
مقدمه  
تاریخچه هوش هیجانی  
تعریف هوش هیجانی  
هوش هیجانی از دیدگاه اسلام  
تعریف رضایت‌مندی زناشویی  
رضایت‌مندی زناشویی از دیدگاه اسلام  
جامعه آماری  
روش نمونه‌گیری  
هوش هیجانی  
الف) شیوه نمره‌گذاری  
ب) اعتبار55  
ج) روایی59  
رضایت‌مندی زناشویی  
الف) شیوه نمره‌گذاری  
ب) اعتبار  
ج) روایی68  
شیوه اجرا  
یافته‌ها  
نتیجه‌گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود تحقیق بررسی نقش هوش هیجانی و مؤلفه‌های آن در رضایت‌مندی زناشویی و مقایشه آن با متغیرهای جمعیت شناختی با word

قرآن‌کریم، ترجمه مهدی الهی‌قمشه‌‌‌ای، تهران، انتشارات مؤسسه کیهان، 1376

ـ احمدی، خدابخش و همکاران، «بررسی تقیدات مذهبی و سازگاری زناشویی»، مجموعه مقالات همایش تقویت نظام خانواده و آسیب‌شناسی آن، ج 1، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی€، 1386

ـ احمدی، زهرا و همکارن، «بررسی اثر‌بخشی شیوه زوج‌درمانی ارتباط شئ کوتاه‌مدت بر الگوهای ارتباطی زوجین»، فصل‌نامه خانواده‌پژوهی ش 6، دور دوم، 1385

ـ اکبر زاده، نسرین، هوش هیجانی در دیدگاه سالوی و دیگران، تهران، فارابی،1383

ـ انصاریان، حسین، نظام خانواده در اسلام، تهران، ام ابیها، 1380

ـ ثنایی، باقر، مقیاس سنجش خانواده و ازدواج، تهران، بعثت، 1379

ـ یزدی جعفر ، حمیده و محمود گلزاری هرسینی، «هوش هیجانی و سازگاری زناشویی در زنان متأهل شاغل آموزش و پرورش»، فصل‌نامه خانواده پژوهی، ش 4، دوره اول، زمستان‌ 1384

ـ جلالی، احمد، «هوش هیجانی»، فصل‌نامه تعلیم و تربیت، ویژه‌نامه ارزش‌یابی تحصیلی ش 69 و70، 1385

ـ حیدری، مجتبی، دینداری و رضامندی خانوادگی، قم، مؤسسه آموزشی وپژوهشی امام خمینی€، 1385

ـ دژگاهی، صغری،« مصاحبه با دانیل گلمن در‌باره هوش هیجانی»، نشریه رشد تکنولوژی آموزشی، ش 7، سال 14، فروردین 1379-1378

ـ سالاری‌فر، محمد‌رضا، خانواده در نگرش اسلام و روان‌شناسی، تهران، سمت، 1385

ـ سالاری‌فر، محمدرضا، درآمدی بر نظام خانواده در اسلام، قم، هاجر، 1385

ـ صالحی فدری، جواد، «رضایت‌مندی‌ زناشویی»، فصل‌نامه تازه‌های روان‌درمانی، سال4، شماره 13 و 14، 1378

ـ فرح‌دوست، فرشته و همکار، «بررسی روابط درون خانواده با تکیه بر موقعیت اجتماعی و فرهنگی در انسجام خانواده‌های شهر تهران در سال 1384»،مجموعه مقالات همایش تقویت نظام خانواده و آسیب‌شناسی آن، ج 1، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی€، 1386

ـ فلسفی، محمدتقی، اخلاق از نظر همزیستی و ارزش‌های انسانی، تهران، هیئت نشر معارف اسلامی، 1359

ـ قائمی، علی، تشکیل خانواده در اسلام، تهران، امیری، 1372

ـ قمرانی، امیر و همکاران، «در‌آمدی بر هوش هیجانی و نابینایی»، نشریه تعلیم و تربیت استثنایی، ش 31، تیرماه 1383

ـ قنبری، نیکزاد و همکاران، «رابطه هوش هیجانی و سبک‌های دلبستگی با احساس غربت»، تازه‌های علوم شناختی، سال 8، شماره1، 1385

ـ کاشفی، مصطفی، ازدواج در اسلام، تهران، کتابخانه طهوری، 1380

ـ کاظمی، حسین، «نقش هوش هیجانی در موفقیت‌های زندگی»، نشریه پیوند، ش 318، 1385

ـ کرمی، ابوالفضل، آشنایی با آزمون‌سازی و آزمون‌های روانی، تهران، روان‌سنجی، 1382

ـ گلمن، دانیل، هوش هیجانی، توانایی‌های محبت کردن و محبت دیدن، ترجمه‌‌ نسرین پارسا، تهران، رشد، 1382

ـ مشکینی اردبیلی، علی، ازدواج در اسلام، ترجمه‌ احمد جنتی، قم، چاپخانه مهر استوار، 1352

ـ مصباح یزدی، محمدتقی، خود‌شناسی برای خود‌سازی، قم، مؤسسه در راه حق، 1370

ـ مطهری، مرتضی، انسان کامل، قم، صدرا،

ـ منصوری، بهزاد، ترجمه و هنجار‌یابی تست سیبریا شرینگ در دانشجویان دانشگاه‌ها‌ دولتی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی تهران،1380

ـ مهانیان خامنه، مهری و همکاران، «بررسی رابطه هوش هیجانی و رضایت زناشویی»، فصل‌نامه روان‌شناسی، سال دهم، ش 3، پاییز، 1385

ـ میر‌احمدی‌زاده، علیرضا و همکاران، «رضایت‌مندی ‌زناشویی و تعیین عوامل تأثیر‌گذار بر آن در شیراز»، مجله اندیشه و رفتار، سال هشتم، ش 4، 1382

ـ هومن، حیدر‌علی، آمار توصیفی در علوم رفتاری، تهران، پارسا، 1375

ـ هومن، حیدر‌علی، ‌شناخت روش علمی در علوم رفتاری، تهران، پارسا،1382

ـ یارمحمدیان، احمد، «رابطه هوش هیجانی و رضایت‌مندی زناشویی»، مجموعه مقالات همایش تقویت نظام خانواده و آسیب‌شناسی آن، ج 1، قم، مؤسسه آموزشی وپژوهشی امام خمینی€، 1386‌

-Colman, Anderw.M, Dictionary of Psychology, Oxford University press,

-Goleman, Daniel, Emotional Intelligence, why it than EQ London, Bloomsbury publishing

-www.parsei.com

-Lewis, Michael, jeanet, M, Haviland, jones, Handbookof Emotion, London, GiLford Preesnewyork,

-Mayer.j, carus.D, D, sallovey.P, Selecting a Mesure of Emotional Intelligence, Hand book of emotionalintelligence, Newyork, Jossey- Bass,

-Schute, N, & Malouff, j, “Emotional intelligence, and interpersonal relation”, The Journal of Social Sychology. N20, P. 443,

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی سهم هوش هیجانی و مؤلفه‌های آن در پیش‌بینی رضایت زناشویی انجام شده است. در این پژوهش، 260 نفر از دانش‌پژوهان مرد 20 تا40 سال به طور تصادفی انتخاب شدند و به پرسش‌نامه هوش هیجانی شرینگ و شاخص رضایت زناشویی هادسون پاسخ دادند. با توجه به توصیفی بودن این پژوهش، برای آزمون فرضیه‌ها، از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. همچنین به دلیل مقایسه و تعیین متغیرهای پیش‌بین در بین گروه‌های سنی، تحصیلی، مدت زمان ازدواج، و سن ازدواج از ضریب رگرسیون، تحلیل واریانس و آزمون t استفاده شد. در میان متغیرهای پژوهش، هوش هیجانی و مهارت اجتماعی، پیش‌بینی‌کننده مناسبی برای رضایت زناشویی بودند. افزایش هوش هیجانی با افزایش مدت زمان ازدواج، سن ازدواج و سطح تحصیل، همچنین افزایش رضایت‌مندی زناشویی با افزایش مدت زمان ازدواج، از دیگر نتایج این پژوهش بود. با توجه به ارتباط بالای هوش هیجانی و مؤلفه‌های آن با رضایت‌مندی زناشویی، مدارس، سازمان‌ها و کلینیک‌های خانواده‌درمانی می‌توانند از این متغیر در بهبود رضایت زناشویی بهره ببرند و به بهتر شدن روابط انسانی کمک کنند

کلید واژه‌ها: هوش هیجانی، خودانگیزی، خودکنترلی، خودآگاهی، مهارت اجتماعی، هوشیاری اجتماعی، رضایت‌مندی زناشویی

مقدمه

در میان موجوداتی که روی کره زمین زندگی می‌کنند، انسان از ویژگی‌های منحصر به فردی برخوردار است. این ویژگی‌ها، او را از سایر موجودات روی کره زمین جدا می‌سازد. احساسات، عواطف، هیجان و توانایی قضاوت درباره رفتارهای خود و دیگران، و تصمیم‌گیری بر اساس این قضاوت‌ها، تنها بخشی از این ویژگی‌های خدادادی است که باعث سنگین شدن مسئولیت انسان شده است.(احزاب: 72) انسان‌ها باید با توجه به ارتباطات چهارگانه¹ خودشان در جهان هستی، الگوها و سبک‌های ارتباطی مناسب را در خود پرورش دهند. متخصصان علوم مختلف، به‌ویژه روانشناسان، به دنبال ایجاد مفهوم جامعی بودند که در برگیرنده تمام الگوهای ارتباطی و تکنیک‌های پرورش این الگوها در تمام حیطه‌های زندگی بشری‌ـ به‌ویژه زندگی زناشویی‌ـ باشد و بتواند کارایی و توانایی افراد را بالا برده و به بهداشت روانی ایشان کمک کند. نتیجه این تلاش‌ها، منجر به ابداع مفهوم هوش هیجانی شد. به‌تدریج با ایجاد مؤلفه‌ها، ابعاد و ابزار سنجش و کشف مراکزی مانند نئوکرتکس، لیمبیک و بادامه مغز که نقش مهمی را در هیجان داشتند، در این مفهوم تحول شگفت‌انگیزی به وجود آمد و در برابر بهره هوشی (IQ)، بهره هیجانی (EQ) مطرح شد. از امتیاز‌های هوش هیجانی این است که با افزایش سن افزایش پیدا می‌کند؛ در حالی که هوش شناختی چنین امتیازی را ندارد و بخش گسترده‌ای از آن در محدوده سنی خاصی متوقف می‌شود. همچنین هوش هیجانی قابلیت تعلیم و تربیت، ارتقا‌ و مدیریت را دارد و این ویژگی‌، امتیازهای هوش هیجانی را از هوش شناختی جدا می‌سازد

تاریخچه هوش هیجانی

هوش هیجانی یکی از مفاهیم ترکیبی است که از دیرباز مورد توجه محققان علوم روان‌شناختی بوده است. تعریف‌ها و توضیح‌های دانشمندانی چون گیلفورد،²گاردنر،³ ثرندایک⁴ به تعریف امروزی هوش هیجانی نزدیک‌تر است، ولی هوش هیجانی همانند تمام مفاهیم مطرح در علوم، به سمت تخصصی شدن و تکامل پیش رفته است. شاید امروزه بتوان تعریف جامعی را که از ترکیب هوش هیجانی به‌دست می‌آید، ارائه داد؛ در حالی‌که این تعریف را نمی‌توان در دو واژه به‌صورت مستقل پیدا کرد. طی سال‌های متمادی، بهره هوشی یا هوشبر
( (IQ معیاری برای سنجش هوش فردی به شمار می‌آمد و آزمون بهره هوشی تنها شاخصی بود که نشان‌دهنده توانایی یادگیری و میزان موفقیت شخصی محسوب می‌شد. پژوهش‌ها نشان می‌دهد موفقیت‌های زندگی حرفه‌ای، 20 درصد به بهره هوشی(IQ)  و80 درصد به هوش هیجانی(EQ)  بستگی دارد.⁵

بنابر گفته ای ال ثرندایک، هوشیاری اجتماعی یا توانایی درک دیگران و رفتار معقولانه در روابط انسانی به منزله‌ی بعنوان ابعاد هوش عاطفی، خود یکی از جنبه‌های بهره هوشی افراد محسوب می‌شود. در حالی که دیگر روان‌شناسان آن دوره، در مورد هوشیاری اجتماعی نگاه بدبینانه‌ای داشتند و آن‌ را نوعی مهارت برای فریب دادن دیگران و آلت دست قرار دادن آنها تلقی کردند.⁶

وکسلر⁷ در سال 1940، به عناصر شناختی به خوبی عناصر عقلانی اشاره کرد و منظور او از آنها جنبه‌های عاطفی، شخصی و عوامل اجتماعی  بود. در سال 1943 وکسلر به این نکته اشاره کرد که توانایی‌های غیرعقلانی برای پیش‌بینی میزان توانایی فرد در کامیاب شدن، در زندگی او نقش اساسی دارد.⁸

گارنر در سال 1983، هوش را شامل ابعاد گوناگون زبانی، موسیقیایی، منطقی، ریاضی، جسمی، میان فردی و درون فردی دانست. او وجوه شناختی مختلفی را با عناصری از هوش غیرشناختی یا به گفته خودش«شخصی» ترکیب کرده است. بعد غیرشناختی مورد نظر گاردنر، دو مؤلفه کلی دارد که وی آن‌ها را با عناوین «استعدادهای درون روانی» و «مهارت‌های میان‌فردی» معرفی می‌کند؛ به نظر گاردنر، هوش هیجانی نیز دارای دو مؤلفه است

الف) هوش درون‌فردی: نشان دهنده آگاهی فرد از احساسات و هیجانات خویش، ابراز باورها و احساسات شخصی واحترام به خویش و تشخیص استعداد‌های ذاتی، استقلال عمل در انجام کارهای مورد نظر، و در مجموع میزان کنترل شخص بر هیجان‌ها و احساسات خود است؛

ب) هوش میان‌فردی: به توانایی درک و فهم دیگران اشاره دارد به دنبال آن است که بداند چه چیزهایی انسان‌ها را بر می‌انگیزاند و چگونه می‌توان با آنها همکاری داشت. به نظر گاردنر، احتمالاً فروشندگان، سیاست‌مداران، معلمان، متخصصان بالینی و رهبران مذهبی موفق، هوش میان‌فردی بالایی دارند.⁹

در سال 1980، رون بارـ آن¹⁰ اولین بار مخفف بهره هیجانی یاEQ  را برای این دسته از توانایی‌ها به کار برد و اولین آزمون را در این مورد ساخت.¹¹ بار ـ آن، هوش هیجانی را عامل مهمی در شکوفایی توانایی‌های افراد برای کسب موفقیت در زندگی تلقی می‌کند و آن را با سلامت عاطفی و در مجموع، سلامت روانی مرتبط می‌داند. به عقیده بار ـ آن، هوش شناختی تنها شاخص عمده برای پیش‌بینی موفقیت افراد نیست؛ زیرا بسیاری از افراد هوش شناختی بالایی دارند، ولی در زندگی موفق نیستند.¹² رون بار- آن، با طرح الگوی چندعاملی برای هوش هیحانی، آن را مجموعه‌ای از استعداد‌ها و توانایی‌هایی می‌داند که افراد را در جهت سازگاری مؤثر با محیط و کسب موفقیت در زندگی آماده می‌کند؛ این توانایی‌ها در طول زمان تغییر و رشد می یابد با روش‌های آموزشی قابل اصلاح و بهبود است.¹³

پیتر سالوی¹⁴ و جان مایر¹⁵ در سال 1990، مفهوم اساسی نظریه خود را برای اولین دفعه با عنوان «هوش هیجانی» به چاپ رساندند.¹⁶ سالوی ضمن اختراع اصطلاح «سواد هیجانی»¹⁷ به پنج حیطه اشاره کرد که عبارتند از: خودآگاهی(شناخت حالات هیجانی خویش)، اداره کردن هیجان‌ها (مدیریت هیجان‌ها به روش مناسب)، خود انگیزی، کنترل تکانش‌ها (تأخیر در ارضای خواسته‌ها و توان قرار گرفتن در یک وضعیت روانی مطلوب)، تشخیص دادن وضع هیجانی دیگران، همدلی، برقراری­ رابطه با دیگران.¹⁸ با وجود اظهارنظرهای مختلف درباره هوش هیجانی، می‌توان گفت سالوی و مایر نخستین تعریف رسمی از هوش هیجانی را در سال 1990 بدین صورت منتشر کردند: «توانایی شناسایی هیجان‌های خود و دیگران و تمایز بین آنها و استفاده از این اطلاعات برای هدایت تفکر و رفتار فرد»‌

تعریف هوش هیجانی

 دانلود مقاله تحلیل وظایف اقتصادی دولت جهت تحقق عدالت اقتصادی در الگوی ایده آل اقتصاد اسلامی با word دارای 26 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله تحلیل وظایف اقتصادی دولت جهت تحقق عدالت اقتصادی در الگوی ایده آل اقتصاد اسلامی با word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه دانلود مقاله تحلیل وظایف اقتصادی دولت جهت تحقق عدالت اقتصادی در الگوی ایده آل اقتصاد اسلامی با word

چکیده  
مقدمه  
نظریه‌پردازی در اقتصاد اسلامی  
مسئله و فرضیه تحقیق  
روش تحلیل  
عدالت  
عدالت اقتصادی  
دولت  
اهداف دولت اسلامی  
وظایف دولت اسلامی  
اختیارات دولت اسلامی  
آزمون فرضیه  
الف. وظایف دولت اسلامی در عرصه تولید:  
ب. وظایف دولت اسلامی در عرصه مبادله  
وظایف دولت اسلامی در عرصه مصرف  
ج. وظایف دولت اسلامی در عرصه توزیع درآمد  
نتیجه‌گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود مقاله تحلیل وظایف اقتصادی دولت جهت تحقق عدالت اقتصادی در الگوی ایده آل اقتصاد اسلامی با word

ـ نهج البلاغه

ـ توتونچیان، ایرج, عیوضلو، حسین, «کاربرد نظریه عدالت اقتصادی در نظام اسلامی توزیع ثروت و درآمد»، تحقیقات اقتصادی، ش 57، پاییز و زمستان 79

ـ حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه إلی تحصیل مسائل الشریعه، دار إحیاء التراث العربی،بیروت، 1403

ـ حکیمی, محمدرضا و دیگران, الحیاه, تهران, مکتب نشر الثقافه الاسلامیه، 1408-1410ق

ـ حکیمی، محمد، معیارهای اقتصادی در تعالیم رضوی، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدرس رضوی، 1370

ـ دادگر، عبدالله و رحمانی، تیمور: مبانی و اصول علم اقتصاد، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1380

ـ دادگر، یدالله، نگرشی بر اقتصاد اسلامی، تهران، پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس، تهران، 1378

ـ دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، درآمدی بر اقتصاد اسلامی، تهران، دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، 1363

ـ رضایی، مجید، «جایگاه نهاد دولت در عرصه اقتصاد»، اقتصاد اسلامی، ش 14، 1383

ـ رضایی، مجید، «مالیات‌های حکومتی: مشروعیت یا عدم مشروعیت», نامه مفید، ش 35، 1382

ـ زریباف، سیدمهدی و علی جدیدزاده‌، دورنمای نظام عادلانه اقتصادی از منظر اسلام، مجموعه مقالات توسعه مبتنی بر عدالت، تهران، مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق(ع)، 1387

ـ صدر، سیدکاظم، اقتصاد صدر اسلام، تهران، دانشگاه شهید بهشتی، 1374

ـ صدر،‌ سیدمحمدباقر، اقتصاد ما،‌ خراسان، جهاد سازندگی،‌ خرداد 1360

ـ صدر، سیدمحمدباقر، طرح گسترده اقتصاد اسلامی، ترجمه فخرالدین شوشتری، نشر کوکب، بهار 1359

ـ صدر، سیدمحمدباقر، نهادهای اقتصادی اسلام، ترجمه غلامرضا بیات و فخرالدین شوشتری، نشر کوکب، پاییز 1358

ـ عیوضلو حسین، ‌بررسی و تحلیل امکان سازگاری معیارهای عدالت و کارآیی در نظام اقتصادی اسلامی، رساله دکترا، ‌دانشگاه تربیت مدرس، شهریور ماه 1379

ـ عیوضلو، حسین، مبانی نظری اقتصاد اسلامی، دانشگاه امام صادق(ع)، جزوه درسی، 1380

ـ مطهری.مرتضی، مجموعهآثار، تهران، صدرا، 1375ش

ـ مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، تهران، صدرا، چ بیست و هفتم، ‌1378

ـ مهدوی کنی، محمّدرضا، جزوه‌ی درسی تفسیر آیات اقتصادی قرآن (قسمت اوّل)، تهران، دانشگاه امام صادق(ع)، 1365

ـ نظری. حسن آقا، «عدالت اقتصادی از نظر افلاطون، ارسطو و اسلام»، اقتصاد اسلامی، ش 14، 1383

ـ نوری، میرزاحسین، مستدرک‌الوسائل، ج 2، بیروت، مؤ‌سسه‌ آل‌البیت‌ لاحیأ التراث، 1408 ق

ـ هادوی‌تهرانی، مهدی، ‌مکتب و نظام اقتصادی اسلام، قم، موسسه فرهنگی خانه خرد، 1378

ـ یوسفی، محمد رضا، ‌کلیات اقتصاد اسلامی، قم، خرم، 1375

-Dornbush& Fisher, Macroeconomics, the world bank, sixth edition,

-Stiglitz,Josephe, Economics of Public Sector, tird edition, WWW.Norton&company, New York, London,

چکیده

اسلام به عنوان یگانه مکتب انسان‌ساز، توجه خاصی به رفع حوائج مادی او دارد و الگوهای خاصی برای روابط نهادهای مختلف اجتماعی ‌و اقتصادی در نظر گرفته است. از این منظر، در جامعه انسانی، هدف و انتظار از تحکیم بنیادهای اقتصادی، تمرکز و تکاثر ثروت و سودجویی و نفع‌پرستی نیست، بلکه انتظار، رفع نیازهای اساسی انسان در جریان رشد و تکامل مادّی و معنوی او و رسیدن به اهداف غایی خلقت و ریشه‌کن‌کردن فقر و محرومیت است. اقتصاد اسلامی، حداقل در دو زمینه نظریه پردازی می‌کند: 1) تحلیل الگوی ایده آل اقتصاد اسلامی 2) شناخت وضعیت موجود اقتصادی جامعه. در این مقاله چگونگی فعالیت اقتصادی دولت و وظایف آن در الگوی ایده آل اقتصاد اسلامی مورد بحث این تحقیق است. فرضیه‌ای که در این رابطه مطرح شده،‌ بدین شرح است :” از عمده وظایف دولت و حاکمیت اسلامی، فراهم‌کردن زمینه‌های مناسب برای فراگیرشدن قسط و عدل، بروز خلّاقیت‌های گوناگون انسانی و هموارکردن مسیر فعّالیت‌های اقتصادی و تولیدی با ارائه‌ی فرصت‌های برابر و عادلانه،‌ رفع تبعیضات ناروا و فراهم کردن امکانات لازم در هر مقطع و هر بخش است.” آزمون فرضیه، به دو روش عقلی و روایی صورت گرفته است. و در نهایت فرضیه‌های تحقیق در هر دو روش به تأیید رسید

کلید واژه‌ها: دولت، عدالت اقتصادی، اقتصاد اسلامی، الگوی ایده‌آل

مقدمه

بیشتر اقتصاددانان معاصر بر این باورند که، قوانین اقتصادی حاکم بر جوامع بشری تابع قوانین طبیعی بوده و خالی از هرگونه ارزش و اخلاقی هستند. از این‌رو، می‌توان با کشف آن قوانین و روابط علّی و معلولی میان پدیده‌های اقتصادی، با در نظر گرفتن محدودیت‌هایی، تعادل را در تمامی عرصه‌های اقتصادی برقرار کرد. در چنین شرایطی در یک نظام اسلامی بسیار ضروری است تا محققان مسلمان، دیدگاه و رویکرد اسلام را به عنوان کامل‌ترین مکتب انسان‌ساز، با استفاده از منابع غنی قرآن، سنت و عقل در زمینه ابعاد و ویژگی‌های یک نظام اقتصادی اسلامی بیان کنند

در نظام‌های دینی از قبیل نظام جمهوری اسلامی ایران، «عدالت» مبنای نظری و محور اصلی کل نظام اجتماعی است. عدالت اقتصادی، بارزترین نماد عدالت در صحنه روابط اجتماعی، مستلزم دقت نظری فراوان است و حفظ و حراست از تمامی ارزش‌های اجتماعی و انسانی، به طور مستقیم و یا غیر مستقیم، مستلزم توجه به مسائل اقتصادی است. برای دستیابی به تصویری روشن‌تر از نظام عادلانه اقتصادی، در این مقاله سعی شده تا با استفاده از آموزه‌های دینی و اسلامی، ابعاد و ویژگی‌های نظام عادلانه‌ی اقتصادی تبیین و تشریح گردد. نظام عادلانه اقتصادی، نظامی است که توازن اقتصادی را بر اساس تأمین حقوق متقابل ارکان اجتماع تعریف می‌نماید. چنین نظامی تأمین معیشت مادی را در راستای تعالی انسان و جامعه می‌بیند و تمامی نیازهای مادی، معنوی، فکری و اخلاقی انسان را متناسب با اقتضائات و شرایط پاسخ می‌دهد

از سوی دیگر دولت از مهم‌ترین نهادهای بشری است که حضور فعّال آن در طول تاریخ زندگی اجتماعی انسان روشن است. وظایف دولت‌ها در‌گذر زمان، بر‌حسب دیدگاه‌ها متفاوت بوده است. در قرون اخیر، دیدگاه‌های متعدّدی درباره نقش‌های دولت در عرصه اجتماع مطرح شده است. در اقتصاد اسلامی، دولت نهاد مهمّ و اساسی است و شناخت حیطه دخالت آن به تبیین دقیق وظایف دولت اسلامی بر اساس متون دینی و مقایسه آن با وظایف انواع دولت‌های مطرح در ادبیات اقتصادی ‌نیازمند است. وجود دیدگاه‌های گوناگون درباره دولت اسلامی وعدم تبیین دقیق وظایف آن موجب شده تا متفکران انواع دولت‌های حدّاقلی، حدّاکثری، سوسیالیستی، دولت رفاه و نهادگرا را قابل تطبیق بر دولت اسلامی بدانند

در این مقاله، به نکات و مسائل بسیار اساسی و عمیق دیگر از قبیل «نظریه‌پردازی اقتصاد اسلامی»، «الگوی مصرف عادلانه» و «شرایط تحقق یک نظام عادلانه» ارائه گردیده که هر یک به تنهایی می‌تواند راهگشای نظریه‌پردازی و تدوین مدل‌های راهبردی بر‌اساس اندیشه‌‌های نوین اقتصاد اسلامی باشد. روش تحقیق در این مقاله تحلیلی ـ توصیفی بوده و بررسی ادبیات موضوع تحقیق به صورت کتابخانه‌ای و مراجعه به کتاب‌ها و مقالات مختلف صورت گرفته است

این نوشتار، در چهار بخش سامان یافته است: در بخش نخست، نظریه‌پردازی در حوزه اقتصاد اسلامی توضیح داده شده، در بخش دوم، به بحث عدالت و تبیین شرایط تحقق نظام عادلانه اقتصادی اشاره شده، در بخش سوم، تبیین وظایف دولت اسلامی مورد نظر قرار گرفته است و در نهایت، برای اثبات فرضیه، عرصه‌ها و قلمرو دولت اسلامی جهت تحقق عدالت اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته است

نظریه‌پردازی در اقتصاد اسلامی

پیش از ورود به بحث اصلی، چند نکته روش‌شناختی و معرفت‌شناختی در اقتصاد اسلامی، که دقت در آنها برای روشن شدن شیوه استدلال در این تحقیق لازم است، خاطر نشان می‌کنیم

1 اسلام به عنوان مترقی‌ترین مکتب الهی، که حاصل پردازش و توسعه ادیان و مکاتب الهی از ابتدا تا عصر خاتمیت است، دارای اهداف عالی و غایات متعالی است. از این رو از همان ابتدای ظهور، در پی اصلاح رفتار انسان و تبیین الگوی مناسب رفتاری برای او بوده، تا او را به سر منزل سعادت برساند. به تصریح قرآن کریم، هدف خداوند از خلقت انسان، عبادت و در نتیجه، تقرب به آستان حق تعالی، یعنی منشاء و مبداء کمال و زیبایی و قدرت مطلق است: )وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُونِ( ( ذاریات:56). پس تمام رفتارهای عناصر انسانی در جامعه مورد نظر اسلام، اعم از دولت و افراد، باید در جهت نیل به این هدف باشد. به طور قطع، رفتارهای اقتصادی انسان‌ها نیز جزیی از سیر و سلوک آنها بوده، بنابراین، نوع خاصی از رفتار نسبت به اقتصاد ـ ازجمله شناخت اقتصادی و فعالیت اقتصادی ـ از انسان کامل‌، یعنی انسان مورد نظر شریعت اسلام انتظار می‌رود

اگر اقتصاد را شامل شناخت اقتصادی ،علم اقتصاد و فعالیت اقتصادی بدانیم، مقدمات فوق برای اثبات وجود اقتصاد اسلامی‌ـ فارغ از بحث علمی بودن یا نبودن و هنجاری بودن یا اثباتی بودن آن‌ـ کفایت می‌کند. از این رو، با رویکردی سیستمی به نهادها و زیر ساخت‌های اسلامی، این نتیجه به دست می‌آید که هدف غایی اقتصاد اسلامی، مطابق با هدف نهایی مکتب اسلام بوده، قصد آن تقرب انسان خاکی به عالم ملکوت است

2 اقتصاد اسلامی مستلزم مجموعه شناخت‌ها است که، شامل الگوی ایده آل، وضعیت موجود و الگوی تغییر می‌باشد

3 علمی بودن اقتصاد اسلامی، به لحاظ تعاریف غربی علم، مورد مناقشه است. اما به گفته مک لاپ، صاحب نظر مشهور روش‌شناسی، هیچ تعریفی از علم، که جهت یابی روشنی داشته باشد و بتواند همه بخش‌های علوم، اعم از فیزیک، شیمی، جامعه شناسی و ;.ـ را در بر بگیرد وجود ندارد؛ زیرا تعریفی که برخی از علم کرده‌اند، بخشی از علوم طبیعی یا انسانی را خارج می‌کند و تعریف دیگر، گروهی دیگر را

در بحث اقتصاد، تعریفی که امروزه تقریباً پذیرفته شده، این است که «علم، مجموعه‌ای از گزاره‌هاست که روابط علّی و معلولی را تبیین کرده، قدرت تفسیر واقعیت را داشته باشد». و از این لحاظ، تأکید زیادی بر وجود آزمون تجربی، به صورت تنها طریق آزمون فرضیه وجود ندارد. با این تعریف، نظریه‌های اقتصاد اسلامی، چه در بخش ارائه الگوی ایده آل و چه در بحث شناخت واقعیت کنونی جامعه، به این دلیل که قدرت تفسیر «عینیت» را دارند، «علمی»‌خواهند بود؛ زیرا با وجود وحی به عنوان قطع آورترین منبع شناخت در اقتصاد اسلامی، که شامل تبیین‌هایی از هستی و واقعیت است، قدرت تفسیر و تبیین اقتصاد اسلامی، بسیار بالاتر از اقتصاد متعارف، قابل تصور است

4 نظریه‌پردازی در اقتصاد اسلامی، بر مبنای مبادی معرفت‌شناختی و روش‌شناختی آن صورت می‌گیرد. فرضیه‌ای که ابتدا ارائه می‌شود، براساس مجموعه پیش‌فرض‌های فلسفی است که، به نوعی پارادایم شده و در میان عالمان اقتصاد اسلامی، مورد توافق است. این چارچوب نهادی، بر اثر تعلیمات دینی و معارف اسلامی حاکم برآن جامعه شکل گرفته است و شامل گزاره‌هایی در مورد جهان هستی هستند. راه‌هایی که برای آزمون این فرضیه‌ها وجود دارد، می‌تواند شامل موارد زیر باشد

الف. استدلال عقلی: عقل، یکی از منابع مهم شناخت در اقتصاد اسلامی است. گاهی با کنار هم قرار دادن مجموعه گزاره‌های معلوم، دستیابی به گزاره‌ای مجهول (نتیجه)، از طریق عملیات عقلی صِرف ممکن خواهد بود و فرضیه مورد نظر، تأیید یا ردّ می‌شود

ب. تجربه: از دیگر منبع شناخت اقتصاد اسلامی است، که در شرایط خاص می‌تواند محک خوبی برای فرضیه‌های ارائه شده باشد

ج. استدلالات نقلی: با پذیرش وحی، به عنوان دیگر منبع شناخت در اقتصاد اسلامی، این نتیجه به دست می‌آید که، اگر فرضیه‌ای، با نص گزاره‌های اثباتی قرآن کریم، یا گزاره‌های اثباتی برگرفته از سنت معصوماندر تعارض باشد، به شرط صحت منبع، فرضیه مورد نظر مردود خواهد بود. و همچنین حتی تعارض فرضیه‌های اثباتی، با گزاره‌های اعتباری قرآن و سنت، به شرط آنکه واقعیتی که اعتبار مورد نظر بر اساس آن صورت گرفته، معارض فرضیه فوق باشد، موجب ردّ فرضیه می‌گردد. بدین ترتیب، بررسی آیات قرآن و تاریخ رفتار اقتصادی معصومان، به عنوان منبعی برای آزمون فرضیه‌های اقتصاد اسلامی و ارائه فرضیه‌های جدید معتبر است

تذکر این نکته لازم است که سه طریق فوق، تطابق فرضیه را با واقعیت، بررسی می‌کند و فرضیه‌ای که از این طریق تأیید شود، به عنوان یک نظریه مورد توجه قرار می‌گیرد. همچنین در همه مراحل فرضیه‌پردازی و آزمون فرضیه، علاوه بر بهره‌گیری از معارف اسلامی، ‌از معارف بشری حاصل از عقل سلیم بشر نیز استفاده می‌شود. و چه بسا نظریه‌ای از علم اقتصاد متعارف، در علم اقتصاد اسلامی نیز به رسمیت شناخته شود؛ زیرا با وجود اینکه به دلیل تفاوت در مبانی روش‌شناسی و معرفت‌شناسی علم اقتصاد اسلامی و اقتصاد متعارف،‌ علم اقتصاد اسلامی تطابق کامل با علم اقتصاد متعارف نخواهد داشت، دیدگاه گروهی از محققان مبنی بر افتراق کامل این دو علم، به علت الحادی بودن مبانی یکی (اومانیسم، ناتورالیسم و;) و الهی بودن دیگری، مورد اشکال جدی است

علت مطلب فوق این است که،

الف) وجود حداقلی از فطرت الهی در دانشمندان غربی، می‌تواند بیانگر

این باشد که برخی از افکار آنها، حداقل تناسبی با معیارهای انسانی و اسلامی داشته باشد

ب) اسلام پس از استیلا بر دنیای عرب، برخی آداب و سنت‌های عصر جاهلیت مثل ماه های حرام و مقدار دیه قتل انسان را به رسمیت شمرد

ج) اشتراکاتی در مبانی روش‌شناسی دو علم وجود دارد: مانند حجیت ظن راجح و عدم لزوم حتمی آزمون تجربی برای اثبات تمامی فرضیه‌ها

با توجه به تلاش‌های زیادی که در اقتصاد غرب، برای شناخت و توصیف واقعیت موجود اقتصاد جوامع صورت گرفته، بهره‌برداری علم اقتصاد اسلامی از اقتصاد متعارف، قطعی خواهد بود. اما اقتصاد اسلامی به دلیل دارا بودن منابع معرفتی ماورایی (قرآن و سنت)، در تفسیر واقعیت موجود و عوامل تأثیرگذار کمی و کیفی (مانند اخلاق و تقوا و;) بر اقتصاد، از اقتصاد متعارف کاراتر است

بر اساس آنچه گفته شد، علم اقتصاد اسلامی حداقل در دو موضوع نظریه‌پردازی می‌کند

1 تحلیل الگوی ایده آل؛ 2 تحلیل وضعیت موجود جامعه

در تحلیل الگوی ایده آل، به تبیین و تفسیر واقعیت اقتصادی جامعه در شرایط ایده آل اقتصاد اسلامی، یعنی شرایط اقتصادی که منجر به سوق دادن جامعه به سوی سعادت ابدی می‌شود، می‌پردازد و رابطه بین نهادها و متغیرهای اقتصادی را در این شرایط بررسی و تحلیل می‌کند. جامعه ایده آل را می‌توان به دو صورت تعریف کرد: الف) جامعه‌ای که همه افراد آن، تمامی شرایط و شاخصه‌های انسان کامل را دارا هستند. چنین انسان‌هایی کوچک‌ترین امر و نهی شریعت را، حتی در حد استحباب و کراهت رعایت می‌کنند. ب) جامعه‌ای که افراد،‌ تنها ضروریات دین را رعایت می‌کنند. در این جامعه با وجود تقیّد کامل افراد در انجام واجبات و ترک محرمات شرعی،‌ تأکیدی برای انجام موارد مستحب و ترک مکروهات وجود ندارد. به هر حال، هر دو این موارد،‌ جوامع ایده آل اسلامی ـ البته در دو سطح مختلف ـ هستند که هیچ یک هم اکنون در دسترس نیستند؛ زیرا چون الگوی ایده آل در دسترس نیست، آزمون تجربی این نظریات، امکان پذیر نیست و صحت و سقم آنها، از طریق بحث‌های نظری صرف مورد بررسی قرار می‌گیرد. در تحلیل وضعیت موجود، نظریاتی که ارائه می‌شود، می‌تواند محک تجربی بخورد

مسئله و فرضیه تحقیق

 دانلود مقاله آموزه‌های قرآن کریم و نقد نظریه دورکیم مبانی نظریه دین و همبستگی اجتماعی با word دارای 30 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله آموزه‌های قرآن کریم و نقد نظریه دورکیم مبانی نظریه دین و همبستگی اجتماعی با word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه دانلود مقاله آموزه‌های قرآن کریم و نقد نظریه دورکیم مبانی نظریه دین و همبستگی اجتماعی با word

چکیده  
مقدمه  
1 دین از منظر دورکیم  
معنای لغوی  
دین و ویژگی‌های آن از منظر دورکیم  
تفکیک دو بخش دین  
2 همبستگی از دیدگاه دورکیم  
انواع همبستگی اجتماعی  
نسبت دین و همبستگی اجتماعی  
پیش فرض‌های دورکیم در نظریه دین و همبستگی  
الف. مبانی جامعه شناختی  
ب. مبانی روش شناختی  
ج. مبانی معرفت‌شناختی  
د. مبانی انسان شناختی  
مفهوم دین در قرآن  
همبستگی در قرآن  
مبانی جامعه‌شناختی دورکیم  
جامعه در قرآن  
حقیقی یا اعتباری بودن جامعه  
مقایسه  
قرآن و مبانی معرفت‌شناختی و روش‌شناختی  
مقایسه  
قرآن و مبانی هستی‌شناختی و انسان‌شناختی  
ارکان هستی‌شناسی در قرآن  
ویژگی‌های انسان در قرآن  
الف. ویژگی‌های مثبت  
ب. ویژگی‌های منفی  
مقایسه  
نتیجه گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود مقاله آموزه‌های قرآن کریم و نقد نظریه دورکیم مبانی نظریه دین و همبستگی اجتماعی با word

ابن شیبه، حسن بن علی، تحف العقول، قم، شریف، بی‌تا

ابن‌فارس، احمد، معجم مقاییس اللغه، بیروت، بی‌نا،1410

امزیان، محمد، از اثبات گرایی تا هنجار گرایی، ترجمه عبدالقادر سوادی، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه،1380

آرون، ریمون، مراحل اساسی اندیشه در جامعه شناسی، باقرپرهام. تهران، علمی فرهنگی، 1370

آقایی، محمدرضا، «روش‌شناسی تفسیر اجتماعی»، قرآن و علم، ش 5، 1388

بالس، هفت نظریه درباره دین، ترجمه عزیز بختیاری و;، قم، موسسه آموزشی و بژوهشی امام خمینی(ره)، 1380

بیرو،آلن، فرهنگ علوم اجتماعی،ترجمه باقر ساروخانی، بی‌جا، کیهان

جان هیک، فلسفه دین، ترجمه بهزاد سالکی، بی‌جا، الهدی، 1376

جعفری، محمدتقی، فلسفه دین، قم، فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1375

جوادی‌آملی، عبدالله، شریعت در آینه معرفت، قم، اسراء،

ـــــ ، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، قم، اسراء،

دورکیم، امیل، صور بنیادین حیات دینی، ترجمه، نادر سالارزاده، تهران، دانشگاه علامه، 1382

رشیدی تبریزی، اسد، کارکرد دین، قم، تولی، 1386

طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، قم، دفتر تبلیغات، 1367

کریمی، مصطفی، قرآن و قلمرو‌شناسی دین، قم، موسسه آموزشی امام خمینی(ره)، 1385

کوزر، لوئیس، زندگی و اندیشه بزرگان جامعه شناسی،ترجمه محسن ثلاثی، تهران، علمی، 1370

گیدنز، آنتونی، دورکیم، ترجمه یوسف اباذری، تهران، نی، 1370

مصباح، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1378

مصباح‌یزدی، محمدتقی، جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن، قم، سازمان تبلیغات،

ـــــ ، آموزش عقاید، قم، سازمان تبلیغات، 1375

مطهری، مرتضی، جامعه و تاریخ در قرآن، قم، صدرا، 1378

معین، محمد، فرهنگ معین، تهران، بی‌نا، بی‌تا

مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، قم، اسلامیه 1368

ویلم، ژان بل، جامعه‌شناسی ادیان، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، تبیان، 1377

همیلتون، ملکم، جامعه‌شناسی دین، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، تبیان ف، 1377

الیاده، میرچا، دین بژوهی، ترجمه خرم شاهی، تهران، ‌پژوهشگاه علوم انسانی، 1379

چکیده

این مقاله با رویکرد تحلیلی و اسنادی ضمن معرفی اجمالی دیدگاه دورکیم در باب دین و همبستگی اجتماعی و نقش و کارکرد آن در جامعه، با ارائه نتیجه گیری از آنها، زمینه ورود به بحث از آموزه‌های قرآن کریم را فراهم ساخته است. در این خصوص تلاش شده تا مبانی جامعه شناختی،انسان شناختی، هستی شناختی، معرفت‌شناختی و روش‌شناختی دورکیم مورد نقد و ارزیابی مختصر قرار گیرد. به این امید که زمینه بهره مندی بیشتر از قرآن کریم در عرصه‌های علمی، به ویژه در حوزه علوم انسانی و از جمله رشته جامعه‌شناسی فراهم گردد.

کلید واژه‌ها: دورکیم، دین، انسجام اجتماعی، مبانی معرفت‌شناختی، انشان‌شناختی و هشتی‌شناختی.

مقدمه

یکی از موضوعات مهم مطالعات جامعه‌شناختی و از محورهای مهم دین پژوهی، موضوع دین به عنوان یک مجموعه از قواعد رفتار و هنجارهاست که در کنار سایر نهادهای اجتماعی، دارای تأثیرت ویژه‌ای در عرصه‌های گوناگون اجتماعی از جمله ایجاد همبستگی و انسجام اجتماعی است. از جمله ایرادهای اساسی علوم انسانی غربی، از جمله جامعه‌شناسی در تحلیل این مهم و نقش آن در این زمینه است. ناسازگاری عمیق این آموزه‌ها درجنبه‌های مختلف مبانی، اصول وحوزه‌ها با اهداف متعالی اسلام و اقتضائات جوامع اسلامی، عدم توجه کافی و وافی اندیشمندان اجتماعی به قرآن کریم در استخراج نیازهای علمی و مسائل جامعه بشری و محجوریت روزافزون قرآن در این ساحت موجب رشد اندیشه‌های ناصواب و غیرتوحیدی شده است. عدم مراجعه به قرآن کریم از سوی محققان و اندیشمندان اسلامی در ردّ و یا اصلاح دیدگاه‌های غربی در تحلیل پدیده‌های اجتماعی، موجب گردیده تا، همچنان ناخواسته دیدگاه‌های اندیشمندان غربی را اصول مسلم و غیرقابل تغییر بدانیم. و برخی روشنفکران به نوعی از خود بیگانگی مبتلی شد. و این احساس در آنان تقویت شد. تا هیچ اقدام اساسی در کشف و ارائه دیدگاه‌های قرآن کریم را برنتابند و خواسته یا ناخواسته نظر اندیشمندان غربی را در ناکارآمدی وحی الهی مپذیرند. بر این اساس و جهت اصلاح این رویکرد نادرست و متحجرانه و لازم است اقدام سریع و عالمانه‌ای برای شناخت و معرفی دیدگاه‌های اسلام ناب با نقد وبررسی دیدگاه‌های جامعه‌شناختی آغاز گردد. پژوهش حاضر در صدد است تا در تحقق این هدف متعالی، زمینه‌های مطالعه علمی و مبتنی بر روش وحیانی را در موضوع دین و نقش آن در همبستگی اجتماعی شناسایی و برخی زمینه‌های اولیه در استخراج نظریه‌های قرآن کریم در این خصوص را فراهم سازد

1 دین از منظر دورکیم

معنای لغوی

دین در لغت آیین، روش، شیوه و اخلاق آمده است و در اصطلاح جامعه‌شناختی، دین عبارت است از امری که دارای خصلتی اجتماعی است که جمع بسیاری با آن زندگی می‌کند و در بردارنده اعتقادات مشخصی است، مناسکی آشکار دارد، از کیش بیرونی و مشهود بر خوردار است و با مراسمی همگانی همراه است که با سلوک و اعمال معتقدان و ایمان آنان پیوند داشته، در حیات اجتماعی انعکاس می‌یابد. جامعه نیز به نوبه خود بر آنان تاثیر می‌گذارد و شرایط محیطی آنان را فراهم می‌سازد. بدین ترتیب، از نقطه نظر کلی در جامعه‌شناسی، هر دینی شکل یا بیانی از حیات اجتماعی است که مورد مطالعه جامعه‌شناس قرار می‌گیرد

دین و ویژگی‌های آن از منظر دورکیم

از نظر دورکیم، آنگونه که در کتاب صور ابتدایی آمده، دین عبارت است از: نظامی واحد و یکپارچه از اعتقادات و اعمالی که به امور مقدس یعنی اموری که ممنوع شده‌اند، مربوط می‌شوند. اعتقادات و اعمالی که در یک اجتماع معنوی موسوم به عبادتگاه (کلیسا) وحدت یافته‌اند

با تأمل در ایده‌های علمی دورکیم، به ویژه در حوزه مطالعات دینی، به نظر می‌رسد وی در مطالعات خود دنبال پاسخ این سؤالات است که اساساً دین چیست؟ چرا در امور انسانی این قدر دین مهم و حیاتی است؟ و اینکه دین برای فرد و جامعه چه کاری انجام می‏دهد؟ به نظر وی، دین و جامعه از هم قابل تفکیک نیستند و برای یکدیگر ضروری اند. جان دیدگاه دورکیم در این مدعا نهفته است که «دین یک امر عمدتاً اجتماعی است». او تأکید می‏کند که هر چند همه ما به عنوان افراد در زندگی خود حق انتخاب داریم، ولی این انتخاب را در داخل یک چار چوب اجتماعی انجام می‏دهیم که از روز تولد برای ما تعیین شده است. ما به زبانی صحبت می‏کنیم که خود آن‌را نساخته‏ایم، از وسائلی استفاده می‏کنیم که خود آنها را اختراع نکرده‏ایم، به حقوقی متوسل می‏شویم که خود آن‌را بنیان نگذاشته‏ایم، به هر نسلی یک گنجینه دانش انتقال می‏یابد که خود آن‌را جمع آوری نکرده است». در هر فرهنگی، دین ارجمندترین بخش این گنجینه اجتماعی است. دین با فراهم ساختن ایده‏ها، آئین‏ها و احساساتی که زندگی هر شخصی را هدایت می‏کنند، به جامعه خدمت می‏کند

تفکیک دو بخش دین

از نظر دورکیم دین دارای دو بخش عقاید و مناسک است که آئین‏های آن برعقاید تقدم دارند. این آئین‏ها هستند که اساسی‏اند و عقاید را می‏آفرینند. دورکیم می‏گوید: اگر چیز «جاودانی» درباره دین وجود دارد، این است که جامعه همواره نیاز به آئین دارد؛ یعنی فعالیت‏های آئینی مربوط به تجدید عهد. مردم به وسیله این اعمال متذکر می‏شوند که گروه همواره بیش از هر یک از اعضایش اهمیت دارد. عقاید، برعکس، آن‌قدر جاودان نیستند. در حالی که، کارکرد اجتماعی آئین‏های دینی همیشه ثابت مانده است، محتوای فکری و عقلانی عقیده دینی همواره قابل تغییر بوده‏اند. عقاید «بُعد نظری» دین می‏باشند. عقاید ممکن است مسیحی را از یهودی و هندو متمایز سازد، ولی در واقعیت ایده‏های خاصی که آنها ابراز می‏دارند، تفاوت چندانی ندارند. ایده‏ها همواره در ادیان مختلف، و حتی در یک دین در عصرهای مختلف تغییر می‏یابند، ولی نیاز به مراسم همواره باقی است. مراسم، منبع واقعی انسجام اجتماعی‏اند. آنها در هر جامعه‏ای چفت و بست‏ها و پیوندهای واقعی هستند. آنها معنی واقعی دین را بیان می‏کنند. به عبارت دیگر، دورکیم معتقد است که مناسک و مراسم دین برای کارکرد درست زندگی اخلاقی ما به همان اندازه ضروری‌اند که برای زنده نگه داشتن زندگی جسمانی ما ضرورت دارد؛ زیرا از طریق مناسک است که گروه خود را تأیید و حفظ می‌کند

در دیدگاه دورکیم، دین دارای ویژگی‌های است که برخی از این ویژگی‌ها از متن تعریف و رویکرد دورکیم به دین قابل برداشت است

1مفهوم خداوند صفت بارز دین نیست

2دین دارای دو بخش عقاید و مناسک است

3دین لزوماً متضمن شناسایی وجود هستی‌های فوق طبیعی نیست

4همه جوامع دارای دین‌اند و در ساده ترین جوامع، ابتدایی ترین صورت دین قابل مشاهده است

5از خصایص عقاید و سمبل‌های دینی، بینشی است که درسایه آن دین را از فعالیت‌های ابزاری زندگی روزمره کاملاً جدا می‌کند

6 پیش فرض همه عقاید دینی، تقسیم بندی واقعیت به دو دسته امور لاهوتی و ناسوتی است. امور لاهوتی موضوع ترس و احترامند و از دنیای ناسوتی به طور کامل جدا نگاه داشته می‌شوند

7 هر دینی با هر صورتی حقیقت دارد؛ یعنی همه ادیان بیانگر شرایط واقعیت‌های اجتماعی‌اند که آنها را بوجود آورده است

8 دین اساساً پدیده‌ای اجتماعی است و مقولات بنیادی اندیشه بشری مانند زمان و مکان و علّیت از آن سرچشمه می‌گیرند

9 عناصر ماندگار دین، به عنوان پدیده‌ای اجتماعی، با سرشت ضرورتاً اخلاقی تمام روابط اجتماعی و تفوق جامعه به عنوان سرچشمه تمام آنچه انسان را می‌سازد، مربوط می‌شود

10 دین با بازداشتن افراد از خود پرستی، تمایل به فداکاری و عدم جستجوی نفع شخصی، او را به جز خود پیوند داده، تابع قدرت‌های برتری می‌کند که مظهر آرامش‌اند

11 اعتقادات دینی سرشت کلیت اجتماعی را بیان کرده، سرچشمه همه اَشکال افکار است

12 هر دینی دارای کلیسا است، به این معنا که دارای سازمان اجتماعی منظم معتقدان است که اعمال اجتماعی مربوط به آن در حیطه چنین سازمانی انجام می‌گیرد

2 همبستگی از دیدگاه دورکیم

مفهوم «همبستگی» در لغت به معنای یکپارچگی و احساس مسئولیت متقابل و همچنین پیوندهای انسانی و برادری است. در اصطلاح جامعه‌شناسی عبارت است از: پدیده‌ای که بر پایه آن در سطح گروه یا جامعه اعضا به یکدیگر وابسته‌اند و به طور متقابل نیازمند یکدیگر که با پیوستگی درونی جامعه یا گروه ارتباط دارد. در این راستا، در همبستگی گروهی، گروه وحدت خود را حفظ می‌کند و با عناصر وحدت بخش خویش تطابق و همنوایی دارد. ضمن اینکه این همبستگی متضمن طرد آگاهی و نفی اخلاق مبتنی بر تقابل و مسئولیت نیست، بلکه دعوت به احراز این ارزش‌ها و احساس الزام متقابل می‌کند

دورکیم در نخستین کتاب مهم خود، «تقسیم کار»، توضیح می‏دهد که حیات اجتماعی، بنیادی‏ترین وجوه فرهنگ بشری را شکل داده است، ولی نه آنگونه که متفکرین پیشین معمولاً آن را می‏دیدند و ایده‏هایی نظیر «قرار داد اجتماعی» را پیشنهاد می‏کردند،6 بلکه افراد حتی در دوره‏های ماقبل تاریخ، همیشه اول در گروه‏ها – مانند خانواده، طایفه، قبیله و ملت – متولد شده و در همین زمینه‏ها پرورش می‏یافتند. زبان، عادات، عقاید و واکنش‏های عاطفی آنان – حتی مفهومی که آنها از خویش دارند – همیشه از چارچوب اجتماعی‏ای که آنان را از لحظه تولد شکل می‏دهد، ناشی می‏شود. به عنوان مثال، قراردادهای باستانی همواره باید با یک قسم دینی مقدس استحکام می‏یافت. و این امر نشان می‏دهد که چنین توافقاتی صرفاً برای راحتی دو گروه مورد نظر نبوده، بلکه به وسیله خدایان تحکیم می‏شده‏اند؛ زیرا همه افراد اجتماع از نتیجه و ماحصل قرارداد نفع می‌برند. مفهوم «ملک خصوصی» نیز چنین می‏باشد. این مفهوم نیز به صورت فردی توسعه پیدا کرده است. بنا بر اندیشه مرسوم، این فکر که شخص حق دارد شیئ یا قطعه‏ای از زمین را مالک شود، از آنجا ناشی شد که این اشیاء ممکن بود توسعه و گسترش خود فردی دانسته شوند. ولی دورکیم در اینجا ادعا می‏کند که واقعیت‌های تاریخ چیز دیگری را نشان می‏دهد. مالکیت‌های نخستین، دارای ویژگی عمومی بودند. نه فردی، که انسان‏های اولیه آن را نه متعلق به کشیش و روحانی و یا هر شخص واحد دیگر، بلکه متعلق به کل قبیله می‏دانستند. این دارایی‌های «عمومی» نخستین ایده‏های مربوط به ملک و مالکیت را فراهم آورد. فرهنگ‏ها تنها خارج از محدوده مفهوم حقوق «عمومی» نسبت به اشیائی که همگان مالک آنها بودند ـ اشیائی که برای کل طایفه مقدس بودند – همواره این ایده را توسعه داده‏اند که یک شخص به تنهایی و یا چند نفر به طور مجزا، می‏توانند چیزی را به طور خصوصی مالک شوند

بنابراین، انسجام اجتماعی همیشه اصل و مقدم بوده است. ساخت‏های اساسی زندگی نظیر الزام اخلاقی و مالکیت اموال شخصی از مفهوم اساسی گروه ناشی شده‏اند. دورکیم می‏گوید: تفاوت اصلی میان جوامع باستان و جوامع جدید، به شیوه‏های دستیابی آنها به وحدت و یگانگی آنان مربوط می‏شود. مثلاً، مطالعه اصول حقوقی و قانونی نشان می‏دهد که اجتماعات اولیه معمولاً بر «انسجام مکانیکی» مبتنی بودند. رفتار نیک از طریق تنبیه (غالباً سخت) کسانی که اصول اخلاقی گروه را نقض می‏کنند، تداوم می‏یابد. چنین کاری، تحکیم بیرونی و خارجی اصول اخلاقی است. از طرف دیگر، در دوره‏های جدیدتر الگوی متفاوت «انسجام اُرگانیکی» جایگزین الگوی قبلی می‏شود. معنی تعهد اخلاقی به نحو دیگری توسعه می‏یابد، زیرا در عصر جدید تقسیم کار وجود دارد و افراد مختلف می‏توانند کارهای مختلفی را انجام دهند. در اینجا تعهد اخلاقی از تهدید به تنبیه ناشی نمی‏شود، بلکه از نیازی که هر شخص به کار دیگران دارد، سرچشمه می‏گیرد. در اینجا تحکیم اصول اخلاقی باید درونی شود. جوامع باستان نیز «وجدان جمعی» وسیع و نیرومندی داشتند، در آن جوامع تقریباً در تمام امور مربوط به رفتار انسان، توافق یکنواختی راجع به اینکه چه چیزی درست است و چه چیزی نادرست، وجود داشت. جوامع جدید، که بر عکس، با فردگرایی اخلاقی مشخص می‏شوند، هنوز به یک بنیان و اساس اخلاقی مشترک نیاز دارند. ولی به دلیل اینکه آنها تنوع بیشتر فردی و آزادی شخصی را مجاز کرده‏اند، قلمرو وجدان جمعی آنها محدودتر است. این وجدان جمعی، به چند دستور و الزام معدود محدود می‏شود

بنابراین، به نظر می‌رسد دورکیم معتقد است که همبستگی در هر نوع آن، بیانگر درجه توافق بالای گروه یا جامعه و سهیم بودن آنها در ارزش‌ها، باورها و وحدتی اخلاقی است که عمدتاً منشاء دینی و مقدس دارد

انواع همبستگی اجتماعی

 دانلود تجربیاتی پیرامون ویژگی ها و شرایط ایده آل مدرسه ، معلمان و دانش آموزان با word دارای 56 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود تجربیاتی پیرامون ویژگی ها و شرایط ایده آل مدرسه ، معلمان و دانش آموزان با word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه دانلود تجربیاتی پیرامون ویژگی ها و شرایط ایده آل مدرسه ، معلمان و دانش آموزان با word

مقدمه    
ویژگی های مدرسه خوب (از لحاظ مدیریتی و نرم افزاری)    
ویژگی های مدرسه خوب (از لحا ظ کالبدی و سخت افزاری)    
راه کارها و پیشنهادات:    
الف : ستادی    
ب : منطقه ای (اجرایی)    
ج : مدرسه ای    
نگرانی از مدرسه    
فشار روانی در گروههای مختلف سنی    
در گروه کودکان دبستانی    
در گروه بچه های مقطع راهنمایی تحصیلی :    
در گروه دبیرستانی ها    
راه حل کلی    
چگونه معلمی حرفه ای باشیم    
معلم حرفه ای کیست ؟    
چگونه کلاس جذابی برای دانش آموزان خود فراهم کنیم ؟    
چرا باید برای دانش آموزان ایجاد انگیزه کرد ؟    
فنون ایجاد انگیزه در یادگیرندگان    
از مدرسه رفتن متنفرم!!    
برای درمان چه باید کرد؟    
بی نظمی دانش آموزان در کلاس درس‏    
‏ علل و عوامل بی نظمی دانش‌آموزان    
هماهنگی میان خانه و مدرسه    
دانش‌آموز نیازمند اعتماد به نفس قوی است    
8 راهکار برای تقویت اعتمادبه‌نفس دانش‌آموزان    
آموزش مهارت‌های اجتماعی در کنج فراموشی    
مفهوم مهارت اجتماعی    
آموزش مهارت‌های اجتماعی چهار هدف اولیه دارد:    
علل نقص در مهارت‌های اجتماعی    
رویکرد جدید در تدریس مهارت‌های اجتماعی    
بازگشایی مدارس و مشکلات خواب کودکان    
دیر خوابیدن بچه‌ها    
دلایلی که کودکان زود به رختخواب نمی‌روند و مقاومت می‌کنند    
برای به خواب رفتن به موقع کودکان اقدامات زیر را انجام دهید    
کودکان کم‌خواب    
نتیجه‌گیری    
منابع     

بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود تجربیاتی پیرامون ویژگی ها و شرایط ایده آل مدرسه ، معلمان و دانش آموزان با word

*مدرسه ترس / پدیدآورنده: آر.ال. استاین، رویا خادم الرضا (مترجم)، مسعود ملک یاری (ویراستار) / ناشر: ویدا – 23 بهمن،

 *در مدرسه / پدیدآورنده: اعظم تبرایی، علی خوش جام (تصویرگر)، یاسمن اکبری (تصویرگر)

ناشر: نوای مدرسه – 19 اردیبهشت،

*خاطرات مدرسه / پدیدآورنده: سیدمحمدجواد مهری / ناشر: بنیاد معارف اسلامی – 02 مرداد،

 *معلم / پدیدآورنده: سامی یوسف، وجیهه قرشی یزدی (مترجم) / ناشر: زلال اندیشه – 10 آذر،

 * معلم / پدیدآورنده: فاطمه غلامی / ناشر: دفتر پژوهشهای فرهنگی کتاب قلک – 16 اسفند،

*ندای معلم / پدیدآورنده: محمد شهبازی (شاعر) / ناشر: اندیشه استاد – 09 اردیبهشت،

*معلم + دانش آموز / پدیدآورنده: محمدحسین نوحه خوان / ناشر: مدین – 11 دی،

مقدمه

همه می دانیم ، هرگاه افرادی بخواهند در کار خود همچون عنصری حرفه ای مطرح شوند ، باید شرایط و ملزومات آن را هم داشته باشند . اصولاً حرفه ای شدن در هر کاری قواعد خاص خود را دارد .حرفه ی معلمی نیز از این قاعده مستثنی نیست . اغلب به غلط تصور می کنیم که معلمان با تجربه و برخوردار از دانش و اطلاعات سطح بالا معلمان حرفه ای نیز هستند. هر چند موارد ذکر شده برای هر معلم حرفه ای شرط لازم است ، اما کافی نیست . چه بسا معلمانی را سراغ داریم که دررشته ای که تدریس می کنند سوابقی بس طولانی دارند ، اما نتوانسته اند همچون معلمی حرفه ای عمل کنند ؛ به عبارتی در جلب توجه علاقه ی دانش آموزان چه به لحاظ روش تدریس و چه به لحاظ مدیریت کلاس موفق نبوده اند و همچنین با معلمانی مواجه بوده ایم که از لحاظ روش تدریس و مدیریت در وضعیت مطلوبی قرار داشته اند ، اما به هیچ وجه نتوانستند کلاس جذابی را برای فرا گیرندگان فراهم آورند . سوالی که در اینجا مطرح می شود ، این است که چه عواملی سبب شده تا اینگونه افراد نتوانند همچون معلمی حرفه ای عمل کنند . و اصولا به غیر از دانش و سابقه تدریس ، آیا متغییر های دیگری نیز در حرفه ای شدن یک معلم دخالت دارد ؟ این مقاله بر آن است تا روش هایی را به معلمان معرفی کنند تا در امر تدریس به منزله ی فردی حرفه ای عمل کنند

ویژگی های مدرسه خوب (از لحاظ مدیریتی و نرم افزاری)

1- مدیر مدرسه خوب دارای برنامه آموزشی و تقو یم اجرایی سالانه فعالیت ها و ; می باشد

 2- عوامل آموزشی مدرسه خوب با دانش آموزان دوست و رفیق هستنــــد به نحوی که دانــش آمـــوز زیبا ترین احساس را دراین محیط دارد

 3- دانش آموزان در کارهای گروهی و فعالیت های آموزشی ـ تربیتی مثل شورای دانش آموزی ،اقامه نماز، انجمن علمی و ; باعلاقه شرکت دارند

 4- معلمین و همه افرادی که با دانش آموز سر و کار دارند از سواد کافی برخوردارند و با مسایل تعلیم و تربیت و روانشناسی آشنایی دارند

 5- کارهای مدرسه خوب تقسیم شده و هریک از افراد نسبت به نقشی که در آن دارند هم توانایی لازم و هم آشنایی کامل دارند

 6- مدیر و دبیرا ن مدرسه خوب با فرایند یاد دهی – یادگیری و روانشناسی تربیتی آشنایی دارند

 7- دانش آموزان در امور مختلف مشارکت دارند و نسبت به آن چه در آموزشگاه می گذرد احساس مسئولیت می نمایند

 8- تعامل مناسبی بین عوامل آموزشگاه و دانش آموزان و اولیاء برقرار است

 9- شورای دبیرا ن فعال بوده و در این شورا مسائل گذشته و روز و برنامه های آینده به بحث و بررسی گذاشته می شو د

 10- مدرسه خوب با اداره آموزش و پرورش و سایر سازمان ها ارتباط موثر و مطلوبی دارد

 11- در مدرسه خوب فعالیت ها و اقدامات هدفمند است و درتما م فعالیت ها نظم و انضباط حا کم است

 12- نظام مشاوره ای مدرسه خوب، کارا و اثربخش است

 13 – مدرسه خوب دانش آموز را با مهارت های زندگی آشنا کرده به نحوی که پس از اتمام هر دوره تحصیلی به راحتی می تواند، وارد جامعه شود

 14 – در مدرسه خوب، میراث فرهنگی، وطن دوستی، احترام به نیاکان و تاریخ و پرچم و ; گرامی داشته می شو د

 15- مجموعه امور مدرسه خوب با سازماندهی مناسب مدیر هماهنگ است

 و ;

 ویژگی های مدرسه خوب (از لحا ظ کالبدی و سخت افزاری)

  1- فضای آموزشی مدرسه خوب ( کلاس درس ) متناسب با سن و پایه تحصیلی دانش آموزان محرک و جذاب باشد

 2- مدرسه خوب دارای محیطی زیبا و با طراوت و نشاط آور است

 3 – درمدرسه خوب ابعاد کلاس ها و صندلی ها استاندارد متناسب با سن دانش آموزان می باشد

 4- فضای فرهنگی، هنری و فن آوری برای رفع نیازهای علمی و تحقیقی دانش آموزان مهیا می باشد

 5- مدرسه خوب به شکوفایی استعداد و توانایی جسمی دانش آموزان اهتمام دارد و در جهت تامین فضا و امکانات ورزشی کوشا می باشد

 6- در مدرسه خوب فضای نمازخانه رغبت انگیز، سالن ها وسیع و تمیز، سرویس های بهداشتی تمیز و استاندارد می باشد

 7– در مدرسه خوب مکان نشستن راحت بوده سیستم های گرمایی و برودتی مناسب و کلاس ها به دور از سر و صد ا و دارای نورکافی می باشند

 8- در و دیوار و حیاط و رنگ مدرسه خوب، دارای پیام آموزشی و تربیتی هستند

 9- در مدرسه خوب با تامین سرویس ایاب و ذهاب به سلامت جسمی دانش آموزان توجه کافی می شود

 11- مدرسه خوب به بهداشت روحی دانش آموزان توجه کافی دارد و با ایجاد کتابخانه، آزمایشگاه، اتاق خلاقیت و سالن سمعی و بصری در جهت تامین آن می کوشد

 12 – مدرسه خوب دارای امکانات آموزشی و آزمایشگاهی از قبیل رسانه های دیداری و شنیداری، تجهیزات آزمایشگاهی و ; می باشد

 13- محیط آموزشی گویای معماری ایرانی و اسلامی و دارای پیام فرهنگی هنری است

 و ;

 راه کارها و پیشنهادات

الف : ستادی

   1- طراحی و راه اندازی وبلاگ با عنوان مدرسه خوب

 2- نصب تابلوی LCD که پیام های مدرسه خوب، معلم خوب و والدین خوب را ارائه کند

 3- درج شعارهای مرتبط با موضوع مدرسه خوب روی بخشنامه ها

 4- تشکیل جلسه خاص با روسای آموزش و پرورش مناطق تابعه با موضوع مدرسه خوب

 دانلود تحقیق پیش‌بینی دین‌داری با توجه به ابعاد شخصیت در معلمان زن و مرد با word دارای 29 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود تحقیق پیش‌بینی دین‌داری با توجه به ابعاد شخصیت در معلمان زن و مرد با word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه دانلود تحقیق پیش‌بینی دین‌داری با توجه به ابعاد شخصیت در معلمان زن و مرد با word

چکیده  
مقدمه  
روش  
ابزار  
یافته‌ها  
بحث و نتیجه‌گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود تحقیق پیش‌بینی دین‌داری با توجه به ابعاد شخصیت در معلمان زن و مرد با word

پروین، لورنس‌ای و جان الیور پی، شخصیت نظریه و پژوهش، ترجمه محمدجعفر جوادی و پروین کدیور، چ دوم، تهران، آییژ، 1386

جهانگیرزاده، محمدرضا و نیما قربانی، «رابطه عوامل شخصیت وخودشیفتگی بیمارگون با جهت‌گیری دینی»، روان‌شناسی ودین، ش 2، 1388، ص 41 ـ 70

تابع بردبار، فریبا و سلطانعلی کاظمی، و جبار رنجبران، « رابطه سلامت روان و عملکرد شغلی بر اساس ویژگی شخصیتی معلمان در راستای پیشنهاد یک مدل علّی»، روش‌ها و مدل‌های روان شناختی، ش 2، 1389، ص 13ـ23

حق‌شناس، حسن، روانشناسی شخصیت، شیراز، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی، 1388

خدایاری فرد و همکاران، « آماده سازی مقیاس دین‌داری و ارزیابی سطوح دین‌داری اقشار مختلف جامعه ایران (مراکز استان ها)»، گزارش، تهران، دانشگاه تهران، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، 1388

شولتز، دوان وشولتز، سیدنی الن، نظریه‌های شخصیت، ترجمه یحیی سیدمحمدی، چ شانزدهم، تهران، ویرایش، 1389

فتحی آشتیانی، علی و داستانی، محبوبه، آزمون‌های روانشناختی ارزیابی شخصیت و سلامت روان، چ دوم، تهران، بعثت، 1389

کشاورز، امیر و شاه نظری، مهدی و کلانتری، مهرداد، «رابطه بین ویژگیهای شخصیتی با عمل به باروهای دینی در دانشجویان»، مطالعات اسلام و روان‌شناسی،ش 3، 1388،ص 83-93

کیومرثی، محمدرضا، « رابطه جهت‌گیری مذهبی با عوامل شخصیت»، معرفت، ش 75، 1382،ص 59-77

مغانلو، مهناز و وفایی، مریم و شهرآرای، مهرناز، « رابطه عوامل مدل پنج عاملی شخصیت و سبک‌های هویت»، پژوهش‌های روان شناختی، 1و 2، 1387، ص 79-93

موسوی نسب، سیدمحمدرضا، « ثبات و تغییر شخصیت»، معرفت، ش 112، 1386، ص 89-108

Egan,E. ,Kroll,J. ,Carey,K. ,Johnson,M. ,Erickson,p, “Eysenck’s personality scales and religiosity in a US outpatient sample,” Personality and Individual Differences,37,2004,1023-

Francis,L. J. &Bourke,R. , “Personality and religion: Applying cattell’s model among secondary school pupils“, Current Psycnology: developmental, learning personality social, 2,2003, 125-

Henningsgaard,J. &Arnau,R. C. , “Relationship between religiosity, spirituality , and personality: Amultivarate and analysis”, personality and individual Differences, 45,2008, 703-

Hills,P. ,Francis,L. J. ,Argayle,M. &Jackson,C. J. , “Primary personality trait correlates of religious practice and orientation”, personality and individual Differences,36,2004,61-

Jorm,A. F. &Christensen,H. , “Religiosity and personality :evidence for non-linear associations” ,personality and individual Differences ,36,2004,1433-1441

Locknhoff, C. E. ,Ironson, G. , O’Cleirigh,C. & Costa, P. T. , ” Five-factor model personality traits, spirituality/Religiousness, and mental health among people living with HIV”, Journal of Personality, 5,2009, 1411-

Maltby, J.,”Religious orientation and Eysenck’s personality dimensions:The use the amended religious orientation scale to examine the relationship between religiosity, psychoticism, neuroticism and extraversion” , personality and individual Differences, 26 ,1999,79-

Moltafet,G. ,Mazidi,M. &Sadati,S, ” personality trait, Religious orientation and happiness”, Peocedia social and Behavioral sciences,9,2010,63-

Saroglou, V. , “Religouness as a cultural adaptation of basic Traits: A five-factor moderperspective”,Personality and Social Psychology review, 14,2010, 108-

Taylor, A. & Mac Donald, D. A. , “Religion and the five factor model of personality: An exploratory in vestigation using a canadian university sample”, Personality and Individual Differences, 27,1999, 1243-

Unterrainer, H. F. ,Ladenhauf, K. H. , Moazedi, M. L. , Wallner-Liebmann, S. J. & Fink, A., “Dimensions of religious/spiritual well-being and their relation to personality and psychologyical well-Being”,personality and individual Differences, 49,2010,192-

Wild, A., & Joseph, S., “Religiosity and Personality in a Moslem context”, Personality and Individual Differences, 23,1997,899-

چکیده

این پژوهش، با هدف بیان رابطه ابعاد شخصیت و دین‌داری معلمان و تعیین میزان پیش‌بینی دین‌داری توسط ابعاد شخصیت، به روش توصیفی همبستگی انجام گرفته است. از میان جامعه آماری یعنی معلمان شاغل در شهرستان رودان، 274 نفر معلم زن و مرد، با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی متناسب با حجم طبقات انتخاب شدند که به پرسش‌نامه‌ ویژگی‌های جمعیت‌شناختی، دین‌داری و شخصیت پاسخ داده‌اند. تحلیل داده‌ها به روش‌های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام انجام گرفته است. نتایج نشان می‌دهد که ابعاد شخصیت برون‌گرایی، توافق و وجدانی بودن با دین‌داری رابطه مثبت، و روان رنجورخویی با آن رابطه‌ای منفی دارد. نتایج تحلیل داده‌ها به تفکیک جنسیت در معلمان مرد نیز روابطی مشابه با همه معلمان را نشان می‌دهد. اما در معلمان زن روان رنجورخویی با دین‌داری رابطه معناداری نشان نداد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان می‌دهد که ابعاد برون‌گرایی، توافق و وجدانی بودن در همه معلمان به طور مثبت، و بُعد روان رنجورخویی به صورت منفی، دین‌داری را پیش‌بینی می‌کند. اما در معلمان مرد دو بعد برون‌گرایی وتوافق، و در معلمان زن فقط وجدانی بودن دین‌داری را پیش‌بینی کرده است.

کلیدواژه‌ها: دین‌داری، روان رنجورخویی، برون‌گرایی، باز بودن به تجربه، توافق، وجدانی بودن و ابعاد شخصیت.

مقدمه

دین‌داری امتیاز اصلی انسان در مقایسه با دیگر موجودات است و در طول تاریخ بشر همه قبایل، حتی انسان‌های اولیه نیز به شکلی از پرستش اعتقاد داشته،1به طوری که همه اقوام بشری صاحب نوعی دین بوده و می‌توان گفت که دین در تمام حوزه‌های جوامع بشری نقشی محوری ایفا کرده است

البته در جامعه مذهبی، مانند جامعه ایران، و برای معلمان ـ به علت نوع وظیفه‌ای که دارند ـ اهمیت دین‌داری در مقایسه با سایر اقشار جامعه بیشتر است، چرا که با توجه به رابطه مثبت میان دین‌داری معلمان و دانش‌آموزان و همچنین نقش الگویی معلمان، آنها بیشترین اثر را روی دین‌داری دانش‌آموزان دارند.3بنابراین، با توجه به اهمیت دین‌داری معلمان، شناسایی همه عوامل مؤثر و مرتبط با آن مهم می‌باشد

یکی از این عوامل بسیار مهم، شخصیت است، زیرا همه جنبه‌های با ثبات یک فرد (الگوهای تفکر، عواطف و رفتار) را در بر می‌گیرد.4 یکی از دیدگاه‌های مهم درباره شخصیت که در میان روان‌شناسان اعتبار مناسبی دارد، نظریه پنج عاملی شخصیت است که توسط مک کری5 و کاستا6 در اواخر دهه هشتاد میلادی ارائه شده و پنج عامل آن عبارت است از: روان رنجورخویی7، برون‌گرایی، باز بودن به تجربه8، توافق و وجدانی بودن.9 به عقیده استریفلر10 و مک نالی11(1998م)12 این نظریه دیدگاه جامع و فراگیری به شخصیت دارد و طبق آن، صفات شخصیت، تمایلات پایه‌ای هستند که زمینه زیستی دارند

نظریه پنج عاملی بر الگوی صفات شخصیت مبتنی است که به سبب هماهنگی با بسیاری از رویکردهای نظری و راه اندازی پژوهش‌های زیادی در خصوص شخصیت و استفاده نظری از آن برای تدوین آزمون‌های شخصیت، مورد توجه و اهمیت بیشتری قرار گرفته و روان‌شناسی صفت که نقطه اوج آن در دهه‌های 1970م بود، دوباره رونق زیادی یافته است

پژوهش‌ها نشان می‌دهند که شخصیت، رابطه دوسویه‌ای با دین‌داری دارد؛ یعنی دین‌داری و مؤلفه‌های آن از عناصر مؤثر بر شخصیت بوده و ویژگی‌های شخصیتی نیز بر دین‌داری تأثیر می‌گذارند.15 و به طوری که پژوهش ترویت، [16 ایوانز17 و میرز18 (1992م)19 نشان می‌دهد «16درصد از واریانس تغییرپذیری در دین، ناشی از وراثت است که نمی‌تواند فقط مربوط به عادت‌های مذهبی باشد و باید تعدادی صفت وابسته به دین‌داری نیز وجود داشته باشد»

در واقع، پژوهش‌های متعددی (با رویکرد صفات شخصیت)، رابطه بین شخصیت و دین‌داری را تأیید می‌کند. برای مثال، در مدل سه عاملی آیزنک از شخصیت، دین‌داری عموماً با روان‌پریشی‌خویی پایین همبسته بوده است .20 و از آنجا که سازگاری (توافق) و وجدانی بودن (خوشایندی و وظیفه‌شناسی) در مدل پنج عاملی می‌توانند نشان دهنده حد پایین بعد روان‌پریش خویی (یعنی کنترل تکانه بالا) آیزنک باشند،21 می‌توان نتیجه گرفت که دین‌داری رابطه مثبتی با توافق و وجدانی بودن دارد

همچنین پژوهش فرانسیس و بورکه (2003م)22 روی دانش‌آموزان دبیرستانی با استفاده از مدل شخصیت کتل نیز نشان می‌دهد که نگرش مثبت درباره مسیحیت، با نمره‌های بالا روی فاکتور G (خلق استوار ـ خلق نارس و وابسته) و فاکتور I (حساسیت هیجانی ـ زمختی رشد یافتگی) و عامل Q3 (مهار کردن اراده و پایداری خلق و خو و خود نظمی)، و نمره‌های پایین روی عامل E (سلطه پذیری) و عامل F (سرزندگی ـ دل مردگی) و عامل مرتبه دوم انعطاف‌پذیری مرتبط است. همگی اینها (به غیر از رابطه منفی با سرزندگی که می‌تواند به تفاوت فر هنگی مربوط باشد) نشان دهنده رابطه مثبت دین‌داری با فاکتورها وعوامل مثبت شخصیتی است

به طور مثال، پژوهش تیلور و مک دونالد (1999م)23 برای بررسی رابطه دین (تعریف شده برحسب وابستگی دینی، درگیری دینی و جهت‌گیری دینی) و مدل پنج عاملی شخصیت (سنجیده شده با پرسش‌نامه NEO) نیز نشان می‌دهد که توافق و وجدانی بودن به وسیله دین‌داری تأثیر پذیرفته، ولی برون‌گرایی با هیچ یک از انواع سنجش دینی همبستگی نداشته، به جز یک همبستگی وارون که با جهت‌گیری دینی بیرونی داشت

در همین راستا پژوهش هنینگز گارد و آرنوی (2008م)24 نیز تأییدکننده روابط نیرومند دین‌داری معنویت با شخصیت، در هر دو سطح یک متغیری و چند متغیری است، به طوری که در سطح یک متغیری همه متغیرهای دین‌داری و معنویت، به جز جهت‌گیری دینی بیرونی، روابط معناداری با پنج عامل، نشان می‌دهند، اما در سطوح چند متغیری، جهت‌گیری جست‌وجوی بالا، درونی و معنای معنوی پایین (مؤلفه‌های دین‌داری معنویت) با نیم‌رخ روان رنجورخویی و باز بودن بالا و برون‌گرایی، سازگاری و پیروی وجدان پایین همبسته بودند. جهت‌گیری بیرونی بالا، جهت‌گیری جست‌وجو و درونی و معنای معنوی پایین نیز با نیم‌رخ روان رنجورخویی، سازگاری و بازی پایین مرتبط بودند

همچنین پژوهش لوکن هاف و همکاران (2009م)25 روی بیمارانی که مشکل شدید سلامتی داشته‌اند نیز نشان می‌دهد که وجدانی بودن با همه مقیاس‌های دین‌داری معنویت، و باز بودن به تجربه با همه مقیاس‌های معنویت و یکی از مقیاس‌های دین‌داری، رابطه مثبتی دارند. همچنین سازگاری نیز رابطه مثبتی با همه مقیاس‌های دین‌داری و فقط یکی از مقیاس‌های معنویت داشته و دو عامل روان رنجورخویی و برون‌گرایی نیز رابطه نسبتاً کمی با معنویت دین‌داری داشته‌اند. و در واقع، وجوه واقعی از معنویت و دین‌داری، حتی میانجی رابطه بازبودن به تجربه و سازگاری با سلامت روان می‌شدند

در تکمیل این مطالعات، پژوهش آنتراینر و همکاران(2010م)26 نیز نشان می‌دهد که شکل‌های متفاوت دین‌داری معنویت رابطه مثبتی با برون‌گرایی و باز بودن به تجربه داشته، و با روان رنجورخویی، رابطه منفی دارند. همچنین دین‌داری کلی نیز با باز بودن به تجربه بالا و وجدانی‌بودن رابطه دارد، به طوری که ممکن است دین‌داری معنویت، نماینده یک وجه مهم از شخصیت انسانی باشد. در این پژوهش، رابطه معناداری بین سازگاری و دین‌داری معنویت یافت نشد

پژوهش ملتفت، مزیدی و سعادتی (2010م)27 روی دانشجویان نیز نشان می‌دهد که وجدانی بودن و باز بودن به تجربه به طور مثبت، و روان رنجورخویی به طور منفی، با جهت‌گیری دینی درونی همبستگی دارند. همچنین وجدانی بودن نیز به طور منفی جهت‌گیری دینی بیرونی را پیش‌بینی می‌کند. جهانگیرزاده وقربانی (1388)28 نیز در پژوهشی مشابه نشان داده‌اند که بخشی از واریانس جهت‌گیری دینی توسط عوامل شخصیت تبیین می‌شود و وظیفه‌شناسی و پایداری هیجانی با جهت‌گیری دینی درونی، و ناپایداری هیجانی با جهت‌گیری دینی بیرونی مرتبط است. اما برون‌گرایی و توافق و گشودگی به تجربه با جهت‌گیری دینی ارتباطی ندارد

کشاورز، شاه نظری و کلانتری(1388)29 نیز در پژوهش خود نشان داده‌اند که رابطه مثبت و معناداری بین توافق و وجدانی بودن و عمل به باورهای دینی وجود دارد. همچنین رابطه منفی معناداری بین روان رنجورخویی و پذیرش (باز بودن به تجربه و انعطاف‌پذیری) و عمل به باورهای دینی وجود دارد، اما برون‌گرایی، رابطه‌ای با عمل به باورهای دینی ندارد. همچنین توافق، وجدانی بودن و پذیرش، عمل به باورهای دینی را پیش‌بینی و تبیین می‌کنند

فراتحلیل سارگلو (2010م)30 روی مطالعات دین و شخصیت در نمونه‌ها و کشورهای مختلف نیز نشان می‌دهد که همه ابعاد دینی (دین‌داری، معنویت و بنیادگرایی) به طور مثبت با توافق و وجدانی بودن همبستگی داشته و توافق و وجدانی بودن نیز به عنوان ویژگی‌های عمده شخصیت دین‌دار ظاهر می‌شوند که در میان ابعاد متفاوت دین‌داری، بافت (جنسیت، سن، گروه، کشور و...)، سنجش‌های شخصیت، مدل و سطح، همسان هستند و می‌توانند به عنوان عوامل تعیین‌کننده از تغییرپذیری فردی در دین‌داری در نظر گرفته شوند