دانلود مقاله در مورد ارت، حفاظت و برقگیر با word دارای 26 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله در مورد ارت، حفاظت و برقگیر با word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله در مورد ارت، حفاظت و برقگیر با word،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن دانلود مقاله در مورد ارت، حفاظت و برقگیر با word :

ارت، حفاظت و برقگیر

ارت و حفاظت
سیستم‌های اتصال زمین
برای جلوگیری از برق‌گرفتگی و برای تأمین ایمنی و حفاظت از روشهای زیر استفاده می‌شود:
1ـ System grounding: در این روش نقطه نول ژنراتورها، ترانسفورماتورها و شبکه هوایی در ابتدا و انتهای خط به الکترود زمین وصل می‌شود.
2ـ Equipment grounding: در این روش بدنه یا محفظه فلزی کلیه وسایل به الکترود زمین وصل می‌شود.
3ـ سیستم حفاظتی برقگیر: در ساختمانهایی که مجهز به برقگیر هستند، باید سیستم اتصال به زمین برقگیر از دو سیستم گفته شده در بالا کاملاً مجزا باشد همچنین دو سیستم اول نیز باید در صورت امکان از سیستم زمین مجزا استفاده کنند.

انواع سیستم‌های نیرو از نظر اتصال به زمین

1) سیستم TN: دارای نقطه‌ای است که مستقیماً به زمین وصل است و کلیه بدنه‌های هادی تأسیسات از طریق هادی‌های حفاظتی به این نقطه متصل‌اند، با توجه به استفاده از هادی‌ خنثی و حفاظتی این سیستم به سه نوع تقسیم‌بندی می‌شود.
الف) سیستم TN-S: در سرتاسر این سیستم از یک هادی حفاظتی (PE) مجزا از نول استفاده می‌شود. توجه کنیم رنگ سیم‌های PE و N به ترتیب باید سبزـ زرد و آبی کمرنگ باشد تا تشخیص آنها به آسانی صورت بگیرد. (شکل 1).
ب) سیستم TN-C-S: در این سیستم در قسمتی از تأسیسات هادیهای خنثی (N) و حفاظتی توأم می‌باشند که PEN نامیده می‌شوند و در قسمتی دیگر از تأسیسات هادیهای مجزای PE و N داریم.
توجه کنیم رنگ سیم‌های PE و N به ترتیب سبزـ زرد و آبی کمرنگ باشد و PEN در صورت امکان سبزـ زرد و در غیر اینصورت آبی کمرنگ باشد. (شکل 1) توجه کنیم سیستم TN-C-S متداولترین نوع TN می‌باشد.
ج) سیستم TN-C: در این سیستم از یک هادی مشترک به عنوان هادی حفاظتی ـ خنثی (PEN) استفاده می‌شود.

وسایل حفاظتی سیستم TN
الف ـ وسایل حفاظتی که در اثر اضافه جریان عمل می‌کنند (مثل فیوزها، کلیدهای خودکار مینیاتوری و کلید اتوماتیک). در مواردی که هادی خنثی و هادی حفاظتی توأم باشد (PEN)
ب) وسایل حفاظتی که در اثر جریان باقیمانده عمل می‌کنند (RCDها یا کلید دیفرانسیل)، فقط در قسمتی که PE و N مجزا باشند.
ج) کلید (FI) (کلید خطای جریان یا رله محافظ جریان خطا)
مقاومت مجاز اتصال زمین سیستم‌های TN
مقاومت الکتریکی نقطه خنثی یا هادی خنثی سیستم TN نباید از دو اهم بیشتر باشد. اما هرگاه برای مجری مقررات ثابت شود که در یک منطقه مقاومت اتصال اتفاقی بین فاز و زمین از 7 اهم بیشتر است بجای 2 اهم می‌توان مقاومت زیر را مجاز اعلام کرد:
که در این فرمول RB همان مقاومت جدید برحسب اهم و RE مقاومت اتفاقی اتصال فاز به زمین (برحسب تجربه)، و U0 ولتاژ اسمی بین فاز و نول است و 50 ولتاژ تماس مجاز برحسب ولت است.
2) سیستم TT: دراین سیستم، یک نقطه مستقیماً به زمین وصل می‌شود و بدنه‌های هادی

تأسیسات الکتریکی مستقل از اتصال زمین سیستم به زمین وصل می‌شوند. برای بهره‌برداری از این سیستم، شرایط محیطی و وسایل حفاظتی مخصوص (RCDها) لازم است که در ایران بدلیل نبود این شرایط کمتر استفاده می‌شود. در این سیستم، کلیه بدنه‌های هادی تجهیزات الکتریکی که توسط یک وسیله حفاظتی، محافظت می‌شود باید از طریق یک هادی حفاظتی به هم وصل شده و به الکترود زمین واحدی متصل گردند.

وسایل حفاظتی سیستم TT
ب) وسایل حفاظتی نوع جریان تفاضلی
ج) کلید FI
د) وسایل حفاظتی نوع ولتاژ اتصالی

مقاومت مجاز اتصال زمین سیستم‌های TT
الف) برای نقطه خنثی سیستم: مثل حالت TN لازمست مقاومت از 2 اهم کمتر باشد و اگر در یک منطقه اتصال اتفاقی فاز و زمین از 7 اهم بیشتر باشد باید از فرمول مثل قبل استفاده کرد.
ب) برای نقطه خنثی یا هادی خنثی بدنه هادی برای نصب به الکترود زمین مستقل: در این صورت مقاومت مجاز اتصال از رابطه بدست می‌آید که Id جریان نامی عملکرد دستگاه حفاظت اضافه جریان با زمانهای قطع مورد نظر و UL حداکثر ولتاژ تماس مجاز برحسب ولت است.
3) سیستم IT:
در این سیستم بدنه‌های تأسیسات الکتریکی به زمین متصل می‌شوند اما سیستم، به طور مستقیم به زمین وصل نمی‌شود یعنی یا بوسیله امپدانس به زمین وصل می‌شود یا اصلاً نسبت به زمین عایق است (شکل 1).
این سیستم هم به علت لزوم استفاده از وسایل حفاظتی مخصوص، در مکانهای محدودی مثل بیمارستانها، بعضی صنایع و … به کار می‌رود.

وسایل حفاظتی سیستم IT
الف ـ وسایل کنترل دایمی عایق‌بندی: در صورتیکه اعلام وقوع اتصال بین هر قسمت برقدار تأسیسات و بدنه‌های هادی یا زمین لازم باشد، باید یک وسیله کنترل دائمی عایق‌بندی نصب شود و برای رفع فوری اتصالی، باید یک خبرکن سمعی یا بصری یا هر دو را به کار اندازد و منبع تغذیه را بطور اتوماتیک قطع کند.
ب ـ وسایل حفاظتی که در اثر اضافه جریان عمل می‌کند (مثل فیوز یا رله).
ج ـ وسایل حفاظتی جریان باقی مانده (RCDها)
د ـ کلید (FU) که به Fault Voltage Protection نیز شناخته می‌شوند.

مقاومت مجاز اتصال زمین بدنه‌های هادی‌ها
مقاومت مجاز اتصال زمین هادی‌ها از رابطه بدست می‌آید که Id جریان اتصالی در حالیکه اولین اتصالی کامل بین فاز و بدنه هادی بوجود آمده باشد، هم

چنین Id شامل جریانهای نشت بوده و امپدانس کل اتصال زمین تأسیسات الکتریکی را نیز در بر می‌گیرد و UL ولتاژ احتمالی تماس است.
همچنین برای یافتن مقاومت مجاز اتصال زمین می‌توان از فرمولهای زیر نیز استفاده کرد.
الف) سیستم برقگیر: حداکثر 5 اهم
ب) نقطه نول ژنراتور، ترانس قدرت، شبکه فشار ضعیف: 2 اهم یا از فرمول که در قبل توضیح داده شده است استفاده می‌شود.
ج) بدنه تابلوها و وسایل فشار ضعیف:

ج ـ1) اگر نول شبکه و بدنه هر کدام از وسایل برقی به صورت مستقل زمین شده باشد TTآنگاه مقاومت مجاز اتصال زمین از فرمول زیر یافت می‌شود: که IA جریان عملکرد دستگاه حفاظت اضافه جریان است.
ج ـ2) اگر نول شبکه وسیم هادی بدنه هرکدام از وسایل و دستگاه‌ها از طریق شبکه اتصال زمین به هم وصل باشند (TN) آنگاه مقاومت مجاز اتصال زمین از رابطه بدست می‌آید که UE ولتاژ بین فاز و نول و IA همان جریان عملکرد دستگاه حفاظت اضافه جریان است.
د) بدنه وسایل فشار قوی:
که به سه صورت بدست می‌آید:
د ـ1) 125
جریان باقی مانده نشت زمین + جریان سیم‌پیچ

د ـ2) 125
جریان باقی مانده نشت زمین

د ـ3) 125
جریان نشت زمین

الکترود زمین
انواع الکترودهای زمین عبارتند از:
1) الکترود اتصال به زمین نوع میله مسی مغز فولادی
2) الکترود اتصال به زمین نوع لوله‌ای با لوله فولادی گالوانیزه یا سیاه با قطر داخلی حدود 10 سانتی‌متر با طول 2، 3، 4 و 6 متر
3) الکترود اتصال به زمین نوع لوله‌ای با قطرهای 3، 4 و 5 سانتی‌متر به طول تقریب 5/1 متر
4) الکترود اتصال به زمین نوع صفحه مسی تخت از ورق مس
5) الکترود اتصال زمین نوع لوله‌ای پرسی با لوله مخصوصی پرس شده (G1 PIPE)
6) از سیستم لوله‌کشی آب شهر یا غلاف سربی کابلها تحت شرایط خاص می‌توان استفاده کرد البته استفاده از لوله‌های گاز و گرمایش به عنوان الکترود زمین ممنوع است.
ـ برای حجم معینی از فلز الکترود هرچه یکی از ابعاد آن طولانی‌تر بوده و تماس الکترود با خاک بیشتر باشد، مقاومت آن نسبت به جرم کلی زمین کمتر خواهد بود. بنابراین یک الکترود میله‌ای یا تسمه‌ای که به صورت قائم یا افقی نصب شده باشد نسبت به الکترود صفحه‌ای ارجحیت دارد، الکترود صفحه‌ای کم اثرترین الکترودهاست.

ـ انتخاب الکتروهای مختلف بستگی به نوع زمین دارد. مثلاً برای زمینهای نرم و شور، لوله سیاه آب به قطر 4 اینچ و طول دو تا سه متر یا میله مسی با مغز فولادی مخصوص، برای زمینهای نیم سخت و سخت از میله مسی با مغز فولادی مخصوص به تعداد لازم یا چاه اتصال زمین که در آن صفحه مسی با ابعاد لازم همراه با ذغال و نمک باشد استفاده می‌شود. همچنین برای زمینهای بسیار سخت و صخره‌ای باید یک شبکه بافته شده از مفتول مسی در مساحتی به وسعت حدود 600 مترمربع یا بیشتر در عمق 60 تا 80 سانتیمتری زمین، به کاربرد.

محاسبه تعداد چاه ارت

برای محاسبه تعداد چاه‌های ارت برای هر نوع الکترودی فرمولی جهت محاسبه مقاومت وجود دارد، بعد از محاسبه مقاومت الکترود، با توجه به مقاومت مجاز مورد نظر، تعداد الکترودهایی که باید موازی شوند تا این مقاومت مجاز بدست آید را می‌یابیم، البته می‌توان با موازی کردن انواع مختلف الکترودها نیز به این مقدار مقاومت مجاز رسید، تعداد الکترودهایی که باید موازی شوند، تعداد چاه‌های ارت را نیز معین می‌کند.
مثلاً برای الکترود تک میله‌ای یا تک لوله‌ای که انتهای آن در سطح زمین قرار دارد.

که R مقاومت هر چاه اتصال زمین است، مقاومت مخصوص الکتریکی زمین برحسب اهم ـ سانتی‌متر است که در جدول 1 برای زمینهای مختلف داده شده است، D قطر الکترود مورد نظر بر حسب سانتی‌متر و L طول الکترود مورد نظر برحسب سانتی‌متر است.
الکترود زمین اساسی
همان روش حفر چاه زمین است و از یک صفحه مسی که به طور قائم در ته چاه قرار می‌گیرد و در اطراف آن حداقل به ضخامت 20 سانتیمتر از هر طرف، پودر زغال هیزم ریخته کوبیده شده است استفاده می‌شود.
الکترود زمین ساده
برای مواردی که احداث چاه ارت برای مشترکین مقدور نیست و به دلیل تعداد زیاد مشترکان می‌توان با احداث تعدادی الکترود ساده‌تر با مقاومت بیشتر به مقاومت مطلوب رسید، از این الکترود استفاده می‌شود، الکترود زمین ساده می‌تواند یک لوله گالوانیزه به قطر حداقل 1 اینچ یا میله فولادی مخصوص که در زمین کوبیده شده یا به صورت قائم دفن شده تشکیل یافته است. در محل خروج لوله از زمین نیز یک چاهک بتنی یا آجری با ابعاد حداقل 30×30×30 سانتیمتر ساخته می‌شود.

شرایط استفاده از یک یا دو الکترود برای سیستم و برای ایمنی
چنانچه در یک پست، خطوط ورودی و خروجی فشار قوی کابلی باشند و طول هریک از خطوط قبل از پست، از 3 کیلومتر بیشتر باشد می‌توان برای هر دو منظور ایمنی و سیستم از یک الکترود استفاده کرد اما اگر یکی از دو شرط بالا یعنی کابلی بودن و فاصله بیش از 3 کیلومتر نقض شود باید دو سیستم زمین از هم جدا شوند. همچنین برای استفاده از دو الکترود، فاصله دو الکترود از 20 متر نباشد کمتر باشد.
حداقل عمق الکترودهای زمین برای الکترودهای کوبیده شده یا دفن شده به صورت قائم 2متر، لبه بالایی الکترود صفحه‌ای از سطح زمین 5/1 متر، الکترودهای افقی تسمه‌ای یا هادی مسی 7/0 متر است.

جعبه اتصال آزمایش
برای آزمایش مقاومت الکتریکی هر الکترود اتصال زمین، بعد از نصب یا در زمان بهره‌برداری، برای هر الکترود یک جعبه اتصال آزمایش باید پیش‌بینی شود تا به صورت دوره‌ای مقاومت الکترود نسبت به جرم کلی زمین اندازه‌گیری شود. این جعبه در روی سطح نزدیکترین دیوار به الکترود مربوطه و در ارتفاع 5/1 متری از کف تمام شده زمین نصب می‌گردد.

همبندی
ـ برای همولتاژ کردن و جلوگیری از اضافه ولتاژ در هر ساختمان یک هادی همبندی اصلی کلیه قسمتهای زیر را به یکدیگر وصل می‌کند: هادی حفاظتی PE یا PEN اصلی، هادی خنثی (N)، لوهای اصلی آب، گاز، لوله‌های قائم تاسیسات، قسمتهای فلزی ساختمانها، الکترودهای اصلی و فرعی زمین.باشد باید از همبندی اضافی برای کلیه قسمتهای فلزی که به طور همزمان در دسترس هستند استفاده شود.
سطح مقطع هادی‌های حفاظتی، خنثی، همبندی اصلی و اضافی و هادی اتصال زمین
1) سطح مقطع هادی خنثی (N): حداقل مقطع هادی خنثی در جدول 2 آمده است.
2) سطح مقطع هادی حفاظتی و مشترک حفاظتی ـ خنثی (PE و PEN): سطح مقطع هادیهای حفاظتی نباید از مقادیر زیر کوچکتر باشد:
5/2 میلیمترمربع برای هادی حفاظتی که جزیی از مدار تغذیه نباشد ولی دارای حفاظت مکانیکی باشد.

4 میلیمتر مربع برای هادی حفاظتی که جزئی از مدار تغذیه نبوده و دارای حفاظت مکانیکی نیز نباشد.
و در عین حال باید سطح هادیهای حفاظتی از مقادیر جدول 3 نیز کوچکتر نباشد همچنین می‌توان برای یافتن سطح مقطع هادی حفاظتی از رابطه که در فصل دوم مطرح شد استفاده نمود.
3) سطح مقطع هادی همبندی اصلی: نباید از 6 میلیمترمربع کوچکتر و از 25 میلیمترمربع بزرگتر باشد و همچنین نباید از نصف سطح مقطع بزرگترین هادی حفاظتی در تاسیسات نیز کوچکتر باشد.
4) سطح مقطع هادی همبندی اضافی: نباید از مقادیر زیر کوچکتر باشد.
5/2 میلیمتر مربع اگر هادی همبندی اضافی از حفاظت مکانیکی کافی برخوردار باشد.
4 میلیمتر مربع اگر هادی همبندی اضافی از حفاظت مکانیکی برخوردار نباشد.
همچنین اگر هادی همبندی اضافی بدنه دو دستگاه را به هم وصل کند، نباید از کوچکترین هادی حفاظتی مدار تغذیه کننده دو دستگاه کوچکتر باشد و در مورد هادی همبندی متصل کننده بدنه‌های هادی و قسمتهای هادی بیگانه، سطح مقطع نباید از نصف هادی حفاظتی مدار مربوط کوچکتر باشد.
5) سطح مقطع هادی اتصال زمین: سطح مقطع هادی زمین نباید از مقادیر زیر کمتر باشد.
ـ 16 میلیمترمربع، اگر هادی مسی بوده و به نحو مؤثری در برابر خوردگی حفاظت شده باشد.
ـ 25 میلیمترمربع، اگر هادی از مس لخت باشد.
ـ 50 میلیمترمربع، اگر هادی از آهن باشد.

ترمینال اصلی اتصال زمین
در محل ورود برق به ساختمان و قبل از کنتور یا در تابلوی اصلی ترانسفورماتور یک شینه یا ترمینال اصلی اتصال زمین قرار می‌دهند تا هادیهای زمین، PE، یا PEN و N و هادی همبندی اصلی به آن متصل شوند (مطابق شکل 2).

نکاتی در مورد وسایل حفاظتی
ـ انتخاب فیوز مناسب باید مبتنی بر جریان اتصال کوتاه در دورترین نقطه شبکه باشد، این کار عملاً استفاده از ظرفیت کامل کابلها و سیمهای شبکه را کاهش می‌دهد، برای حل مشکل، در نقاط مختلف در طول شبکه از فیوزهای میان راهی استفاده می‌نمائیم یا اینکه بجای فیوز، کلیدهای خودکار و رله‌های حساس را به کار می‌بریم تا حد امکان تقسیم بار روی فازها متعادل شود.
ـ سیم نول باید در انتهای شبکه و در انتهای کلیه شاخه‌های فرعی زمین گردد و این سیم نباید به هیچ وجه فیوز داشته باشد.
ـ برای انتخاب وسیله حفاظتی اتصال کوتاه در سیستم TN باید دو رابطه و برقرار

باشد. که Za امپدانس حلقه اتصال کوتاه، Ia شدت جریانی برحسب آمپر که وسیله حفاظتی را در زمانی مجاز قطع خواهد کرد، زمان مجاز برای وسایل ثابت حداکثر 5 ثانیه و برای وسایل دستی حداکثر 4/0 ثانیه است.
Uo ولتاژ بین هادی فاز و زمین و In شدت جریان اسمی وسیله حفاظتی و K ضریب تعیین شده که به صورت زیر است: برای مدارهای اصلی برای همه فیوزها 5/2، برای فیوزهای اصلی انشعاب 5/2، در سیستم مشترک برای فیوزهای زود ذوب 5/3، برای فیوزهای دیر ذوب کوچکتر یا مساوی 50 آمپر 5/3، و برای فیوزهای دیر ذوب بزرگتر یا مساوی 63 آمپر، 5 و برای کلیدهای خودکار مینیاتوری 5/3، برای کلیدهای اتوماتیک 25/1 است.
برای انتخاب وسایل حفاظتی در سیستم‌های مختلف از شکل 3 استفاده می‌شود در این شکل داریم: جریان نامی خطای کلید خودکار ایمنی، Ia جریان قطع وسایل محافظ اضافه جریان با زمانهای قطع 2/0 ثانیه در مدارهای با پریز و جریانهای نامی تا 35 آمپر، 2/0 ثانیه در مدارهای با وسایل سیار کلاس حفاظتی I، 5 ثانیه در هر نوع مدار الکتریکی و IF جریان خطا می‌باشد، Uo ولتاژ نامی شبکه و UL حداکثر ولتاژ مجاز تماس که معمولاً برای انسان در حالت ولتاژ متناوب 50 و برای حیوانات 25 ولت در نظر گرفته می‌شود. همچنین RA مقاومت بدنه دستگاه با زمین و RB مقاومت اتصال سیستم به زمین است و ZS همان Za یعنی مقاومت حلقه اتصال کوتاه است.

شکل 1

شکل 2

شکل 3
جدول 1: مقاومت ویژه زمین در فرکانس 60 هرتز
مقاومت ویژه
نوع زمین

0/01 to 1 آب دریا
10 to 100 زمین باتلاق
100 زمین مرطوب
1000 زمین خشک
107 سنگلاخ
109 ماسه سنگ

جدول 2: سطح مقطع سیم فاز و حداقل مقطع هادی خنثی
سطح مقطع هادی فاز (میلیمتر) حداقل سطح مقطع هادی خنثی مربوطه (میلیمتر مربع)
جنس هادی فاز: مس
جنس هادی خنثی: مس جنس هادی فاز: آلومینیوم
جنس هادی خنثی: آلومینیوم جنس هادی فاز: آلومینیوم
جنس هادی خنثی: مس
12
25
35
25
35 معادل سطح مقطع فاز
25
35
16
35
50
70
95 25
35
50 35
35
50 25
25

50
120
150
185 70
70
95 70
70
95 50
50
70
340
300
400 120
150
185 120
150
185 95
120
150

جدول 3: سطح مقطع هادیهای حفاظتی و فاز
سطح مقطع هادیهای فاز مدار A (میلیمترمربع) حداقل سطح مقطع هادی حفاظتی مربوطه AP (میلیمترمربع)
16
A
35 16
16

35
2/ A

 دانلود مقاله تأثیر استرس شغلی بر رضایت شغلی کارمندان اداره کل مالیاتهای غرب تهران با word دارای 40 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله تأثیر استرس شغلی بر رضایت شغلی کارمندان اداره کل مالیاتهای غرب تهران با word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله تأثیر استرس شغلی بر رضایت شغلی کارمندان اداره کل مالیاتهای غرب تهران با word،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن دانلود مقاله تأثیر استرس شغلی بر رضایت شغلی کارمندان اداره کل مالیاتهای غرب تهران با word :

از آنجا که بیشتر عمر ما در محیط کار سپری می شود و بسیاری از روابط و مناسبات ما در طول ساعات کار شکل می گیرد، می توان از کار به عنوان بخش بسیار مهمی از زندگی یاد کرد. با توجه به اهمیت ابعاد مختلف کار در زندگی انسانها ، می توان گفت که رضایت شغلی و تمایل به انجام کار نیز تأثیر بسزایی در نحوه خشنودی انسانها از وضعیت زندگیشان دارد. از سوی دیگر، سلامت روانی انسانها نیز دز گرو همین رضایت شغلی است،چنانکه می توان گفت انسانهایی که دستخوش نارضایتی شغلی هستند، دچار استرسهای شدیدی در زندگی خانوادگی و اجتماعی می شوند. بررسیهای انجام گرفته، نشان می دهد که تقریباً در تمامی مشاغل استرس وجود دارد، اما میزان و تأثیر آن به لحاظ نوع و ماهیت استرس و خصوصیات شخصی افراد، در مشاغل گوناگون، متفاوت است ( پارکز ، 1992، ص 57 )
از جمله مشخصات یک سازمان سالم، این است که سلامت جسمی و روانی کارکنان، به اندازه تولید و بهره وری مورد توجه قرار گیرد. در جامعه سالم،‌ مسئولیت سازمانهای تولیدی، منحصر به تولید هر چه بیشتر کالا و خدمات سود آور نیست و مدیران سازمانهای چنین جوامعی می دانند که تولید بیشتر، نتیجه و محصول مدیریت اثر بخش است. مدیریت اثر بخش نیز بدون توجه و اعتقاد به سلامت روانی کارکنان حاصل نمی شود. در مورد اهمیت توجه به بیماریهای روانی در محیط کار، کافی است بگوییم که هیچ پدیده ای به اندازه سلامت روانی برای کارگر اهمیت ندارد ( ساعتچی، 1375، ص 91).
شیوع و گستردگی استرس در محیط کار، محققان را بر آن داشته است که به تحلیل گسترده این موضوع در سازمان و تأثیر آن بر عملکرد کارکنان بپردازند. عده ای از صاحبنظران رفتار سازمانی تا آنجا پیش رفته اند که استرس را « بیماری شایع قرن» نامیده اند و معتقدند دامنه این بیماری، به علت پیچیدگی روز افزون سازمانها، ابرازها و روشها، درصورت عدم برنامه ریزی صحیح افزایش خواهد یافت. این تحقیق شامل پنج فصل کلیات، پیشینه و ادبیات تحقیق، یافته و تجزیه و تحلیل داده ها و نتیجه گیری و پیشنهادات است.

 دانلود مقاله سفال منقوش گلابهای (انـواع، گستردگی ، تاریخگذاری) با word دارای 19 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله سفال منقوش گلابهای (انـواع، گستردگی ، تاریخگذاری) با word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله سفال منقوش گلابهای (انـواع، گستردگی ، تاریخگذاری) با word،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن دانلود مقاله سفال منقوش گلابهای (انـواع، گستردگی ، تاریخگذاری) با word :

1 Slip-painting

مقدمه

با ظهور اسلام در نیمه اول سدههفتم میلادی، تولید سفال در سرتاسر سرزمینهای اسلامیبهتدریج دستخوش تغییراتی شگرف شد. در ابتدا، سفالگران شیوهها و سنتهای پیشین خود را دنبال کردند، اما این اتفاق بیش از حدود دو قرن نپایید.

ارتباط تجاری گسترده با شرق دور بهویژه چین

و سرازیرشدن کالاها و سفالینههایممتاز چینی به سرزمینهای اسلامی از یک سو و محدودیت قوانین و احکام اسلامی در استفاده از ظروف زرین و سیمین، موجب تحولات درخور توجهی در تولیدات سفالین شد و ظهور گونههای جدید و متعددی در پی داشت. سفالگران اسلامی تجربهها و آزمایشهای متعددیبهکار بستند و، با الگو قراردادن برخی از اقلام چینی، با خلاقیت و فارغ از تقلید صرف، تکنیکهای جدیدی را در خلق انواع سفالینههای نفیس و بدیع به کار بردند. گرچه شاید شروع این تحول را باید در سرزمینهای نزدیک به مرکز خلافت عباسی جستوجوکرد، تقریباً همزمان یا با فاصله زمانی اندک، در سرزمینهای شرقی جهان اسلام نیز نوزایی هنری در حال شکلگیری بود.

فراوانی نمونههای باستانشناختی مجموعهای منسوب به شرق جهان اسلام بیانگر آن است کهنقاشی گلابهای1، وسیع ترین و عمومیترین تکنیک تزیین روی سفالینههای لعابدار در آسیای مرکزی و سرزمینهای شرقی ایران در سدههای نخستین اسلامی بوده است. این نوع سفال، ازآنرو که بیشتر در دوران سامانی (402-593ق/ 918-5001م) و در حدود مرزهای این حکومت شامل خراسان، ماوراءالنهر

و استان کرمان ساخته میشد، با نام عنوان سفال سامانی نیز شناخته میشود. در سایه این حکومت، مکتبی از سفالگری توسعه یافت که تولیدات آن کاملاً از سفالینههای همزمان در بینالنهرین متمایز و قابل تشخیص بودند. این شیوه ازتزیینات تولید سفالینهها را در شرق جهان اسلام بهمدت دو قرن پیش از ابداع لعاب قلیایی و بدنه های بدلچینی به اوجی دوباره رسانید. این تولیدات زیباییشناسی کاملاً متفاوتی از دیگر سفالهایی که همزمان در ایران و عراق ساخته میشدند آشکار میسازند. طرحهایتزیینیمتنوع و ترکیبی همچون انتزاعی، پیکرهای و خوشنویسی و همچنین کاربرد گستره وسیعی از رنگها اینگونه از سفالینهها را به یکی از جذابترین و درعینحال رمزآلودترین سفالینههای دوران اسلامی تبدیل کرده است.

کیفیت ساخت و تزیین بسیاری از این سفالینهها تا حدی است که برخی از پژوهشگران آنها را در زیبایی فراتر از سفالینههای زرینفام وارداتی همان دوره در عراق میدانند. این مقاله قصد دارد، ضمن مطالعه و معرفی انواع سفال منقوش گلابهای، ویژگیهای فنی و سبکی اینگونه سفالین را بررسی کند ومسائلی چون منابع الهام هنری، دامنه گسترش

تصویر1-نیشابور،سده سوم وچهارم هجری، مأخذ: www.metmuseum.org

و تاریخگذاری اینگونه از سفالها را جستوجو کند.

این پژوهش بهشیوه توصیفیـتحلیلی و گردآوری اطلاعات آن بهشیوه اسنادی انجام پذیرفته است. بدین منظور، پژوهشها و منابع اصلی مطالعاتی اینگونه از سفالینهها و گزارش بررسیها و حفاریهای باستانشناسی مرتبط بهدقت مطالعه شدند. نخست، بهمنظور شناخت و معرفی هریک از زیرگونههای این سفال، چارچوب گونهشناسی ارائهشده از سوی ویلکینسون استفاده شده و در موارد لازم با دید انتقادی نیز بدان نگریسته شده است؛ در کنار آن، تقسیمبندیهای دیگر پژوهشگران نیز مدنظر بوده است. برای آگاهی از مراکز اصلی تولید و نیز مناطق گسترش این نوع سفال و هریک از زیرگونههای آن بیشتربه گزارشهای بررسیها و حفاریهای باستانشناسی استناد شده است.

پیشینه پژوهش

برخی از گونههای سفال منقوش گلابهای در گزارشات حفاریهای باستانشناختی مناطق مختلف (Gardin,1963)

یا در کتب تخصصی سفال اسلامی و کاتالوگ مجموعههای خصوصی ( (Lane, 1947 and 1948 معرفی و بررسی

شدهاند، امانخستین پژوهش و معرفی جامع درباره سفالینههای منقوش گلابهای را ویلکینسون در قالب مطالعه و انتشار سفالینههای فراوان حاصل ازحفاریهای موزه متروپولیتن در نیشابور انجام داد Wilkinson,1961and) .(1973پسازآن نیز دیگر پژوهشگران با پیروی از طبقهبندی

او یا ارائه طبقهبندی جدید، بخشی از کتب سفال اسلامی را به مطالعه و تحلیل اینگونه از سفالینهها اختصاص دادند (نک. کیانی، 7531؛ .(Waston, 2004; Fehrevari, 2000

ریچارد بولیت با رویکردی متفاوت به مطالعه سبکهای مختلف سفالین و ارتباط آنها با جایگاهای مختلف اجتماعی پرداخت .(Bulliet, 1992) ولوو (Volov, 1961)، قوچانی

تصویر2- نیشابور،سده چهارم هجری، مأخذ: Morgan,1994a: 70, no. 57

(4631)و پانکار اوغلو((Pancaroglu, 2007 نیز کتیبه های

کوفی این سفالینهها را موضوع پژوهش خود قرار دادند. همچنین در سالهای اخیر کریستینا هِنشاو، در بخشی از رساله دکتری خود، مجموعهدرخورتوجهی از سفالینههای منقوش گلابهای متعلقبه آخسیکت در ازبکستان را مطالعه کرده است .(Henshaw, 2009) نقوش متنوع اینگونه از
سفالها نیز موضوع بررسی برخی از پژهشگران قرار گرفته است که از آن جمله میتوان به پژوهش فیتز هربرت درباره نقوش سفالهای نخودی نیشابور (Fitzeherbert, 1983)

و نیزمطالعه و تحلیل نقوش انسانی این سفالینهها(همپارتیان

و خزائی،4831)اشاره کرد.

زمینههای اجتماعیـ فرهنگی

همزمان با آغاز نهضتها و جنبشهای ایرانی و تأسیس سلسله های مستقل مانند طاهریان و سامانیان، اغلب هنرها به خصوص سفالگری رونق تازهای یافت و در قرون سوم و چهارم هجری از جهت تکنیک و تزیین تحول چشمگیری در هنر سفالگری به وجود آمد (کیانی و کریمی، 4631 :61). کانون عمده این نوزایی دربار درخشان و باشکوه سامانیان بود که تعدادی از حکام دربار از حامیان بزرگ هنر و از خبرگان سرآمد آن بودند (شراتو، 4831 :05).

سامانیان یکی از سلسله های مهم در بخش شرقی جهان اسلام در سدههای نخستین اسلامی بودند و قلمرو آنها مراکز بزرگی همچون سمرقند (افراسیاب)، بخارا، مرو، نیشابور و کرمان را شامل میشد (کیانی، 7531: 51). بدون تردید، دوران سامانی از درخشان ترین و پربارترین ادوار تاریخ سیاسی، فرهنگی و هنری ایران محسوب میشود.

سلاطین سامانی در دوران قدرت خود بسیاری از آداب و رسوم دیرین ایرانیان را که در خراسان و ماوراءالنهر باقی مانده بود بار دیگر احیا کردند، بهزبان فارسی و نظم و نثر

علاقه فراوان نشان دادند و کتابهای گرانبها و سودمندی نظیر تاریخ طبری و کلیله و دمنه بهدستور آنان ترجمه شد (راوندی، 8731 :032).
نباید ازنظر دور داشت که گرچه سامانیان برای کسب استقلال مملکت به احیای فرهنگ گذشته ایران توجه کردند، با توجه به ملل و ادیان مختلف در ماوراءالنهر، دوری از هرگونه جهتگیری و تعصب دینی ضروری مینمود؛ ازاینرو، سامانیان ضمن گسترش فرهنگ و آثار قدیم ایران به فرهنگ اسلام و علوم قرآنی، تفسیر، حدیث، فقه و غیره علاقه نشان میدادندو مخالفت با فرهنگ اسلام را لازمه احیای فرهنگ باستانی ایران ندانستند (فروزانی، 7831: 081). همین تسامح و روش آزادمنشانه سران حکومت سامانی به رواج علم و ادب و فلسفه در آن روزگار کمک شایانی کرد (راوندی، 8731: 132). در این اوضاع، انواع هنرها ازجمله معماری و هنرهای وابسته، نقاشی، فلزکاری، شیشهگری، نساجی و بهویژه سفالگری رونق و جایگاه تازهای یافتند که در این میان مهمترین سهم هنرمندان سامانی در ساخت سفالهای اسلامی، ابداع و تکامل سفالهای منقوش گلابهای است.

شیوه تزیین

نام»منقوش گلابهای«1مناسب ترین عنوان برای اینگونه از سفالهاست. این نام نشان میدهد که اینگونه ظروف زمینهای گلابهای دارند که تزیینات بهشیوه نقاشی روی آن ایجاد شده و مواد رنگی نیز گلابه افزوده دارند، بدین معنا که ابتدا بدنه رُسی سفال که از خمیره نخودی یا قرمز ساخته میشد بالایهای از گلابه پوشیده شده و سپس نقوش ازطریق مواد رنگی ممزوج با نوعی واسطه گلی، روی این پوشش ایجاد میشدند. در پایان نیز سطح سفال با لعاب سربی شفاف پوشانده میشد Fehervari, 2000: 50;) .(Blair and Bloom, 2004: 122

هنرمندان سامانی دریافته بودند که راهحل نهایی مشکل حرکت رنگها در روش نقاشی زیر لعاب در حین حرارت دهی در کوره ترکیب عامل رنگی با گلابهای از جنس بدنه سفال است. در این صورت، رنگها هنگامیکه در زیر لعاب سربی قرار گرفته و در کوره حرارت میبینند در جای خود ثابت باقی مانده و حرکت نمیکنند(;Fehervary, 2000: 50 .(Jenkins, 1983: 11

پوشش گلی در رنگهای مختلفی به کار برده میشد، ولی غالباً بهرنگ سفید یا شیری بوده است (کیانی و کریمی، 4631 :61). درواقع، هدف اصلی تبدیل سطح تزیینشده ظرف سفالی نخودی یا قرمز به سطحی سفید بوده است، درست شبیه سطح ظروف چینی رایجی که بهطور متداول وارد میشدند مواد رنگی نیز میتوانستند بهتنهایی بهجای نقاشی بامواد رنگی ممزوج با افزوده گلی به کار روند، چنانکه شکل و نمود ظاهری آنها غالباً یکسان به نظر میرسد

فصلنامه علمی- پژوهشی نگره

1 Slip-painted
37

شــماره32 پاییــز19

سفال منقوش گلابهای (انـواع، گستردگی ، تاریخگذاری)

1 .Buff wares

.2ویلکینسون و همکارانش در انتشارات قبلی خود از حفاریهای نیشابور این گونه ظروف را چند رنگ (polychrome) نامیده بودند (نک.
Hauser and et.al., 1938: figs. .(11-17

3Nishapur polychrome wares 4.Peasant 5.Folk

.(Henshaw,2009:65-66) بدین شکل، هنرمندان سامانی

توانستند آنچه را هنرمندان بینالنهرین با تکنیک نقاشی روی لعاب قلع انجام داده بودند بهشیوه خود انجام دهند.

انواع

اینگونه از سفالینهها در سرتاسر حوزه ساخت با تکنیکی کلی و کمابیش مشابه (استفاده از رنگهای ممزوج با گلابه برای ایجاد نقوش روی بستر گلابهای در زیر لعاب سربی شفاف) ساخته میشدند، اما تنوع در جزئیاتِ شیوه تزیین، رنگمایهها و الگوهای تزیینی پژوهشگران را واداشته است تا این سفالینه ها را در قالب گروه های مختلفی مطالعه کنند. ویلکینسون، در حین مطالعه و انتشار مواد مکشوفه از حفاریهای نیشابور، نخستین طبقهبندی مشخص را برای این نوع سفالها ارائه کرد .(Wilkinson, 1973) طبقه بندی

او که بیشتر با توجه به تکنیک تزیین و رنگ نقوش و بستر کار انجام گرفت منجر به ایجاد الگویی شد که بسیاری از محققان آن را پذیرفته و به طور کامل یا با تغییرات مختصر به کار گرفتهاند(نک.(Fehervari, 2000: 50؛باوجوداین،

تقسیمبندیهایی نیز براساس نوع نقوش (کتیبهای، هندسی، گیاهی، انسانی و;) صورت پذیرفته است (نک.,Watson .(2004: 205-251

1. سفال نخودی1

ویلکینسون (3791) بهواسطه خمیره نخودی این گروه نام »ظروف نخودی« را به آنها اطلاق کرده است،2 اما نظر به اینکه بسیاری از سفالهای منقوش گلابهای خمیره نخودی دارند، این اصطلاح منحصر به این گروه نمیشود. ازاینرو،برخی پژوهشگران همچون فهیرواری(,Fehervari (2000: 50 نام سفال چندرنگ نیشابور3 را برای این گروه

از سفالها مناسب تر دانستهاند.

این گروه از سفالها با زمینهای مایل به زرد و بهندرت خردلی مشخص میشوند که تزیینات متراکم چندرنگ با رنگهای سبز، ارغوانی منگنز، قرمز گوجهای، زرد، خردلی و سفید روی آن نقش شده و با لعاب سربی بیرنگ پوشانده شدهاند(همان). در این نوع، رنگها از رنگهای دیگر سفالهای منقوش گلابهای شفاف ترند Morgan, 1994a:) .(58 تمام سطح این سفالها با تزیینات غنی و متنوع از قبیل

پرندگان (تصویر1)، حیوانات، پیکرهای انسانی، برگِنخلیها، پیچکهای برگدار و کتیبه پوشیده شده است White-) .(house, 1992: 310

ظروف نخودی بهسبب حرارت، تحرک و انتزاع عجیب طرحها و بی باکی در رنگآمیزی جزو فوقالعادهترین سفالهای دوران اسلامی قرار دارند. درعینحال،اغلب آنها هم در ساخت و هم در نقوش با عجله و بی دقت ساخته شدهاند .(Watson, 2004: 247) درواقع، پیکرهای انسانی و حیواناتْ ساده و خام طراحی شدهاند Fehervari,2000:)

تصویر3- نیشابور،سده چهارم هجری، مأخذ: www.islamicce.ashmolean.org

تصویر4- نیشابور،سده چهارم هجری مأخذ: Morgan, 1994a: 71, no. 58

(50 و همین خصوصیات باعث شده معمولاً بهعنوان ظروف روستایی4یا عامیانه5 شناخته شوند Watson, 2004:) .(247; Lane, 1947: 25

این سفالینهها بهشدت نوعی حس اشغال فضا را به انسان القا میکنند. پُری و حجم زیاد نقشمایههای زمینه دید انسان را مختل کرده و باعث میشود ترکیبات تزیینی بینظمتر از آنچه هستند بهنظر برسند. هیچ قسمتی از ظرف را نمیتوان بدون تزیین و تنها با رنگ ساده و یکنواخت مشاهده کرد (همپارتیان و خزایی، 4831 :34).

بهنظر میرسد که پیکره های انسانی و حیوانی تأثیراتی را از سفالهای زرینفام اولیه گرفتهاند .(Fehervari,2000:50)

با اینحال، سبک سفالهای نخودی مخصوص به خودشان است، اگرچه ممکن است جزئیات گوناگونی از ارتباط بین آنها و سبک دیگر کارهای هنری و تولیدات دیگر مراکز سفالگری دیده شود(.(Wilkinson, 1973: 3
طرح و نقش پیکرههای انسانی در این سفالینهها ویژگیهای خاصی دارند، ازجمله: محکم و استواربودن خطوط کنارهنما، فرم های خشک و زاویهدار، خشکی چهره، تأکید بر خطوط کنارهنمای چهره بهویژه چشمها و ابروان، حالت نشستن چهارزانو، زمینه زرد نخودی و شیوههای خاص و الگوبرداریشده برای آرایش گیسوان(همپارتیان و خزایی، 34:4831). در بسیاری از این نقوش، یک پیکره بزرگ مرکزی به حالت چهارزانو از روبهرو یا بهصورت سهرخ ترسیم شده (تصویر 2) و گاه پیکرهای انسانی دیگری بهشکل نیمرخ او را احاطه کردهاند.

مطالعه زیباییشناسی و پیکرهنگاری به مقایسه این نقوش با سنتهای نقاشی ساسانیان، عباسیان و آسیای مرکزی و تفکرات مانویان، نسطوریان و دیگر گروها منجر

تصویر5. نیشابور، سده چهارم هجری مأخذ: Jenkins, 1983, 10, no. 9

تصویر6- نیشابور،سده چهارم هجری مأخذ: Morgan, 1994a: 79, no. 68

میشود .(Watson, 2004: 247) با وجود این نظریه

که احتمالاً این ظروف اعضای طبقه حاکم را به تصویر میکشیده و احتمالاً برای آنها ساخته میشدند Morgan,) (1994a: 58، وجود حالات و عناصر نمادینِ ویژه همراه

تعدادی از این نقوش ارتباط این پیکرهها را با مضامین اساطیری و آیینی پیش از اسلام و برخی از الهههای ایران باستان همچون الهه آب، آناهیتا،بسیار محتمل مینمایاند (نک. همپارتیان و خزایی، 4831؛ تلخداش، 8831). روی برخی از سفالها نیز جنگجوی سوارهای نقش بسته که با یک دست افسار اسب را گرفته و با دستی دیگر ابزاری جنگی یا باز شکاری را حمل میکند (تصویر3).

اگرچه پیکرههای انسانی از جایگاه درخور توجهی در تزیین ظروف منقوش گلابهای برخوردارند، نقوش حیوانی بیشتر تکرار میشوند. برخی از این نقوش باززیستی و بقای سنتهای ساسانی را آشکار میسازند. یکی از نقوش بسیار تکرارشده اسبی است که مورد حمله حیوانی وحشی قرار گرفته است (تصویر4). بشقابهای نقره ساسانی صحنههای مشابهی را که بیشتر حمله شیر به گاو است نشان میدهند .(Fehervari, 2000: 51)

اگرچه مضمون هر دو صحنه یکسان است، تفاوت نوع حیوانات و نیز رعایتنکردن مقیاس در اندازه حیوانات در سفالهای گلابهای (کوچکتر بودن بیشازحد حیوان درنده نسبت به شکار)صحنه ای متفاوت آفریده است که بهعقیده شراتوتحتتأثیر هنر جانوری استپ قرار دارد (شراتو، 4831: 66).هرچند گفته میشود سفالهای نخودی مخصوص نیشابور بودند و در جای دیگری تولید نمیشدند (کیانی، 7531: 51؛ (Fehervari, 2000: 50، درواقع، نیشابور

یگانه مرکز تولید آنها نبوده است و قطعاتی نیز با تزیینات

سادهتر در مرو و افراسیاب به دست آمدهاند Wilkin-) .(son, 1973: 3; Watson, 2004: 248 نمونههایی نیز

در گرگان و قومس، بین سمنان و شاهرود، یافت شدهاند. درحالیکه بنا به شواهد سبکی اغلب سفالهای کشفشده در گرگان از نیشابور وارد شده و تزیینات سفالهای قومس نیز گروهی متأخر با نقوش غیرجاندار از سفالهای نیشابور را به نمایش میگذارند،سفالهای مرو در همان مکان ساخته شدهاند .(Wilkinson, 1973: 3)

ریچارد بولیت با ترکیب اطلاعات سکه شناسی و درصد سفالهای نخودی و دیگر گونه های منقوش گلابهای کشفشده از سه میدان حفاریشده در نیشابور (قنات تپه، سبزپوشان و تپه مدرسه) استدلال میکند که ظروف نخودی یک مرحله بعد از ظروف کتیبهای نیشابور محبوب و رایج شدهاند. این در حالی است که همه اینگونهسفالها همزمان تولید میشد و نوعی سفال جایگزین دیگری نشده است و تنها نسبت تولیدات تغییر یافته است .(Bulliet,1992)

ازاینرو،افزایش تولید سفالینههای نخودی با تصاویری که مضامین پیش از سلام و دوران ساسانی را باززنده سازی میکنند در سده چهارم هجری میتواند در پیوند با پیشرفتِ روند احیای فرهنگی و هنری ایران باستان در این دوران تفسیر شود. این روند همزمان در هنرهایی چون فلزکاری، معماری و نیز ادبیات بهروشنی خود را نشان میدهد.

2. سفال با نقش سیاه روی زمینه سفید1

سفالهایی که تزییناتشان با رنگ ارغوانی منگنز متمایل به سیاه بر زمینه سفید یا شیری ایجاد شده است از زیباترین سفالینههای منقوش گلابهای به شمار میآیند (تصاویر5 و 6). تزیینات این سفالها که بیشتر کتیبه ای هستند با نوعی کوفی متفاوتنگاشته شدهاند .(Fehervari,2000:50) این
نوشته ها در مرکز یا در سرتاسر ظرف، دور لبه داخلی و برخی مواقع نیز بهصورت نواری عرضی در کف ظرف نوشته میشدند. گاه نیز کتیبهتنها به قوس کوچکی از لبه محدود میشد(دیماند،3831، 361؛;Fehervari, 2000:3 .(Poe, 1977: 1503 اگرچه این سفالها را سفالگران ایرانی

ساختهاند، نوشته ها بهزبان عربی است. کلمات گاه به هم متصل اند، گاه به چند گروه کوتاه تقسیم میشوند یا کلمه واحدی مکرراً بهکار میرود (ویلکینسون، 9731: 731).

بهطور کلی، کتیبههای اینگونه از سفالها را میتوان به دو گروه کتیبههای خوانا و شبهکتیبهها2تقسیم کرد. مضامین کتیبههایی که خوانا هستند بیشتر جملات قصار و حکیمانه عربی است. در این میان، آیات قرآنی استفاده نشده و اغلب احادیث منسوببه پیامبر و امامان به کار رفته است. بسیاری از کتیبهها فضایلی چون ایمان، سخاوت و صفات خوب را اغلب بههمراه مضمونی از خوراک یا خوردن ارائه میکنند. این موضوع اشاره ای است به اینکه اینظروفْ کاربردی و برای غذاخوردن بودهاند، نهفقط تزیینی و منقوش به قطعاتی

فصلنامه علمی- پژوهشی نگره

1 .Black on White Ware
2 .Pseudo Inscription
57

شــماره32 پاییــز19

سفال منقوش گلابهای (انـواع، گستردگی ، تاریخگذاری)

تصویر7- ایران احتمالاً نیشابور، سده چهارم هجری مأخذ: Watson, 2004: 213, Cat. Ga.9

ادبی .(Watson, 2004: 206) روی بسیاری از این ظروف

ویژگیهای پسندیده نظیر سعادت، سلامت، ثروت و قدرت برای صاحب آن نوشته شده، مانند »البر لصاحبه«، یا کلمه »برکت« تکرار شده است (ویلکینسون، 9731: 8-731).

متأسفانه و بهطور عجیبی، بسیاری از این ظروف فاقد نام سازنده و تاریخ ساختاند .(Watson, 2004: 206)

اگرچه کلمه »احمد« در مرکز برخی از ظروف سامانینوشته شده و عده ای از محققان نیز آن را امضای سفالگر دانستهاند (تصویر7)،این کلمه هیچگاه با کلمات دیگری که به مفهوم »ساختن«دلالت کند همراه نبوده است(همان:211). با آنکه

در نمونههای معدودی از سفالهای منقوش گلابهای واژه عمل (بهمفهوم کار یا ساخت)با اسمی خاص همراه شده که نشاندهنده امضای سفالگر است (برای نمونه،نک.,Watson .(2004: cat. Ga6; Morgan, 1994a: nos. 77, 101

در تمام نمونههای ارائهشده قوچانی، کلمه احمد همواره بهصورت منفرد در کف ظرف ظاهر شده است (قوچانی، 4631 : شمارهای 04، 44، 56، 18، 09، 89، 99، 401، 601، 801، 111، 411، 711، 021).

همین نکته امکان کاربرد کلمه احمد بهعنوان امضای سفالگر را تضعیف میکند. ویلکینسون کلمه احمد را بهعنوان اسم خاص بدون تردید نفی کرده و عقیده دارد که شاید سفالگر آن را بهمعنی »مورد ستایش« به کار برده باشد

.(Wilkinson, 1973: 99)

قرارگیری در مرکز ظرف نیز این امکان را که کلمهاحمد شکلی از دعای خیر باشد با احتمال بیشتری مطرح میکند .(Watson, 2004: 211) بهرغم نظر برخی از پژوهشگران

همچون آرتور آپهام پوپ مبنیبر اینکه در بسیاری از این سفالینهها حروف تحت تأثیر خاور دور با قالب های چوبی ایجاد شدهاند (Pope, 1977: 1477)، تفاوت در اشکال

مختلف کلمه احمد، بهعنوان کلمه ای پرتکرار بر این ظروف، میتواندشاهدی بر ردّ این ادعا باشد. بااینحال، اظهارنظر قطعی دراینزمینه منوطبه بررسی گسترده و مطالعات

تصویر8- نیشابور،سده چهارم هجری مأخذ: Morgan, 1994a 88, no. 79

وسیع تر است.

 دانلود تحقیق کود شیمیایی با word دارای 6 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود تحقیق کود شیمیایی با word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود تحقیق کود شیمیایی با word،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن دانلود تحقیق کود شیمیایی با word :

تعطیلی کامل کارخانه تولید کود شیمیایی
فارس-«عضوهیات مدیره انجمن صنفی تولیدکنندگان کود شیمیایی ایران گفت: «300 کارخانه بخش خصوصی تولید کود کامل شیمیایی، بر اثر عدم همکاری دولت در خرید محصول، به تعطیلی کشیده شد.»

عبدالجواد قناد، عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان کود شیمیایی ایران افزود: «در حال حاضر نیاز کشور به کود شیمیایی سالانه حدود 5/4 میلیون تن است که 8/2 میلیون تن از خارج وارد و 2/1 میلیون تن از صنایع پتروشیمی داخلی و 400 تا 500 هزار تن به صورت کود کامل که با ریزمغذی مانند روی و منگنز غنی شده است، توسط بخش خصوصی تولید می شود.»

عضو هیات مدیره انجمن صنفی تولیدکنندگان کود شیمیایی ایران تصریح کرد: «روال مصرف متناسب زمین های هر منطقه و هر گیاه از کود شیمیایی در دنیا این است که 60 تا 70 درصد کود کامل و 30 تا 40 درصد کود تک عنصری به زمین کشاورزی داده می شود، در حالی که در ایران، بر عکس 90 درصد کود مصرفی تک عنصری و کم تر از 10 درصد کود کامل است.»

اشکال در تغذیه کل زمین های کشاورزی با یک فرمول کود

عضو هیات مدیره انجمن صنفی کود ایران تصریح کرد: «شرکت دولتی خدمات حمایتی کشاورزی به عنوان متولی تهیه، توزیع و مجری کود شیمیایی فقط فرمول 1-15-8-15 (یعنی 15 واحد ازت، هشت واحد فسفات، 15 واحد پتاس و یک واحد عنصر روی) را برای کل کشور معرفی می کند، در حالی که خاک های مختلف، نیازهای گوناگون کودی و عناصر شیمیایی دارند.»

اطلس زمین برای غنی سازی محصولات تهیه شود

قناد افزود: «بر اساس مصوبه شورای عالی سلامت در اول مرداد 85 و مصوبه نشست 26 مهرماه 85 هیات وزیران، اطلس زمین های کشاورزی و نیاز هر منطقه توسط وزارت جهاد کشاورزی تهیه و تدوین می شد تا بر اساس نیاز زمین و محصول هر منطقه کود کامل ویژه آن منطقه تولید شود.»

 دانلود مقاله بررسی و مطالعه میزان پراکنش کاسه لبه واریخته در ایران با word دارای 24 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله بررسی و مطالعه میزان پراکنش کاسه لبه واریخته در ایران با word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله بررسی و مطالعه میزان پراکنش کاسه لبه واریخته در ایران با word،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن دانلود مقاله بررسی و مطالعه میزان پراکنش کاسه لبه واریخته در ایران با word :

چکیده

مطــابق بــا آخــرین تحقیقــات انجــام شــده غیــر رســمی قــدیمی تــرین ســفال مکشــوفه بــه دوازده هــزار ســال قبــل از مــیلاد بــاز مــی گــردد. از ظــروف گلــی و ســفالی مــی تــوان بــه ظــروف دوره اوروک اشــاره کردکــه بیشــتر جنبــه کــاربردی دارنــد. یکــی از ســفالهای شــاخص ایــن دورکاســه لبــه واریختــه مــی باشــد کــه جایگــاهی ویــژه در تــاریخ ســفالگری و باســتان شناســی خــاور نزدیــک دارد. ایــن ویژگــی نــه بــه دلیــل ســادگی و زمختــی کاســه لبــه واریختــه بلکـــه بیشـــتر بـــه دلیـــل کمیـــت حیـــرت آور و پراکنـــدگی وســـیع جغرافیـــای آن اســـت. ضـــرورت پـــرداختن بـــه ایـــن موضـــوع از آنجـــا روشـــن مـــی شـــود کـــه بتـــوان میـــزان رشـــد وپیشـــرفت روابـــط فرهنگـــی و تجـــاری ایـــن دوران را روشـــن کـــرد و میـــزان پـــراکنش و گســـتردگی آن را مـــورد مطالعـــه قـــرار داد. در ایـــن تحقیـــق از روش کتابخانـــه ای و تجزیـــه و تحلیـــل و بررســـی داده هـــا اســـتفاده شـــده اســـت. نگارنـــدگان در جســـتار پـــیش رو ســـعی در شناســـاندن ویژگی ساختاری، فنی و تشابه سفالی دوره اروک در مناطق کوناگون دارند.

واژگان کلیدی:

اوروک، کاسه لبه واریخته، روابط فرهنگی و تجاری، پراکنش و گستردگی

1 دانشجوی کارشناسی ارشد تهران مرکز

2 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه سیستان و بلوچستان

1

مقدمه:

در منطقهی غرب چهارمحال و بختیاری؛ شهرستان اردل تاکنون مطالعات باستان شناسی هدفمندی انجام نشده و تنها آگاهی ما از این منطقه تا پیش از انجام بررسیهای باستانشناختی در بخش میانکوه محدود به بررسی آلن زاگارل در سال 1977م در درهی هلوسعد است که تنها اشاره به دو محوطهی نوسنگی و مس و سنگ کرده است. زاگارل سفالهای محوطه نوسنگی آن را در گروه قلعه رستم I تا III تاریخگذاری کرده است ( زاگارل، .( 36 : 1387 روستای هلوسعد در حاشیهی رودخانهی سرخون یکی از شاخابههای رودخانه کارون قرار دارد. محوطههای پیش گفته، اخیراً به علت ساخت و ساز روستاییان به کلی نابود شدهاند و تنها قطعات پراکندهی سفال آنها را میتوان در حاشیهی روستا درون زبالههای خانگی و خاکهای برداشت شده روستاییان جهت ساخت و ساز مشاهده کرد. در سالهای اخیر با توجه به ضرورت تهیهی نقشهی باستان شناسی کشور بررسیهای گستردهای در سطح استان انجام گرفت، از جمله فصل اول بررسی و شناسایی بخش میانکوهِ شهرستان اردل که در پاییز 1388 به سرپرستی علیرضا خسروزاده و با همکاری دیگر نویسنده به مرحلهی اجرا درآمد و محوطههای مختلفی از دوران پیش از تاریخ تا اسلامی شناسایی و ثبت شد ( خسروزاده، .( 1388 هیئت در حوزهی رودخانهی سرخون و تقریباً در بخشهای جنوبی آن در نزدیکی روستای متروکه شیاسی محوطهای با سفالهای شاخص نوسنگی کشف کرد. این محوطه در بیان بومی، پشتهی بِلابیده1 نام دارد. محوطه در سال-های اخیر به شدت آسیب دیده، شخم خورده و به زیر کشت گندم دیم رفته است. با توجه به وجود درههای کوچک با دامنههای شیبدار، و پتانسیل محدود کشاورزی در این حوزه، کشاورزان هرجاییکه را که در دسترس بوده تسطیح کرده، شخم زده و به زمین زارعی تبدیل کردهاند. به دلیل حاصلخیزی خاک محوطههای باستانی این حوزه، و اهمیت آن در تقویت زمینهای زراعی، بیش از

سایر نقاط در خطر نابودی قرار دارند. بنابراین لازم است تا پیش از نابودی کامل مورد بررسی و مطالعه قرار گیرند. اهمیت این حوزه، و به طور کلی منطقه بختیاری از نظر مطالعات دورهی روستانشینی، موجودیت فیزیکی میان دو منطقهی متفاوت خوزستان و فارس، با گونههای زیستی مشابه آن دو منطقه، و گونههای زیستی خاص خود میباشد که در ادبیات باستان شناسی اِکاتانس((Ecotones نامیده میشود ( هول، .( 35 : 1381 به طورکلی این پژوهش بر دو مسئلهی زیر تأکید دارد: (1) ارتباط حوزهی رودخانهی سرخون با تأکید بر گونه شناسی سفالهای پشته بلابیده با دیگر بخشهای استان، و مناطق خوزستان و فارس

چگونه است؟ (2) نقش عوامل جغرافیایی و محیطی در شکلگیری محوطه ی مورد مطالعه چگونه ارزیابی میشود؟

جغرافیا و زیست محیط حوزهی مورد مطالعه:
حوزهی آبریز سرخون که محوطهی مورد مطالعهی ما در آن قرار گرفته، در تقسیمات سیاسی جزئی از بخش میانکوهِ شهرستان اردل به شمار میرود. منطقه میانکوه بخش کوهستانی شهرستان را تشکیل داده و مساحتی معادل 32863 هکتار (تقریباً760 کیلومترمربع) دارد ( حاجیپور و قاسمی، ) ( 3 :1379 نقشه.(1 از نظر ساختار زمین شناختی، نوار باریکی از روراندگیهای زاگرس چین خورده این بخش را به وجود آورده است. جهت ارتفاعات آن شمال غربی- جنوب شرقی است و هرچه از شمال غرب به جنوب شرق حرکت کنیم از ارتفاع آنها کاسته شده و در نهایت به جلگهی نسبتاً پست لردگان منتهی میشود. این حوزه دارای دره-های فرعی زیادی است که بسیاری از آنها به درهی رودخانه سرخون منتهی میشوند. در کل ترکیبی از کوههای بلند و درههای عمیق با دشتهای بسیار کوچک با پتانسیل اندک کشاورزی را میتوان در این حوزه مشاهده کرد، که امکان کاربری متفاوتی از زمین را فراهم کرده است ( زاگارل، ) ( 22 :1387 نقشه( 2 بدین صورت که در حواشی رودخانهی سرخون، در درههای سرخون، هلوسعد و شیاسی روستاهای کوچکی ایجاد شده که زندگی کنونیشان وابسته به این رودخانه است. ساکنان آن، اندک زمینهای حاشیهی رودخانه را به صورت تراس درآورده و از آب آن جهت کشت برنج سود بردهاند. به علت اندک بودن زمینهای کشاورزی و

1 به معنی گمشده

2

نبود امکانات کافی جهت انتقال آب رودخانه به بخشهای مرتفعتر، این مناطق تقریباً تسطیح شده و به زیر کشت محصولات دیم رفتهاند. با وجود این محدودیتها ، مراتع و جنگلهای کافی جهت تغذیه دام و سایر مصارف ساکنان آن حوزه موجود میباشد. پوشش گیاهیِ غالب آن، درختان متراکم بلوط و گون است. این حوزه در پهنهبندی اقلیمی، به سبب نزدیکی به خوزستان دارای اقلیم نیمه گرمسیری با تابستانهای گرم و خشک است.

پشته بلابیده:
این محوطه در 500 متری شمال شرق روستای متروکه شیاسی، در درهی کوچک معروف به دره قنات، و در یک چشمانداز تپه-ماهوری در 2/5 کیلومتری بخش شمال شرقی رودخانهی سرخون قرار گرفته است. دلیل نامگذاری این دره به دره قنات به سبب احداث چند حلقه قنات برای مشروب کردن مزارع برنجی است که در بالادست شیاسی متروکه و جنوب محوطه قرار گرفتهاند. جاده خاکی منتهی به سرچشمهی این قناتها درست از بخش میانی محوطه عبور میکند. محوطه بر سطح و دامنهی پشتهای کم ارتفاع، در دامنهی جنوبی کوهی نسبتاً مرتفع قرار دارد. محوطه از سوی جنوببا شیبی نسبتاً ملایم به مزارع برنج ختم میشود. سطح محوطه توسط کشاورزان شخم خورده و به زیر کشت گندم دیم رفته است. خاک محوطه خصوصاً بخشهایی که شخم عمیقتری خورده، به علت درصد بالای فسفر و پتاس موجود در بافت دانهای آن، تیرهتراست. پراکندگی سفال نیز بیشتر در همین بخشها دیده میشود.

چشمانداز کلی محدودهای که محوطه در آن شکل گرفته، به شکل تپه ماهورهای به هم پیوستهای است که به همراه کوههای صخرهای پستی و بلندیهای متفاوتی را به وجود آورده است ( تصویر.( 1 از سوی شمال و شمال شرق بر ارتفاع این تپهماهورها افزوده شده تا به کوههای مرتفع، و از سوی جنوب به درهی عمیق شیاسی و بستر رودخانهی سرخون منتهی میشود. سطح این تپه ماهورها و اطراف محوطه درختان پراکندهی بلوط به چشم میخورد. برسطح محوطه شمار فراوانی لاشهسنگهای کوچک و بزرگ و در شرق آن چند برونزد صخرهای بزرگ دیده میشود. ارتفاع آن از سطح آبهای آزاد 1554 متر، و همانند بیشتر محوطههای نوسنگی جنوب و جنوب غرب ایران کمتر از 1 هکتار وسعت دارد ( بهرامینیا، .( 29 : 1391

سفال محوطهی بلابیده و ارتباطات درون منطقهای و برونمنطقهای:

سفالهای بدستآمده از این محوطه دارای خمیرهای به رنگ نخودی خاکستری، نخودی زرد، نخودی قهوهای و کرم سبز هستند. در خمیرهی بیشتر آنها علاوه بر مواد گیاهی، از ماسه، شن ریز و ذرات ریز سفیدرنگ و گاهی شن ریز به عنوان ماده چسباننده استفاده شده است. مغز بیشتر آنها طیفی از نخودی تا خاکستری است. کیفیت ساخت بیشتر آنها متوسط، اما شماری سفال ظریف نیز در بین نمونهها دیده میشود ( جدول1؛ تصویر.( 2 تمامی سفالها دست سازند و بیشتر آنها پوششی غلیظ به رنگ کرم یا قرمز برسطح خارج یا داخل دارند. بر سطح شماری از آنها نیز اثر صیقل به شکل خطوط افقی یا عمودی دیده میشود. شمار زیادی از سفالها دارای نقش هستند که این نقش اغلب بر سطح بیرونی ظرف دیده میشود. نقوش به رنگ سیاه، قرمز یا قهوهای قرمز و به شکل خطوط موازی و مورب، زیگزاگی، لوزی، و خطوط مورب محصور در نوارهای نسبتاً پهن اجرا شده است ( تصویر.( 2 شکل شاخص آنها را کاسههای با دهانهی باز و لبهی به خارج برگشته تشکیل میدهند ( تصویر( 3 که بخش داخلی آنها بیشتر صیقلی شده است ( بهرامینیا، .( 45 : 1391

آنچه در مقایسه تطبیقی سفالهای بلابیده با قلعهرستم، موشکی و جری دیده میشود وجود کاسههای با لبهی به خارج برگشته و کاسه یا کوزهی با بدنه زاویهدار است که در تمامی این محوطهها به چشم میخورد ( .( Sumner, 1972: 36-37 وجود این گونهها در پشتهی بلابیده، نشاندهندهی پیوستگی بالای میان فرهنگهای مناطق مرتفع، در زاگرس جنوبی ( حوزه کر ) و جنوب زاگرس مرکزی ( منطقه بختیاری ) به بهترین شکل ممکن است. هرچند که این پیوستگیها درکلیات بوده اما در جزئیات فنی کاملاً با هم فرق دارند. در برخی از نمونهها علاوه بر شکل، نوع پوشش و مادهی چسبانندهی مشابه با مناطق یادشده به کار رفته

3

که شاید در مشابهت زمینریختی، جغرافیایی، زیستمحیطی و خاک، و یا ارتباطات میان دو منطقه با استفاده معابر و ایل راههای تنگ و پرپیچ و خم درههای کوهستانی باشد. حوزهی رود کر از درههای میانکوهی موازی و وسیعی شکل گرفته، که عموماً محل گذر عشایر کوچرو است و مرکز آن به صورت صاف و هموار دیده میشود